Return to Video

Τι γνωρίζουν οι άνθρωποι του Αμαζονίου που εσείς αγνοείτε

  • 0:00 - 0:02
    Λοιπόν, είμαι εθνοβοτανολόγος.
  • 0:02 - 0:04
    Δηλαδή, επιστήμονας που δουλεύει
    σε τροπικό δάσος
  • 0:04 - 0:08
    καταγράφοντας τη χρήση
    των τοπικών φυτών από τους ανθρώπους.
  • 0:08 - 0:10
    Το κάνω πάρα πολύ καιρό
  • 0:10 - 0:12
    και θέλω να σας πω ότι
  • 0:12 - 0:15
    αυτοί οι άνθρωποι γνωρίζουν τα δάση
    και τα θαυμάσια γιατρικά τους
  • 0:15 - 0:18
    καλύτερα από όσο ήδη ξέρουμε
    ή πρόκειται ποτέ να μάθουμε.
  • 0:18 - 0:21
    Επίσης όμως, αυτοί οι πολιτισμοί,
  • 0:21 - 0:22
    αυτοί οι αυτόχθονες πολιτισμοί,
  • 0:22 - 0:27
    εξαφανίζονται πολύ πιο γρήγορα
    από τα ίδια τα δάση.
  • 0:27 - 0:30
    Και το σπουδαιότερο είδος
    σε μεγαλύτερο κίνδυνο εξαφάνισης
  • 0:30 - 0:32
    στα δάση του Αμαζονίου
  • 0:32 - 0:34
    δεν είναι το τζάγκουαρ,
  • 0:34 - 0:35
    ή ο αετός άρπυια,
  • 0:35 - 0:39
    είναι οι απομονωμένες
    και αποκομμένες φυλές.
  • 0:39 - 0:43
    Πριν τέσσερα χρόνια χτύπησα το πόδι μου
    σε ορειβατικό ατύχημα
  • 0:43 - 0:44
    και πήγα στο γιατρό.
  • 0:44 - 0:47
    Μου έβαλε θερμαντική αλοιφή,
    ψυκτικό σπρέι,
  • 0:47 - 0:48
    μου χορήγησε ασπιρίνη,
  • 0:48 - 0:52
    παυσίπονα, αντιφλεγμονώδη,
  • 0:52 - 0:54
    ενέσεις κορτιζόνης.
  • 0:54 - 0:56
    Καμία βελτίωση.
  • 0:56 - 0:57
    Μετά από μερικούς μήνες,
  • 0:57 - 1:00
    ήμουν στον βορειοανατολικό Αμαζόνιο,
  • 1:00 - 1:02
    έφτασα σε ένα χωριό
  • 1:02 - 1:04
    και ο σαμάνος είπε «Κουτσαίνεις».
  • 1:04 - 1:07
    Ποτέ δεν θα το ξεχάσω όσο ζω.
  • 1:07 - 1:08
    Με κοίταξε στα μάτια και είπε,
  • 1:08 - 1:12
    «Βγάλε το παπούτσι σου
    και δώσε μου τη ματσέτα σου».
  • 1:12 - 1:15
    (Γέλια)
  • 1:15 - 1:17
    Πήγε σε ένα φοινικόδενδρο
  • 1:17 - 1:18
    και έκοψε μια φτέρη,
  • 1:18 - 1:19
    την έριξε στη φωτιά,
  • 1:19 - 1:21
    την έβαλε πάνω στο πόδι μου,
  • 1:21 - 1:23
    την έριξε σε ένα μπρίκι με νερό
  • 1:23 - 1:25
    και με έβαλε να πιω το τσάι.
  • 1:25 - 1:29
    Ο πόνος εξαφανίστηκε για επτά μήνες.
  • 1:29 - 1:30
    Όταν επανήλθε, πήγα πάλι στον σαμάνο.
  • 1:30 - 1:32
    Μου έκανε την ίδια θεραπεία
  • 1:32 - 1:36
    και είμαι μια χαρά εδώ και τρία χρόνια.
  • 1:36 - 1:39
    Ποιος θα προτιμούσατε να σας περιθάλψει;
  • 1:39 - 1:42
    (Χειροκρότημα)
  • 1:42 - 1:44
    Μην το παρεξηγήσετε όμως,
    η δυτική ιατρική
  • 1:44 - 1:47
    είναι το πιο επιτυχημένο σύστημα
    περίθαλψης που έχει γίνει ποτέ
  • 1:47 - 1:49
    αλλά έχει αρκετά κενά.
  • 1:49 - 1:52
    Πού είναι η θεραπεία
    για τον καρκίνο του μαστού;
  • 1:52 - 1:53
    Η θεραπεία για τη σχιζοφρένεια;
  • 1:53 - 1:56
    Για τη γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση;
  • 1:56 - 1:58
    Για την αϋπνία;
  • 1:58 - 2:00
    Το γεγονός είναι ότι αυτοί οι άνθρωποι
  • 2:00 - 2:01
    μπορούν κάποιες φορές
  • 2:01 - 2:04
    να θεραπεύσουν πράγματα
    που εμείς δεν μπορούμε.
  • 2:04 - 2:06
    Εδώ ένας γιατρός φυλής
    στον βορειοανατολικό Αμαζόνιο
  • 2:06 - 2:08
    περιθάλπει τη λεϊσμανίαση,
  • 2:08 - 2:10
    μια πραγματικά βαριά πρωτοζωική νόσο
  • 2:10 - 2:13
    που προσβάλλει 12 εκατομμύρια ανθρώπους
    σε όλο τον κόσμο.
  • 2:13 - 2:16
    Η δυτική θεραπεία είναι
    ενέσεις αντιμονίου.
  • 2:16 - 2:18
    Είναι οδυνηρές, είναι ακριβές,
  • 2:18 - 2:20
    και πιθανότατα
    δεν κάνουν καλό στην καρδιά σας.
  • 2:20 - 2:22
    Ανήκει στα βαρέα μέταλλα.
  • 2:22 - 2:25
    Αυτός ο άνθρωπος τη θεραπεύει
    με τρία φυτά από το δάσος του Αμαζονίου.
  • 2:25 - 2:28
    Αυτός είναι ο μαγικός βάτραχος.
  • 2:28 - 2:30
    Ο συνάδελφός μου,
    ο εκλιπών διάσημος Λόρεν Μάκινταϊρ,
  • 2:30 - 2:33
    που ανακάλυψε τη λίμνη
    όπου πηγάζει ο Αμαζόνιος,
  • 2:33 - 2:35
    τη Λαγκούνα Μάκινταϊρ
    στις Περουβιανές Άνδεις,
  • 2:35 - 2:38
    χάθηκε στα σύνορα Περού-Βραζιλίας
    πριν περίπου 30 χρόνια.
  • 2:38 - 2:43
    Διασώθηκε από μια ομάδα
    απομονωμένων Ινδιάνων που λέγονται Ματσές.
  • 2:43 - 2:47
    Του έγνεψαν να τους ακολουθήσει στο δάσος,
    πράγμα που έκανε.
  • 2:47 - 2:49
    Εκεί έβγαλαν καλάθια από φύλλα φοινικιάς.
  • 2:49 - 2:51
    Από μέσα έβγαλαν
    κάτι πράσινους πιθηκοβατράχους,
  • 2:51 - 2:53
    είναι τεράστιοι, κάπως έτσι --
  • 2:53 - 2:56
    κι άρχισαν να τους γλείφουν.
  • 2:56 - 2:59
    Προκύπτει πως
    είναι άκρως παραισθησιογόνοι.
  • 2:59 - 3:04
    Ο Μάκινταϊρ έγραψε σχετικά και το διάβασε
    ο συντάκτης του περιοδικού High Times.
  • 3:04 - 3:08
    Βλέπετε, οι εθνοβοτανολόγοι έχουν φίλους
    σε κάθε παράξενη κουλτούρα.
  • 3:08 - 3:12
    Και αυτός αποφάσισε να κατέβει
    στον Αμαζόνιο να το δοκιμάσει,
  • 3:12 - 3:15
    ή να το γλύψει κι αυτός,
    και το έκανε, και έγραψε,
  • 3:15 - 3:18
    «Η πίεσή μου χτύπησε κόκκινο,
  • 3:18 - 3:20
    έχασα εντελώς τον έλεγχο
    των σωματικών μου λειτουργιών,
  • 3:20 - 3:22
    ήμουν κομμάτια και λιποθύμησα,
  • 3:22 - 3:24
    ξύπνησα σε μια αιώρα έξι ώρες μετά,
  • 3:24 - 3:27
    ένιωθα σαν θεός για δύο ημέρες».
  • 3:27 - 3:28
    (Γέλια)
  • 3:28 - 3:30
    Ένας Ιταλός χημικός
    το διάβασε και είπε,
  • 3:30 - 3:34
    «Δεν ενδιαφέρομαι ιδιαίτερα
    για τη θεολογική πτυχή του πιθηκοβάτραχου.
  • 3:34 - 3:36
    Τι προκάλεσε την αλλαγή
    στην αρτηριακή πίεση;»
  • 3:36 - 3:38
    Είναι ένας Ιταλός χημικός
  • 3:38 - 3:41
    που ερευνά μια νέα θεραπεία
    για την υψηλή αρτηριακή πίεση
  • 3:41 - 3:44
    με βάση πεπτίδια στο δέρμα
    του πράσινου πιθηκοβάτραχου,
  • 3:44 - 3:46
    και άλλοι επιστήμονες ψάχνουν
  • 3:46 - 3:50
    για τη θεραπεία
    κάποιου είδους ανθεκτικού σταφυλόκοκκου.
  • 3:50 - 3:54
    Θα είναι ειρωνικό αν οι απομονωμένοι
    Ινδιάνοι και ο μαγικός τους βάτραχος
  • 3:54 - 3:56
    αποδειχθούν ως μια από τις θεραπείες.
  • 3:56 - 3:58
    Εδώ ένας σαμάνος
    του βορειοανατολικού Αμαζονίου
  • 3:58 - 4:01
    στην τελετή παρασκευής
    του ψυχοτροπικού ποτού γιάχε.
  • 4:01 - 4:04
    Τον πήγα στο Λος Άντζελες
    για να συναντήσει στέλεχος ιδρύματος
  • 4:04 - 4:07
    για να βρει οικονομική στήριξη
    για την προστασία του πολιτισμού τους.
  • 4:07 - 4:10
    Αυτός ο τύπος
    κοίταξε τον μάγο της φυλής και είπε,
  • 4:10 - 4:13
    «Μάλλον δεν φοίτησες στην Ιατρική,
    έτσι δεν είναι;»
  • 4:13 - 4:15
    Ο σαμάνος είπε, «Όχι, δεν φοίτησα».
  • 4:15 - 4:18
    Αυτός είπε,
    «Τότε, τι μπορεί να ξέρεις για θεραπείες;»
  • 4:18 - 4:19
    Ο σαμάνος τον κοίταξε και είπε,
  • 4:19 - 4:23
    «Να σου πω. Αν έχεις κάποια μόλυνση,
    πήγαινε σε έναν γιατρό.
  • 4:23 - 4:30
    Μα πολλές ανθρώπινες παθήσεις είναι νόσοι
    της καρδιάς, του μυαλού και του πνεύματος.
  • 4:30 - 4:34
    Η δυτική ιατρική δεν τις αγγίζει.
    Εγώ τις θεραπεύω».
  • 4:34 - 4:37
    (Χειροκρότημα)
  • 4:39 - 4:42
    Δεν είναι όλα όμως ρόδινα όταν
    μαθαίνεις για τα φάρμακα από τη φύση.
  • 4:42 - 4:44
    Αυτή είναι μια οχιά από τη Βραζιλία,
  • 4:44 - 4:48
    το δηλητήριό της οποίας μελετήθηκε εδώ
    στο Πανεπιστήμιο του Σάο Πάολο.
  • 4:48 - 4:51
    Αργότερα εξελίχθηκε
    σε αναστολείς ενζύμου αγγειοτασίνης.
  • 4:51 - 4:53
    Είναι θεραπεία πρώτης γραμμής
    για την υπέρταση.
  • 4:53 - 4:56
    Η υπέρταση προκαλεί πάνω από το 10%
  • 4:56 - 4:58
    όλων των θανάτων στον πλανήτη κάθε μέρα.
  • 4:58 - 5:00
    Μια βιομηχανία τεσσάρων δις δολαρίων
  • 5:00 - 5:03
    βασίζεται στο δηλητήριο
    ενός βραζιλιάνικου φιδιού
  • 5:03 - 5:06
    και οι Βραζιλιάνοι δεν πήραν δεκάρα.
  • 5:06 - 5:11
    Δεν γίνονται έτσι οι δουλειές.
  • 5:11 - 5:15
    Το τροπικό δάσος θεωρείται
    ως η σπουδαιότερη έκφραση της ζωής στη Γη.
  • 5:15 - 5:17
    Υπάρχει ένα ρητό στο Σουρινάμ που λατρεύω:
  • 5:17 - 5:23
    «Τα τροπικά δάση κρύβουν απαντήσεις
    σε ερωτήσεις που δεν έχουμε κάνει ακόμα».
  • 5:23 - 5:26
    Αλλά όπως όλοι γνωρίζετε,
    εξαφανίζεται με ταχείς ρυθμούς.
  • 5:26 - 5:28
    Εδώ στη Βραζιλία, στον Αμαζόνιο,
  • 5:28 - 5:29
    σε όλο τον κόσμο.
  • 5:29 - 5:32
    Τράβηξα αυτή τη φωτογραφία
    από μικρό αεροπλάνο
  • 5:32 - 5:35
    που πέταγε πάνω από τα ανατολικά σύνορα
    του εθνικού πάρκου Ζίνγκου
  • 5:35 - 5:38
    στην πολιτεία του Μάτο Γκρόσο,
    στα βορειοδυτικά μας.
  • 5:38 - 5:39
    Στο πάνω μισό της φωτογραφίας
  • 5:39 - 5:41
    βλέπετε πού ζουν οι Ινδιάνοι.
  • 5:41 - 5:42
    Η γραμμή στη μέση
  • 5:42 - 5:45
    είναι το ανατολικό σύνορο του πάρκου.
  • 5:45 - 5:48
    Πάνω μισό Ινδιάνοι, κάτω μισό λευκοί.
  • 5:48 - 5:50
    Πάνω μισό θαυματουργά φάρμακα,
  • 5:50 - 5:54
    κάτω μισό μόνο κάτι ισχνές αγελάδες.
  • 5:54 - 5:57
    Πάνω μισό ο άνθρακας δεσμεύεται
    στο δάσος όπου ανήκει,
  • 5:57 - 6:00
    κάτω μισό ο άνθρακας στην ατμόσφαιρα
  • 6:00 - 6:03
    όπου κινεί την κλιματική αλλαγή.
  • 6:03 - 6:05
    Στην πραγματικότητα, η δεύτερη αιτία
  • 6:05 - 6:08
    που ο άνθρακας εκλύεται στην ατμόσφαιρα
  • 6:08 - 6:10
    είναι η καταστροφή των δασών.
  • 6:10 - 6:12
    Μιλώντας όμως για καταστροφή,
  • 6:12 - 6:14
    είναι σημαντικό να θυμόμαστε
  • 6:14 - 6:18
    ότι ο Αμαζόνιος είναι η πιο θαυμαστή φύση.
  • 6:18 - 6:21
    Είναι μέρος ομορφιάς και θαυμασμού.
  • 6:21 - 6:23
    Ο μεγαλύτερος μυρμηγκοφάγος του κόσμου
  • 6:23 - 6:25
    ζει στα τροπικά δάση
  • 6:25 - 6:27
    και φτάνει τα 41 κιλά.
  • 6:27 - 6:30
    Η γιγαντιαία αράχνη που τρώει πουλιά
  • 6:30 - 6:31
    είναι η μεγαλύτερη του κόσμου.
  • 6:31 - 6:34
    Βρίσκεται στον Αμαζόνιο επίσης.
  • 6:34 - 6:38
    Το άνοιγμα των φτερών του αετού άρπυια
    είναι πάνω από 2,13 μέτρα.
  • 6:38 - 6:40
    Και ο μαύρος αλιγάτορας -
  • 6:40 - 6:44
    αυτά τα τέρατα
    μπορούν να ξεπεράσουν το μισό τόνο.
  • 6:44 - 6:47
    Είναι γνωστοί ανθρωποφάγοι.
  • 6:47 - 6:50
    Η ανακόντα, το μεγαλύτερο φίδι,
  • 6:50 - 6:52
    το καπιμπάρα, το μεγαλύτερο τρωκτικό.
  • 6:52 - 6:54
    Ένα δείγμα από εδώ στη Βραζιλία
  • 6:54 - 6:58
    έφτασε τα 91 κιλά.
  • 6:58 - 7:00
    Πάμε να δούμε πού ζουν αυτά τα πλάσματα,
  • 7:00 - 7:02
    στον βορειονανατολικό Αμαζόνιο,
  • 7:02 - 7:04
    την περιοχή της φυλής Ακούριο.
  • 7:04 - 7:09
    Οι απομονωμένοι λαοί έχουν
    έναν μυστικιστικό και συμβολικό ρόλο
  • 7:09 - 7:11
    στη φαντασία μας.
  • 7:11 - 7:14
    Είναι οι άνθρωποι
    που γνωρίζουν τη φύση καλύτερα.
  • 7:14 - 7:15
    Είναι οι άνθρωποι που ζουν
  • 7:15 - 7:18
    σε πλήρη αρμονία με τη φύση.
  • 7:18 - 7:21
    Με τα δικά μας μέτρα, κάποιοι
    θα τους απέρριπταν ως πρωτόγονους.
  • 7:21 - 7:23
    «Δεν ξέρουν πώς να ανάψουν φωτιά,
  • 7:23 - 7:25
    τουλάχιστον, δεν ήξεραν
    όταν τους πρωτοβρήκαμε».
  • 7:25 - 7:28
    Αλλά ξέρουν το δάσος
    πολύ καλύτερα από εμάς.
  • 7:28 - 7:31
    Οι Ακούριος έχουν 35 λέξεις για το μέλι
  • 7:31 - 7:34
    και οι υπόλοιποι Ινδιάνοι τους εκτιμούν
  • 7:34 - 7:38
    ως τους πραγματικούς αφέντες
    του σμαραγδένιου βασιλείου.
  • 7:38 - 7:40
    Εδώ βλέπετε το πρόσωπο
    του φίλου μου, του Πόνεϊ.
  • 7:40 - 7:41
    Όταν ήμουν νέος
  • 7:41 - 7:44
    φανατικός των Ρόλινγκ Στόουνς
    στην πατρίδα μου τη Νέα Ορλεάνη,
  • 7:44 - 7:47
    ο Πόνεϊ ήταν νομάδας του δάσους
  • 7:47 - 7:50
    που περιπλανιώταν στις ζούγκλες
    του βορειοανατολικού Αμαζονίου
  • 7:50 - 7:53
    με μια μικρή ομάδα,
    ψάχνοντας για κυνήγι,
  • 7:53 - 7:55
    ψάχνοντας για ιαματικά φυτά,
  • 7:55 - 7:56
    ψάχνοντας για ταίρι
  • 7:56 - 7:58
    σε άλλες μικρές νομαδικές ομάδες.
  • 7:58 - 8:01
    Είναι όμως άνθρωποι σαν αυτούς
  • 8:01 - 8:03
    που γνωρίζουν πράγματα που εμείς αγνοούμε,
  • 8:03 - 8:07
    και μπορούν να μας διδάξουν πολλά.
  • 8:07 - 8:10
    Ωστόσο, αν πάτε
    στα περισσότερα δάση του Αμαζονίου,
  • 8:10 - 8:12
    δεν υπάρχουν αυτόχθονες φυλές.
  • 8:12 - 8:14
    Να τι θα βρείτε:
  • 8:14 - 8:17
    γλυπτά σε πέτρες όπου αυτόχθονες φυλές,
  • 8:17 - 8:22
    απομονωμένες φυλές, ακονίζουν
    την κόψη του πέτρινου τσεκουριού.
  • 8:22 - 8:24
    Αυτοί οι πολιτισμοί που κάποτε χόρευαν,
  • 8:24 - 8:26
    έκαναν έρωτα, υμνούσαν τους θεούς,
  • 8:26 - 8:28
    λάτρευαν το δάσος,
  • 8:28 - 8:31
    το μόνο που απέμεινε από αυτούς είναι
    ένα αποτύπωμα σε πέτρα, όπως βλέπετε εδώ.
  • 8:31 - 8:34
    Ας πάμε στον δυτικό Αμαζόνιο,
  • 8:34 - 8:37
    που είναι όντως το επίκεντρο
    των απομονωμένων φυλών.
  • 8:37 - 8:39
    Κάθε μία από αυτές τις κουκκίδες
  • 8:39 - 8:41
    αντιπροσωπεύει μια μικρή απομονωμένη φυλή
  • 8:41 - 8:46
    και η αποκάλυψη σήμερα είναι ότι πρέπει
    να υπάρχουν 14 με 15 απομονωμένες φυλές
  • 8:46 - 8:50
    μόνο στον Αμαζόνιο
    που βρίσκεται στην Κολομβία.
  • 8:50 - 8:52
    Γιατί έχουν απομονωθεί αυτοί οι άνθρωποι;
  • 8:52 - 8:55
    Ξέρουν ότι υπάρχουμε,
    ότι υπάρχει έξω κόσμος.
  • 8:55 - 8:57
    Είναι ένα είδος αντίστασης.
  • 8:57 - 8:59
    Επέλεξαν να μείνουν απομονωμένοι,
  • 8:59 - 9:02
    και θεωρώ ανθρώπινο δικαίωμά τους
    το να παραμείνουν έτσι.
  • 9:02 - 9:05
    Γιατί κρύβονται αυτές οι φυλές
    από τον άνθρωπο;
  • 9:05 - 9:06
    Ορίστε γιατί.
  • 9:06 - 9:09
    Προφανώς, κάποια από αυτά
    ξεκίνησαν το 1492.
  • 9:09 - 9:11
    Αλλά στην αλλαγή του προηγούμενου αιώνα
  • 9:11 - 9:13
    είχαμε το εμπόριο του καουτσούκ.
  • 9:13 - 9:15
    Η ζήτηση για φυσικό καουτσούκ
  • 9:15 - 9:17
    από τον Αμαζόνιο
  • 9:17 - 9:20
    έδωσε έναυσμα στο βοτανικό ισοδύναμο
    του πυρετού του χρυσού.
  • 9:20 - 9:22
    Καουτσούκ για ελαστικά ποδηλάτων,
  • 9:22 - 9:23
    για ελαστικά αυτοκινήτων,
  • 9:23 - 9:25
    για ζέπελιν.
  • 9:25 - 9:28
    Ήταν μια τρελή κούρσα
    για την εύρεση καουτσούκ
  • 9:28 - 9:31
    και ο άνθρωπος στα αριστερά,
    ο Χούλιο Αράνα,
  • 9:31 - 9:34
    είναι ένας από τους πραγματικούς
    κακούργους της ιστορίας.
  • 9:34 - 9:35
    Οι άνθρωποί του, η εταιρεία του,
  • 9:35 - 9:38
    και άλλες αντίστοιχες εταιρείες
  • 9:38 - 9:41
    σκότωσαν, σφαγίασαν, βασάνισαν,
    κατακρεούργησαν Ινδιάνους
  • 9:41 - 9:45
    όπως τους Γουιτότο που βλέπετε
    στη δεξιά πλευρά της διαφάνειας.
  • 9:45 - 9:48
    Ακόμη και σήμερα,
    όταν οι άνθρωποι φεύγουν από το δάσος,
  • 9:48 - 9:51
    δεν τους βγαίνει σε καλό.
  • 9:51 - 9:54
    Αυτοί είναι Νούκακ.
    Βρέθηκαν τη δεκαετία του '80.
  • 9:54 - 9:58
    Σε ένα χρόνο, όλοι πάνω από 40 πέθαναν.
  • 9:58 - 10:00
    Θυμηθείτε, είναι κοινότητες
    χωρίς γραπτή γλώσσα.
  • 10:00 - 10:02
    Οι γηραιοί είναι οι βιβλιοθήκες τους.
  • 10:02 - 10:04
    Κάθε φορά που ένας σαμάνος πεθαίνει
  • 10:04 - 10:07
    είναι σα να καίγεται μια βιβλιοθήκη.
  • 10:07 - 10:10
    Εκδιώχθηκαν βίαια από τα εδάφη τους.
  • 10:10 - 10:14
    Οι έμποροι ναρκωτικών κατέλαβαν
    τη γη των Νούκακ
  • 10:14 - 10:16
    και αυτοί ζουν σαν ζητιάνοι
  • 10:16 - 10:19
    σε δημοτικά πάρκα
    της ανατολικής Κολομβίας.
  • 10:19 - 10:22
    Από τη γη των Νούκακ
    θα σας πάω νοτιοδυτικά,
  • 10:22 - 10:25
    στην πιο εντυπωσιακή φύση του κόσμου:
  • 10:25 - 10:27
    στο Εθνικό Πάρκο Τσιριμπικέτε.
  • 10:27 - 10:29
    Περιστοιχίζεται
    από τρεις απομονωμένες φυλές
  • 10:29 - 10:32
    και χάρις στην κυβέρνηση της Κολομβίας
    και σε συναδέλφους εκεί
  • 10:32 - 10:34
    τώρα επεκτάθηκε.
  • 10:34 - 10:36
    Ξεπερνά την πολιτεία του Μέριλαντ.
  • 10:36 - 10:39
    Είναι συσσωρευμένος θησαυρός
    βοτανικής βιοποικιλότητας.
  • 10:39 - 10:42
    Πρώτη φορά ερευνήθηκε βοτανολογικά το 1943
  • 10:42 - 10:44
    από τον μέντορά μου, τον Ρίτσαρντ Σούλτες,
  • 10:44 - 10:47
    που εδώ τον βλέπετε
    στην κορυφή του όρους Μπελ,
  • 10:47 - 10:49
    το ιερό βουνό των Καριχόνας.
  • 10:49 - 10:51
    Επιτρέψτε μου
    να σας δείξω πώς είναι σήμερα.
  • 10:51 - 10:53
    Πετώντας πάνω από το Τσιριμπικέτε,
  • 10:53 - 10:56
    συνειδητοποιούμε ότι τα βουνά
    παραμένουν χαμένα.
  • 10:56 - 10:58
    Κανείς επιστήμονας δεν τα έχει ανέβει.
  • 10:58 - 11:00
    Κανείς δεν έχει ανέβει στο όρος Μπελ
  • 11:00 - 11:02
    μετά τον Σούλτες το '43.
  • 11:02 - 11:05
    Και θα σταματήσουμε εδώ με το όρος Μπελ
  • 11:05 - 11:07
    στο ανατολικό μέρος της φωτογραφίας.
  • 11:07 - 11:10
    Να σας δείξω πώς είναι σήμερα.
  • 11:10 - 11:13
    Όχι μόνο είναι
    θησαυροφυλάκιο βιοποικιλότητας,
  • 11:13 - 11:16
    όχι μόνο στεγάζει
    τρεις απομονωμένες φυλές,
  • 11:16 - 11:18
    αλλά είναι το μεγαλύτερο θησαυροφυλάκιο
  • 11:18 - 11:21
    προκολομβιανής τέχνης στον κόσμο:
  • 11:21 - 11:23
    πάνω από 200.000 πίνακες.
  • 11:23 - 11:26
    Ο Ολλανδός επιστήμονας
    Τόμας βαν ντερ Χάμεν
  • 11:26 - 11:32
    το περιέγραψε σαν την Καπέλα Σιξτίνα
    του τροπικού δάσους του Αμαζονίου.
  • 11:32 - 11:34
    Φεύγουμε νοτιοανατολικά του Τσιριμπικέτε
  • 11:34 - 11:36
    ξανά στον κολομβιανό Αμαζόνιο.
  • 11:36 - 11:39
    Έχει έκταση μεγαλύτερη
    από την περιοχή της Νέας Αγγλίας.
  • 11:39 - 11:41
    Ο Αμαζόνιος είναι τεράστιο δάσος
  • 11:41 - 11:42
    και η Βραζιλία έχει μεγάλο μέρος του
  • 11:42 - 11:44
    αλλά όχι το σύνολο.
  • 11:44 - 11:45
    Κατεβαίνοντας στα δύο εθνικά πάρκα
  • 11:45 - 11:47
    Καχουινάρι και Πουρέ
  • 11:47 - 11:49
    στον κολομβιανό Αμαζόνιο
  • 11:49 - 11:51
    - στα δεξιά είναι
    τα σύνορα με τη Βραζιλία -
  • 11:51 - 11:54
    που φιλοξενούν πολλές ομάδες
  • 11:54 - 11:56
    απομονωμένων και αποκομμένων φυλών.
  • 11:56 - 11:58
    Για κάποιον που ξέρει,
    βλέποντας τις οροφές
  • 11:58 - 12:00
    αυτών των μαλόκας, τις μακριές καλύβες,
  • 12:00 - 12:02
    διακρίνεις την πολιτισμική βιοποικιλότητα.
  • 12:02 - 12:04
    Ουσιαστικά, είναι διαφορετικές φυλές.
  • 12:04 - 12:06
    Όσο απομονωμένες και να είναι
    αυτές οι περιοχές,
  • 12:06 - 12:10
    θα σας δείξω
    πώς ο έξω κόσμος συρρέει σε αυτές.
  • 12:10 - 12:13
    Εδώ, το εμπόριο και οι μεταφορές
    αυξάνονται στο Πουτουμάγιο.
  • 12:13 - 12:16
    Με τον περιορισμό του εμφυλίου πολέμου
    στην Κολομβία,
  • 12:16 - 12:18
    αρχίζει να εισέρχεται κόσμος από αλλού.
  • 12:18 - 12:21
    Στα βόρεια έχουμε παράνομη εξόρυξη χρυσού
  • 12:21 - 12:23
    όπως και στα ανατολικά από τη Βραζιλία.
  • 12:23 - 12:26
    Έχουμε αυξημένη θήρευση και αλιεία
    για εμπορικούς σκοπούς.
  • 12:26 - 12:30
    Βλέπουμε παράνομη υλοτομία από τα νότια,
  • 12:30 - 12:32
    και οι μεταφορείς ναρκωτικών
    προσπαθούν μέσω του πάρκου
  • 12:32 - 12:34
    να φτάσουν στη Βραζιλία.
  • 12:34 - 12:37
    Γι' αυτό στο παρελθόν δεν έμπλεκες
  • 12:37 - 12:39
    με τους απομονωμένους Ινδιάνους.
  • 12:39 - 12:41
    Αν αυτή η φωτογραφία φαίνεται «κουνημένη»
  • 12:41 - 12:43
    επειδή τραβήχτηκε βιαστικά, να ο λόγος.
  • 12:43 - 12:46
    (Γέλια)
  • 12:46 - 12:50
    Μοιάζει σαν -
    (Χειροκρότημα)
  • 12:52 - 12:55
    Μοιάζει με υπόστεγο αεροδρομίου
    από τον βραζιλιάνικο Αμαζόνιο.
  • 12:55 - 12:57
    Είναι έκθεμα τέχνης στην Αβάνα της Κούβας.
  • 12:57 - 12:59
    Μια ομάδα που λέγονται Λος Καρπιντέρος.
  • 12:59 - 13:04
    Έτσι αντιλαμβάνονται το γιατί πρέπει
    ν' αποφεύγεις τους μακρινούς Ινδιάνους.
  • 13:04 - 13:06
    Αλλά ο κόσμος αλλάζει.
  • 13:06 - 13:08
    Αυτοί είναι Μάσκο-Πίρος
    στα σύνορα Περού-Βραζιλίας,
  • 13:08 - 13:10
    που εγκατέλειψαν τη ζούγκλα
  • 13:10 - 13:12
    γιατί βασικά τους εξεδίωξαν
  • 13:12 - 13:15
    έμποροι ναρκωτικών και ξυλοκόποι.
  • 13:15 - 13:17
    Και στο Περού υπάρχει και κάτι φοβερό.
  • 13:17 - 13:19
    Ονομάζεται ανθρώπινο σαφάρι.
  • 13:19 - 13:22
    Θα σε πάνε σε μακρινές φυλές
    για να φωτογραφίσεις.
  • 13:22 - 13:25
    Φυσικά δίνοντάς τους ρούχα και εργαλεία,
  • 13:25 - 13:27
    τους μεταδίδεις επίσης αρρώστειες.
  • 13:27 - 13:30
    Το λέμε «απάνθρωπο σαφάρι».
  • 13:30 - 13:32
    Πάλι εδώ, Ινδιάνοι στα σύνορα με το Περού
  • 13:32 - 13:35
    που παρατηρήθηκαν από αεροπλάνα
    ναυλωμένα από ιεραποστολές.
  • 13:35 - 13:38
    Θέλουν να πάνε να τους εκχριστιανίσουν.
  • 13:38 - 13:41
    Ξέρουμε πού καταλήγει αυτό.
  • 13:41 - 13:42
    Τι πρέπει να γίνει;
  • 13:42 - 13:45
    Δώστε τεχνολογία
    στις εκπολιτισμένες φυλές,
  • 13:45 - 13:47
    όχι στις αποκομμένες,
  • 13:47 - 13:50
    με έναν πολιτισμικά διακριτικό τρόπο.
  • 13:50 - 13:54
    Είναι το τέλειο πάντρεμα
    αρχαίας σοφίας των σαμάνων
  • 13:54 - 13:57
    και τεχνολογίας του 21ου αιώνα.
  • 13:57 - 14:00
    Το έχουμε κάνει ήδη σε πάνω από 30 φυλές,
  • 14:00 - 14:03
    καταγράψαμε, οργανώσαμε
    και βελτιώσαμε την προστασία
  • 14:03 - 14:07
    σε πάνω από 280.000 τετραγωνικά χλμ.
    πατρογονικού τροπικού δάσους.
  • 14:07 - 14:09
    (Χειροκρότημα)
  • 14:12 - 14:15
    Αυτό επιτρέπει στους Ινδιάνους
    να μπορούν να έχουν τον έλεγχο
  • 14:15 - 14:19
    του περιβαλλοντικού
    και πολιτισμικού τους προορισμού.
  • 14:19 - 14:21
    Κατόπιν έστησαν και φυλάκια
  • 14:21 - 14:22
    για να κρατούν έξω τους ξένους.
  • 14:22 - 14:25
    Είναι Ινδιάνοι
    εκπαιδευμένοι ως αυτόχθονες δασοφύλακες,
  • 14:25 - 14:27
    που περιπολούν τα σύνορα
  • 14:27 - 14:30
    και κρατούν τον έξω κόσμο εκτός.
  • 14:30 - 14:33
    Εδώ είναι μια εικόνα στιγμής επαφής.
  • 14:33 - 14:35
    Αυτοί είναι Ινδιάνοι Τσιτονάχουα
  • 14:35 - 14:37
    στα σύνορα Βραζιλίας-Περού.
  • 14:37 - 14:38
    Βγήκαν από τη ζούγκλα
  • 14:38 - 14:40
    ζητώντας βοήθεια.
  • 14:40 - 14:41
    Τους είχαν πυροβολήσει,
  • 14:41 - 14:44
    οι μαλόκας, οι καλύβες του, είχαν καεί.
  • 14:44 - 14:47
    Κάποιους τους είχαν σφάξει.
  • 14:47 - 14:52
    Το να χρησιμοποιείς αυτόματα όπλα
    για να σκοτώσεις αποκομμένους λαούς
  • 14:52 - 14:57
    είναι η πιο απαράδεκτη και αποτρόπαια
    κατάχρηση ανθρωπίνου δικαιώματος
  • 14:57 - 15:00
    στον πλανήτη μας σήμερα
    και πρέπει να σταματήσει.
  • 15:00 - 15:03
    (Χειροκρότημα)
  • 15:06 - 15:09
    Ας καταλήξω λέγοντας ότι
  • 15:09 - 15:12
    αυτό το έργο μπορεί να αποτελέσει
    πνευματική επιβράβευση,
  • 15:12 - 15:15
    αλλά είναι δύσκολο
    και μπορεί να αποβεί και επικίνδυνο.
  • 15:15 - 15:18
    Δύο συνάδελφοί μου απεβίωσαν πρόσφατα
  • 15:18 - 15:20
    σε συντριβή ελαφρού αεροπλάνου.
  • 15:20 - 15:22
    Φρόντιζαν για την προστασία του δάσους
  • 15:22 - 15:24
    και αυτών των αποκομμένων φυλών.
  • 15:24 - 15:26
    Συμπερασματικά, το ερώτημα είναι
  • 15:26 - 15:28
    τι επιφυλάσσει το μέλλον.
  • 15:28 - 15:30
    Αυτοί είναι από τη φυλή Ουράι
    στη Βραζιλία.
  • 15:30 - 15:32
    Τι επιφυλάσσει το μέλλον γι' αυτούς
  • 15:32 - 15:35
    και τι επιφυλάσσει για εμάς;
  • 15:35 - 15:37
    Ας αλλάξουμε τρόπο σκέψης.
  • 15:37 - 15:39
    Ας φτιάξουμε έναν καλύτερο κόσμο.
  • 15:39 - 15:41
    Αν το κλίμα πρόκειται ν' αλλάξει,
  • 15:41 - 15:45
    ας έχουμε κλίμα που αλλάζει
    προς το καλύτερο παρά προς το χειρότερο.
  • 15:45 - 15:48
    Ας ζήσουμε σε έναν πλανήτη
  • 15:48 - 15:51
    γεμάτο με άφθονη βλάστηση,
  • 15:51 - 15:53
    στον οποίο οι απομονωμένες φυλές
  • 15:53 - 15:55
    να μπορούν να μείνουν απομονωμένες,
  • 15:55 - 15:57
    να μπορούν να διατηρούν το μυστήριο
  • 15:57 - 15:58
    και τη γνώση τους
  • 15:58 - 16:00
    αν έτσι επιλέγουν.
  • 16:00 - 16:02
    Ας ζήσουμε σ' έναν κόσμο
  • 16:02 - 16:04
    όπου οι σαμάνοι ζουν σε αυτά τα δάση
  • 16:04 - 16:07
    και θεραπεύουν τους ίδιους και εμάς
  • 16:07 - 16:10
    με τα μυστηριώδη φυτά τους
  • 16:10 - 16:12
    και τους ιερούς τους βατράχους.
  • 16:12 - 16:14
    Ευχαριστώ και πάλι.
  • 16:14 - 16:16
    (Χειροκρότημα)
Title:
Τι γνωρίζουν οι άνθρωποι του Αμαζονίου που εσείς αγνοείτε
Speaker:
Μαρκ Πλότκιν
Description:

«Το πιο ωραίο και σε μεγαλύτερο κίνδυνο εξαφάνισης είδος στα δάση του Αμαζονίου δεν είναι το τζάγκουαρ ή ο αετός άρπυια», λέει ο Μαρκ Πλότκιν, «Είναι οι απομονωμένες και αποκομμένες φυλές». Με μια δραστήρια και αφυπνιστική ομιλία, ο εθνοβοτανολόγος μας φέρνει στον κόσμο των αυτόχθονων φυλών του δάσους και τα απίστευτα ιαματικά φυτά που οι σαμάνοι χρησιμοποιούν ως γιατρικά. Σκιαγραφεί τις προκλήσεις και τους κινδύνους που τους απειλούν - και τη σοφία τους - και μας προτρέπει να προστατεύσουμε αυτό το αναντικατάστατο αποθετήριο γνώσης.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
16:35

Greek subtitles

Revisions