WEBVTT 00:00:00.380 --> 00:00:04.550 Við erum beðin um að leggja saman 4/9 og 11/12 og skrifa svarið okkar niður 00:00:04.550 --> 00:00:07.310 sem almennt brot. Þ.e.a.s að einfalda og skrifa það svar 00:00:07.310 --> 00:00:09.240 sem almennt brot. 00:00:09.240 --> 00:00:11.970 Hér eru brotin tvö sem við ætlum að leggja saman, en við 00:00:11.970 --> 00:00:13.700 erum með ólíka nefnara (talan fyrir neðan strik) 00:00:13.700 --> 00:00:15.800 Þegar þú leggur saman brot þarftu alltaf að byrja á því að 00:00:15.800 --> 00:00:16.880 athuga nefnarana. 00:00:16.880 --> 00:00:18.840 Ef þeir eru eins, þá getur þú lagt saman, en ef þeir eru ólíkir 00:00:18.840 --> 00:00:21.600 eins og hér, þá þarftu að breyta þeim þannig að þeir hafi 00:00:21.600 --> 00:00:22.580 sama nefnara. 00:00:22.580 --> 00:00:27.860 Það sem við þurfum þá að gera er að finna tölu sem bæði 9 og 12 00:00:27.860 --> 00:00:30.890 ganga uppí og það verður þá nýji samnefnarinn 00:00:30.890 --> 00:00:33.800 okkar, og þú munt sjá hvers vegna bæði 9 og 12 verða að 00:00:33.800 --> 00:00:34.970 ganga uppí þá tölu. 00:00:34.970 --> 00:00:37.070 Reynum þá að finna út þessa tölu. Það eru tvær 00:00:37.070 --> 00:00:39.790 leiðir til að finna út það sem við getum kallað minnsta 00:00:39.790 --> 00:00:44.300 sameiginlega margfeldi, minnstu töluna sem er bæði 00:00:44.300 --> 00:00:46.540 margfeldi af 9 og 12 00:00:46.540 --> 00:00:49.310 Ein leið er bara að skoða öll margfeldi af 9 og 00:00:49.310 --> 00:00:51.450 athuga hvort hægt er að deila einhverju þeirra með 12. 00:00:51.450 --> 00:00:54.800 Ef við byrjum með 9 - við getur gert það hér. 00:00:54.800 --> 00:00:57.230 Þá höfum við 9, sem ekki er deilanlegt með 12 00:00:57.230 --> 00:00:59.810 18 er ekki deilanlegt með 12 00:00:59.810 --> 00:01:02.810 27 er ekki deilanlegt með 12 00:01:02.810 --> 00:01:05.670 36, bíddu, það er deilanlegt með 12. 00:01:05.670 --> 00:01:07.480 Það er 12 sinnum 3. 00:01:07.480 --> 00:01:11.560 Svon 9 gengur uppí 36 og 12 gengur uppí 36. 00:01:11.560 --> 00:01:13.620 Það sem við viljum þá gera er að skrifa brotin samnefnd 00:01:13.620 --> 00:01:17.870 Við ætlum að skrifa 4/9 sem eitthvað deilt með 36, og við 00:01:17.870 --> 00:01:23.500 ætlum að skrifa 11/12 sem eitthvað deilt með 36. 00:01:23.500 --> 00:01:27.370 Til að breyta 9 í 36 þá þurfum við að 00:01:27.370 --> 00:01:32.720 margfalda 9 með 4 ekki satt? 00:01:32.720 --> 00:01:37.620 9 sinnum 4 eru sama sem 36. 00:01:37.620 --> 00:01:40.240 Nú getur þú einfaldlega margfaldað nefnarann með 4. 00:01:40.240 --> 00:01:43.560 Þú þarft líka að margfalda teljarann (töluna uppi) með því sama. 00:01:43.560 --> 00:01:45.600 Svo ef þú margfaldar teljarann með 4 þá færðu 4 00:01:45.600 --> 00:01:48.090 sinnum 4 sama sem 16 00:01:48.090 --> 00:01:52.460 SVo 4/9 eru nákvæmlega það sama og 16/36 00:01:52.460 --> 00:01:55.550 Ef þú vilt einfalda þetta í 4/9 þá þarftu að deila 00:01:55.550 --> 00:01:58.020 teljaranum og nefnaranum með 4. 00:01:58.020 --> 00:02:00.010 Nú, gerum við þetta sama hérna megin. 00:02:00.010 --> 00:02:07.800 36, 12 sinnum 3, við margföldum 12 með 3 til að fá 36 00:02:07.800 --> 00:02:10.030 Ef við gerum þetta við nefnarann þá verðum við líka að 00:02:10.030 --> 00:02:14.180 gera þetta við teljarann, svo 11 sinnum 3 eru 33. 00:02:14.180 --> 00:02:16.660 Þannig erum við búin að umrita bæði brotin 00:02:16.660 --> 00:02:19.660 þannig að þau hafa sama nefnara. 00:02:19.660 --> 00:02:22.570 Báðir nefnarar þeirra eru 36. 00:02:22.570 --> 00:02:23.940 Nú erum við tilbúin að leggja saman. 00:02:23.940 --> 00:02:29.170 Ef þú leggur saman þessar tvær stærðir þá erum við með 36 hér, því að 00:02:29.170 --> 00:02:33.110 við erum að vinna með þrítugustu og sjöttu hluta og 00:02:33.110 --> 00:02:35.470 við erum þá með 16 plús 33 í teljaranum. 00:02:35.470 --> 00:02:36.420 Skrifum þetta niður. 00:02:36.420 --> 00:02:41.190 16 plús 33 í teljaranum. 00:02:41.190 --> 00:02:44.620 Og 16 plús 33 eru? 00:02:44.620 --> 00:02:48.020 6 plús 33 eru 39 og þá þurfum við að 00:02:48.020 --> 00:02:49.770 bæta við 10 svo útkoman er 49. 00:02:49.770 --> 00:02:57.390 Við erum þá komin með 49/36 00:02:57.390 --> 00:02:59.360 En, getum við einfaldað þetta? 00:02:59.360 --> 00:03:03.650 49 er 7 í öðru veldi svo þættir hennar eru 1, 7 og 49. 00:03:03.650 --> 00:03:06.000 Þessi tala hefur 1 - hún hefur fullt af þáttum, en hún er ekki 00:03:06.000 --> 00:03:12.770 deilanleg með 7 þannig að við getum ekki stytt neitt frekar 00:03:12.770 --> 00:03:14.400 En við getum samt einfaldað 00:03:14.400 --> 00:03:16.260 Teljarinn er stærri en nefnarinn 00:03:16.260 --> 00:03:18.480 Við skulum því einfalda. 00:03:18.480 --> 00:03:24.680 Þá þurfum við að deila 49 með 36. 00:03:24.680 --> 00:03:26.850 Hversu oft ganga 36 uppí 49? 00:03:26.850 --> 00:03:29.440 Bara einu sinni svo við fáum 1. 00:03:29.440 --> 00:03:31.110 Hversu mikið er afgangs? (Hver er leifin?) 00:03:31.110 --> 00:03:36.130 Ef við deilum 49 með 36 einu sinni, eða einu sinni 36 eru 36 00:03:36.130 --> 00:03:38.750 þá eru 13 eftir til að ná uppí 49. 00:03:38.750 --> 00:03:43.460 Svo útkoman er 1 og 13/36 00:03:43.460 --> 00:03:46.100 Við getum reiknað þetta út ef þið viljið 00:03:46.100 --> 00:03:48.960 Við höfum 49 deilt 36. 00:03:48.960 --> 00:03:50.680 36 gengur einu sinni uppí 49. 00:03:50.680 --> 00:03:54.130 1 sinni 36 eru 36 og við drögum frá. 00:03:54.130 --> 00:03:55.770 9 mínus 6 eru 3. 00:03:55.770 --> 00:03:58.310 4 mínus 3 eru 1. 00:03:58.310 --> 00:04:00.740 Afgangurinn er þá 13. 00:04:00.740 --> 00:04:04.090 Það er þá svarið: 1 og 13/36