Su altında geçirdiğim 31 günde öğrendiklerim

Jacques Cousteau, 1963'te Kızıl Deniz'in tabanında yer alan bir su altı laboratuvarında bir dünya rekoru kırarak 30 gün geçirdi. Bu yaz, onun torunu olan Fabien Cousteau bu rekoru kırarak onu geçti. Daha genç olan Cousteau, Florida kıyılarından dokuz mil uzaklıkta bulunan bir su altı araştırma laboratuvarı olan Aquarius'da 31 gün geçirdi. Çok çekici bir konuşmayla, bu olağanüstü macerasını anlatıyor.

Bir şeyi itiraf edeyim.

Ben macera bağımlısıyım

ve gençken,

zamanın durduğu ve hatta bazen öldüğü

iki boyutlu, tebeşirli bir
tahtaya bakmak yerine,

pencereden ağaçlardaki ve havada uçan

kuşları izlemeyi

tercih ederdim.

Öğretmenlerim, dersi dinlemediğim

için bende bir problem
olduğunu düşündüler.

Solak olduğumdan,
hafif disleksik olmam dışında

bende özel bir sorun bulamadılar.

Ama merak konusunda test etmediler.

Bana göre merak,

bu dünya ve evrenle

olan bağımız ile ilgili bir şeydir.

Merak, bir sonraki mercanın ya da

ağacın etrafında olanları görmek

ve sadece çevre ile ilgili değil,

kendimizle ilgili şeyleri de öğrenmektir.

Şu an, benim en büyük hayalim,

Mars'ın okyanuslarını incelemek,

ancak oraya gidebilecek hâle gelene kadar,

bence okyanuslar

hâlâ birkaç sır barındırıyor.

Aslına bakarsanız,

eğer gezegenimizi uzaydaki bir vaha
olarak düşünürsek

ve yaşam sahalarına ayırarak incelersek,

okyanuslar hacmen 3,4 milyar km küpü

kaplıyor ve biz bunun ancak %5'inden

az olan bir kısmını keşfedebildik.

Buna bakıyorum ve şöyle diyorum,

daha derine, daha ileriye ve daha uzağa
gidebilecek araçlar var;

denizaltılar, su altı robotları ve hatta
dalış ekipmanları.

Ama bu gezegende yeni yerler keşfetmek

istiyorsak, orada yaşamamız gerekir.

Bir bakıma, okyanusun tam dibine

ahşap bir kulübe inşa etmeliyiz.

Böylece TED'den, ödüllü birini

ziyarete gittiğimde içimdeki merak

çok büyüktü, o kişi
Dr. Sylvia Earle'di.

Belki onu önceden duymuşsunuzdur.

İki yıl önce,

onu kurtarmaya çalışmak

ve hurdaya çıkarıp

karaya getirmememizi

talep etmek için son deniz altı

laboratuvarına konuşlanmıştı.

Deniz altında sadece yaklaşık bir düzine

kadar bilimsel laboratuvarımız vardı.

Şu an dünyada yalnızca bir tane kaldı;

kıyıdan dokuz mil açıkta

ve 65 fit derinde.

İsmi Aquarius.

Aquarius, bir bakıma

bir dinazor,

denizin dibine zincirlenmiş
antik bir robot,

bu Leviathan.

Diğer bir açıdan ise; o bir miras.

Ve bu ziyaretimde gördüm ki, bir su altı

araştırmacısı olmanın nasıl olduğunu

görmek için çok az zamanım kalmıştı.

Çektiğimiz birçok işkenceden ve

iki yıllık hazırlıktan sonra,
ona doğru yüzdüğümüzde

bu bizi davet eden yaşam alanı

yeni bir yuva gibiydi.

Aşağıya inmenin ve bu ortamda

yaşamanın amacı

içeride kalmak değildi.

Okul servisi büyüklüğündeki bir şeyin

içinde yaşamak değildi.

Bize dışarıda dolaşmak, keşfetmek ve

okyanusun sırlarını daha iyi

anlayabilmek için gereken
zaman lüksünü vermekti.

Çok büyük deniz hayvanları
gelip bizi ziyaret etti.

Bu noktalı fulya balığı okyanusta oldukça
çok görülen bir canlı.

Ancak bunun bu kadar önemli
olmasının nedeni,

bu resmin burada
olmasının nedeni,

bu özel hayvanın

arkadaşlarını etrafına toplaması

ve açıklarda yüzen canlılardan
olmak yerine

kendilerine komşu olan ve

planktonlarla bazı

işler yapan yeni yabancıları

merak etmeye başlamalarıydı.

Bütün hayvan cinsleri ve yaratıklar
üzerinde çalışıyorduk

ve bize yaklaşmaya devam ettiler.

Bu zaman lüksümüz nedeniyle de

bu hayvanlar, bu mercan
kayalığının sakinleri

bize alışmaya başladı

ve normalde oradan geçen bu derinde
yaşayan hayvanlar durdular.

Bu söz konusu hayvan, aslında

görevimiz boyunca, tam 31 gün,
döndü durdu.

Yani, Görev 31 çok fazla

rekor kırmakla ilgili değildi.

İnsan-okyanus arasındaki bağ
ile ilgili bir şeydi.

Zaman lüksümüz sayesinde,

daha önce görmediğimiz şekilde toplu hâlde
köpek balıklarını ve orfozları

araştırma imkânımız vardı.

Bu, köpekler ve kedilerin iyi anlaştığını
görmek gibi bir şey.

Hatta, sadece hâlâ Florida Keys'de bulunan

ve nesli tehlikede olan

dev orfoz gibi bizden çok daha büyük

hayvanlarla iletişim kurma fırsatı bulduk.

Tabii ki, aynı diğer komşular gibi,

bir süre sonra, eğer yorulurlarsa,

dev orfoz bize bir ses çıkarıyor

ve bu ses o kadar kuvvetli ki,

aslında saniyeler içinde o avını
tamamen yutmadan önce,

av şaşırıp kalıyor ve hareket edemiyor.

Bizim için, sadece laboratuvara

geri dönmek ve onları rahat
bırakmak için bir uyarı.

Yani, bu sadece bir macera değildi.

Ciddi anlamda kayda değer şeyler yaptık.

Çok fazla bilimle ilgili şey yaptık
ve yine, bu zaman lüksü sayesinde

üç yılı aşkın bir sürede yapılabilecek
bilimsel işleri,

31 gün içinde yapabildik.

Bu özel durumda, PAM'imizi kullanıyorduk

ya da bunu düzgünce söylersem,

Darbe-Genlik Modülasyonu Florometresi.

FIU, MIT ve Northeastern'dan

gelen bilim insanlarımız

biz oralarda değilken,

mercan resiflerinin ne
yaptıklarını anlamak için

ölçme aleti getirebildiler.

Darbe-Genlik Modülasyonu
Florometresi veya PAM,

sudaki kirletici maddelerle olduğu kadar,

iklim değişimi ile ilgili konularda
da alakası olan

mercanlardaki floresanı ölçer.

Bu sonda gibi veya

benim deyişimle,

'sünger proktoloğu' gibi
son teknoloji aletlerin

her türünü kullandık.
Sonda bu belli durumda

varil süngerleri, yani

okyanusun kızılçamının
metabolizma oranını ölçer.

Bu bize iklim değişikliğiyle

ilgili olan olaylar ve bunun

dinamiklerinin bizi karada nasıl

etkilediği ile ilgili olarak

su altında neler olduğuna dair
çok daha iyi sonuçlar verdi.

Son olarak, av-avcı davranışlarını
inceledik.

Av-avcı davranışı ilginç bir şey,

çünkü dünyanın her yerinde
avcıların bir kısmını

mercan resiflerinden
uzaklaştırdığımızda,

av ya da yem balığı çok
farklı davranıyor.

Fark ettiğimiz şey, yalnızca

resifle ilgilenmeyi bıraktıkları,

içeri girip, biraz yosun kapıp,

yuvalarına geri döndükleri değil,

yayılmaya ve o belirli
mercan resiflerinden

uzaklaşmaya başladıkları.

31 gün içinde,

bu konuların her biri üzerine
10'un üzerinde bilimsel makaleyi

düzenleme imkânımız oldu.

Ama maceranın amacı yalnızca
öğrenmek değil,

bu bilgiyi bütün dünyayla
paylaşabilmek

ve bununla, MIT'deki
birkaç mühendis sayesinde,

ağır çekim video çekmek için
Edgertonic adlı prototip bir kamera

kullanabildik ve bu kamera

küçük bir kutuya saniyede

20.000 kare sığdırabilen

ve 3.000 dolar değerinde olan
bir alet.

Bu hepimiz için mevcut.

Bu özel kamera, oldukça çok
karşılaşılan hayvanların

yaptığı, ama bizim bir kerelik
göz açıp kapamada

göremediğimiz şeyleri görüş
olanağı sundu.

Size bu kameranın neler yaptığına dair

kısa bir video göstereceğim.

Sert başlıklarımıza doğru gelmekte olan

ipeksi baloncuğu görebiliyorsunuz.

Bu bize 31 gün boyunca

yanında yaşadığımız, ancak

normalde doğru düzgün ilgimizi
çekmeyecek olan,

keşiş yengeçleri gibi hayvanları

görüş olanağı sunuyor.

Şimdi, gerçekte okyanuslar için olmayan

son teknoloji bir parçayı kullanmak

her zaman kolay bir şey değil.

Bazen kamerayı baş aşağı koymamız

ve laboratuvara bağlanmamız, aslında

deklanşörü laboratuvardan

kontrol etmemiz gerekti.

Ama bu bize,

insan gözünün yakalayamadığı

en şaşırtıcı davranışlardan bazılarını

bilimsel ve mühendislik
açısıyla incelemek ve

analiz etmek için öngörü sağlıyor;

örneğin, bu manta karidesinin

yaklaşık 0,3 saniye içerisinde

avını yakalamaya çalışması gibi.

Bu vuruş, 0,22 kalibre mermi kadar güçlü

ve bir mermiyi havadayken gözünüzle

yakalamaya çalışırsanız, bu imkânsız.

Ama şimdi,

gözün yakalayamadığı şekilde

içeriye çekilip dışarı çıkan
Noel ağacı kurtlarını

görme imkânımız var

ya da bu durumda,

kum tanecikleri fırlatan
bir balığı görebiliriz.

Bu, gerçek bir uçan kefal balığı

ve gerçek zamanlı olarak ona bakarsanız

aslında süzülme hareketi
yaptığını bile göremezsiniz,

çünkü çok hızlı.

Su altındaki en değerli
hediyelerden birisi

WiFi olmasıydı

ve 31 gün boyunca, denizin dibinden,

dünyayla gerçek zamanlı
olarak bağlantı kurabildik

ve bu tecrübelerin hepsini paylaştık.

Gerçek anlamda orada,

altı kıtadan birinden olan

sınıfımla ve tecrübelerden bazılarını

her gün paylaştığım 70.000
öğrenciden bazılarıyla

Skype üzerinden görüşüyorum.

İşin doğrusu,

akıllı telefonumla su altında çektiğim,
dipte duran dev orfozun

bir fotoğrafını gösteriyorum.

Bunu daha önce görmemiştik.

Ve su altında şehirlerimizin olduğu

günü düşlüyorum

ve belki, yalnızca belki, maceranın

ve bilginin sınırlarını zorlarsak

ve bu bilgiyi diğerleriyle paylaşırsak,

her türlü sorunu çözebiliriz.

Büyükbabam,

"İnsanlar sevdikleri şeyi korur." derdi.

Babam, "İnsan anlamadığı şeyi

nasıl koruyabilir?" derdi.

Ben bunu tüm hayatım boyunca düşündüm.

Hiçbir şey imkânsız değildir.

Hayal kurmamız, yaratıcı olmamız gerekiyor

ve en kötü zamanlarda mucizeler

yaratmak için tek ihtiyacımız
olan şey bir macera.

Bu, gerek iklim değişimiyle ilgili olsun,

gerekse yoksulluğu yok etmekle

ya da doğal karşıladıklarımızı gelecek

nesillere geri vermekle ilgili olsun;

macerayla ilgili bir şey.

Kim bilir, belki su altı şehirleri olacak

ve belki bazılarınız

geleceğin su altı araştırmacıları
olacaksınız.

Çok teşekkür ederim.

(Alkış)