Return to Video

Welke realiteit creëer jij voor jezelf?

  • 0:01 - 0:03
    Toen Dorothy een klein meisje was,
  • 0:03 - 0:04
    was ze gefascineerd door haar goudvis.
  • 0:05 - 0:09
    Haar vader legde uit dat vissen zwemmen
    door snel met hun staart te bewegen
  • 0:09 - 0:10
    om zich zo door het water te stuwen.
  • 0:11 - 0:13
    Daarop reageerde ze direct met:
  • 0:13 - 0:16
    "Precies, pa, en ze zwemmen achteruit
    door met hun kop te schudden."
  • 0:16 - 0:18
    (Gelach)
  • 0:18 - 0:21
    Dat stond voor haar
    als een paal boven water.
  • 0:21 - 0:23
    Vissen zwemmen achteruit
    door met hun kop te schudden.
  • 0:23 - 0:25
    Dat geloofde ze.
  • 0:25 - 0:28
    Ons leven zit vol
    achteruitzwemmende vissen.
  • 0:28 - 0:31
    We maken aannames
    en trekken slordige conclusies.
  • 0:31 - 0:32
    We koesteren vooroordelen.
  • 0:32 - 0:34
    We weten dat wij gelijk
    en zij het mis hebben.
  • 0:34 - 0:36
    We vrezen het ergste.
  • 0:36 - 0:38
    We streven naar onbereikbare perfectie.
  • 0:39 - 0:41
    We vertellen onszelf
    wat we wel en niet kunnen.
  • 0:42 - 0:46
    Volgens ons zwemmen vissen achteruit
    door fanatiek met hun kop te schudden
  • 0:46 - 0:48
    en we hebben het niet eens door.
  • 0:49 - 0:51
    Ik zal je vijf feiten over mij vertellen.
  • 0:51 - 0:53
    Een ervan is niet waar.
  • 0:54 - 0:57
    Een: op mijn 19e behaalde ik aan Harvard
  • 0:57 - 0:59
    mijn doctoraal in de wiskunde.
  • 1:00 - 1:04
    Twee: ik leid op dit moment
    een bouwonderneming in Orlando.
  • 1:05 - 1:08
    Drie: ik speelde mee in een sitcom op tv.
  • 1:09 - 1:14
    Vier: ik verloor mijn gezichtsvermogen
    aan een zeldzame genetische oogziekte.
  • 1:15 - 1:17
    Vijf: ik werkte als griffier
  • 1:17 - 1:20
    voor twee rechters
    van het Hooggerechtshof.
  • 1:20 - 1:22
    Welk feit is niet waar?
  • 1:24 - 1:26
    Eerlijk gezegd zijn ze allemaal waar.
  • 1:26 - 1:28
    Ja, ze zijn allemaal waar.
  • 1:29 - 1:31
    (Applaus)
  • 1:33 - 1:36
    Op dit moment zijn mensen eigenlijk
    alleen geïnteresseerd in de tv-show.
  • 1:36 - 1:38
    (Gelach)
  • 1:40 - 1:41
    Ik weet dit uit ervaring.
  • 1:42 - 1:46
    OK, de show was NBC's
    'Saved by the Bell: The New Class'.
  • 1:47 - 1:50
    Ik speelde Weasel Wyzell,
  • 1:50 - 1:54
    een beetje de nerd van de show, zeg maar,
  • 1:54 - 1:59
    en dat maakte het nog
    een hele lastige acteerklus
  • 1:59 - 2:01
    voor mij als 13-jarige jongen.
  • 2:01 - 2:02
    (Gelach)
  • 2:03 - 2:06
    Hadden jullie het moeilijk
    met nummer vier: mijn blindheid?
  • 2:07 - 2:08
    Waarom?
  • 2:09 - 2:12
    We maken aannames
    over zogenaamde handicaps.
  • 2:12 - 2:15
    Als blinde heb ik iedere dag te maken
    met foutieve aannames
  • 2:15 - 2:17
    over mijn vermogens.
  • 2:19 - 2:21
    Maar ik kom het vandaag
    niet hebben over mijn blindheid
  • 2:21 - 2:22
    maar over mijn visie.
  • 2:23 - 2:27
    Doordat ik blind werd, leerde ik
    met mijn ogen wijd open te leven.
  • 2:28 - 2:31
    Ik leerde herkennen
    welke achteruitzwemmende vissen
  • 2:31 - 2:32
    onze geest creëert.
  • 2:32 - 2:34
    Mijn blindheid maakte ze zichtbaar.
  • 2:36 - 2:38
    Hoe voelt het om te zien?
  • 2:39 - 2:40
    Het is onmiddellijk en passief.
  • 2:41 - 2:43
    Je opent je ogen en daar is de wereld.
  • 2:43 - 2:45
    Zien is geloven.
    Wat je ziet is de waarheid.
  • 2:45 - 2:46
    Toch?
  • 2:47 - 2:49
    Dat dacht ik tenminste wel.
  • 2:50 - 2:54
    Van mijn 12e tot mijn 25e
    werden mijn netvliezen steeds slechter.
  • 2:55 - 3:01
    Mijn beeld werd een steeds
    vreemder spiegelpaleis vol illusies.
  • 3:02 - 3:04
    Ik was blij een verkoper
    te vinden in een winkel --
  • 3:04 - 3:06
    tot het een etalagepop bleek te zijn.
  • 3:06 - 3:07
    Ik stond mijn handen te wassen
  • 3:07 - 3:11
    en merkte dat ik niet bij een wastafel
    maar bij een urinoir stond,
  • 3:11 - 3:12
    toen mijn vingers de vorm voelden.
  • 3:13 - 3:15
    Een vriend beschreef de foto in mijn hand
  • 3:15 - 3:17
    en alleen dan zag ik wat er op stond.
  • 3:19 - 3:23
    Objecten verschenen, veranderden
    en verdwenen weer uit mijn wereld.
  • 3:24 - 3:27
    Het was moeilijk en vermoeiend om te zien.
  • 3:28 - 3:31
    Ik combineerde de vluchtige
    gefragmenteerde beelden,
  • 3:31 - 3:33
    analyseerde bewust hun aanwijzingen
  • 3:33 - 3:36
    en zocht naar wat logica
    in mijn verkruimelende caleidoscoop
  • 3:37 - 3:39
    tot ik helemaal niets meer zag.
  • 3:40 - 3:41
    Ik leerde dat wat we zien
  • 3:41 - 3:44
    niet de universele waarheid is.
  • 3:44 - 3:46
    Het is niet de objectieve realiteit.
  • 3:48 - 3:53
    Wat we zien, is een unieke,
    persoonlijke virtuele realiteit
  • 3:53 - 3:55
    die meesterlijk door ons brein
    wordt geconstrueerd.
  • 3:56 - 3:58
    Laat me dat uitleggen
    met wat amateur-neurologie.
  • 3:58 - 4:01
    Je visuele cortex beslaat
    ongeveer 30 procent van je brein.
  • 4:02 - 4:05
    Vergelijk dat met ongeveer
    acht procent voor tast
  • 4:05 - 4:07
    en twee tot drie procent voor horen.
  • 4:08 - 4:10
    Iedere seconde versturen je ogen
  • 4:10 - 4:14
    twee miljard stukjes informatie
    naar je visuele cortex.
  • 4:14 - 4:18
    De rest van je lichaam stuurt
    er maximaal nog een miljard.
  • 4:19 - 4:23
    Zien is dus een derde
    van je brein qua volume
  • 4:23 - 4:26
    en het gebruikt ongeveer twee derde
    van zijn verwerkingsvermogen.
  • 4:27 - 4:28
    Het is dus geen verrassing
  • 4:28 - 4:30
    dat de illusie van zien zo overtuigend is.
  • 4:30 - 4:33
    Maar neem maar van mij aan
    dat zien een illusie is.
  • 4:34 - 4:36
    En hier wordt het interessant.
  • 4:36 - 4:38
    Om de ervaring van zien te creëren,
  • 4:38 - 4:41
    refereert je brein
    aan je conceptuele begrip van de wereld,
  • 4:41 - 4:45
    andere kennis, je herinneringen,
    meningen, emoties, aandacht.
  • 4:46 - 4:48
    Al die dingen en nog veel meer
  • 4:48 - 4:50
    worden door je brein
    gekoppeld aan je beeld.
  • 4:51 - 4:54
    Die koppelingen werken beide kanten uit
    en werken meestal onderbewust.
  • 4:54 - 4:58
    Dus wat je ziet, beïnvloedt wat je voelt
  • 4:59 - 5:01
    en wat je voelt kan letterlijk
    veranderen wat je ziet.
  • 5:02 - 5:04
    Vele onderzoeken bevestigen dit.
  • 5:05 - 5:06
    Als jou wordt gevraagd om te schatten
  • 5:06 - 5:10
    hoe snel een man
    in een video loopt, bijvoorbeeld,
  • 5:10 - 5:12
    hangt je antwoord er sterk van af
  • 5:12 - 5:14
    of je aan cheetahs denkt
    of aan schildpadden.
  • 5:15 - 5:18
    Een heuvel lijkt steiler
    als je net gesport hebt
  • 5:18 - 5:21
    en een oriëntatiepunt lijkt verder weg
  • 5:21 - 5:22
    als je een zware rugzak torst.
  • 5:24 - 5:27
    We komen nu bij een
    fundamentele tegenstelling.
  • 5:28 - 5:33
    Wat je ziet, is een complexe,
    zelfgemaakte mentale constructie,
  • 5:33 - 5:34
    maar je ervaart het passief,
  • 5:34 - 5:37
    als een directe representatie
    van de wereld om je heen.
  • 5:38 - 5:41
    Je creëert je eigen realiteit
    en je trapt er zelf in.
  • 5:41 - 5:44
    Ik geloofde in die van mij
    tot ze uit elkaar viel.
  • 5:45 - 5:48
    Met het verslechteren van mijn ogen
    verdween ook mijn illusie.
  • 5:49 - 5:51
    Ons gezichtsvermogen
    is namelijk slecht één manier
  • 5:51 - 5:53
    waarop we onze realiteit vormgeven.
  • 5:53 - 5:56
    We creëren onze eigen realiteit
    op vele andere manieren.
  • 5:57 - 6:00
    Neem bijvoorbeeld angst.
  • 6:01 - 6:04
    Je angst vervormt je realiteit.
  • 6:06 - 6:10
    Volgens de kromme logica van angst
    is alles beter dan het onbekende.
  • 6:10 - 6:13
    Angst vult tegen iedere prijs dat gat op:
  • 6:13 - 6:15
    het presenteert wat je vreest
    als wat je weet,
  • 6:15 - 6:17
    ziet nog liever het slechtste geval
    dan de onzekerheid
  • 6:18 - 6:20
    en verwisselt aanname met gezond verstand.
  • 6:20 - 6:23
    Psychologen hebben er
    een mooie term voor: ellendiseren.
  • 6:23 - 6:24
    (Gelach)
  • 6:24 - 6:26
    Toch?
  • 6:26 - 6:29
    Angst vervangt het onbekende
    door het ellendige.
  • 6:30 - 6:32
    Angst is zelfvervullend.
  • 6:32 - 6:35
    Op het moment dat je juist
    om je heen moet kijken
  • 6:35 - 6:36
    en kritisch moet nadenken,
  • 6:36 - 6:39
    blaast angst juist de aftocht naar binnen,
  • 6:39 - 6:41
    wat je beeld verschrompelt en vervormt
  • 6:41 - 6:43
    en je vermogen
    tot kritisch denken verzuipt
  • 6:43 - 6:45
    in een vloedgolf
    verstorende emoties.
  • 6:46 - 6:49
    Als je voor een beslissend moment staat
    om actie te ondernemen,
  • 6:49 - 6:51
    maakt angst je passief
  • 6:51 - 6:55
    en verleidt je lijdzaam toe te zien
    hoe zijn voorspellingen zich voltrekken.
  • 6:58 - 7:00
    Toen mijn oogziekte werd vastgesteld,
  • 7:00 - 7:03
    wist ik dat blindheid
    mijn leven zou ruïneren.
  • 7:04 - 7:07
    Blindheid veroordeelde
    mijn onafhankelijkheid ter dood.
  • 7:07 - 7:10
    Verdere prestaties kon ik vaarwel zeggen.
  • 7:11 - 7:15
    Blindheid zou leiden
    tot een onbetekenend leven,
  • 7:15 - 7:16
    klein, zielig
  • 7:16 - 7:18
    en waarschijnlijk alleen.
  • 7:18 - 7:19
    Ik wist het zeker.
  • 7:21 - 7:24
    Dat beeld was geboren uit angst,
    maar ik geloofde erin.
  • 7:25 - 7:27
    Het was een leugen
    die ik als waarheid beleefde,
  • 7:27 - 7:31
    net als de achteruitzwemmende vissen
    in de wereld van Dorothy.
  • 7:32 - 7:34
    Als ik mijn angst
    niet onder ogen had gezien,
  • 7:34 - 7:36
    dan had ik hem beleefd.
  • 7:36 - 7:37
    Dat weet ik zeker.
  • 7:40 - 7:42
    Dus hoe leef je met je ogen wijd open?
  • 7:43 - 7:45
    Het is een aangeleerde discipline.
  • 7:46 - 7:48
    Je kunt het onderwijzen
    en je kunt het oefenen.
  • 7:49 - 7:50
    Ik zal het kort samenvatten.
  • 7:52 - 7:54
    Stel jezelf verantwoordelijk
  • 7:54 - 7:56
    voor ieder moment, iedere gedachte,
  • 7:56 - 7:57
    elk detail.
  • 7:58 - 8:00
    Kijk over je angsten heen.
  • 8:00 - 8:02
    Herken je aannames.
  • 8:02 - 8:03
    Gebruik je inwendige kracht.
  • 8:03 - 8:06
    Leg je interne criticus het zwijgen op.
  • 8:06 - 8:08
    Corrigeer je misvattingen
    over geluk en succes.
  • 8:09 - 8:13
    Accepteer je sterke en je zwakke punten
    en begrijp het verschil.
  • 8:14 - 8:15
    Open je hart
  • 8:15 - 8:16
    voor je vele zegeningen.
  • 8:17 - 8:20
    Je angsten, je critici,
  • 8:20 - 8:22
    je helden, je boeven --
  • 8:22 - 8:25
    ze zijn je uitvluchten,
  • 8:25 - 8:27
    je rationalisaties, je olifantenpaadjes,
  • 8:27 - 8:29
    je rechtvaardigingen en je overgave.
  • 8:30 - 8:33
    Het zijn verzinsels
    die je ziet als realiteit.
  • 8:34 - 8:36
    Kies om er doorheen te kijken.
  • 8:36 - 8:38
    Kies om ze los te laten.
  • 8:38 - 8:41
    Jij creëert zelf je realiteit.
  • 8:42 - 8:46
    Die machtsovername geeft je wel
    alle verantwoordelijkheid.
  • 8:46 - 8:49
    Ik koos ervoor om die tunnel
    van angst te verlaten
  • 8:49 - 8:52
    en me op onbekend terrein te begeven.
  • 8:52 - 8:55
    Ik koos ervoor om daar
    een gezegend leven op te bouwen.
  • 8:56 - 8:58
    En niet in het minst alleen.
  • 8:58 - 9:01
    Ik deel mijn prachtige leven met Dorothy,
  • 9:01 - 9:03
    mijn prachtige vrouw,
  • 9:03 - 9:05
    met onze drieling,
    ook wel de Drietjes genoemd,
  • 9:06 - 9:08
    en met het nieuwste lid van de familie,
  • 9:08 - 9:10
    onze lieve baby Clementine.
  • 9:11 - 9:12
    Waar ben jij bang voor?
  • 9:14 - 9:16
    Welke leugens vertel jij jezelf?
  • 9:17 - 9:19
    Hoe versier jij de waarheid
    met zelfverzonnen illusies?
  • 9:20 - 9:23
    Welke realiteit creëer jij voor jezelf?
  • 9:24 - 9:27
    In je loopbaan,
    in je privé-leven en je relaties,
  • 9:27 - 9:29
    in je hart en ziel,
  • 9:29 - 9:32
    brengen je achteruitzwemmende vissen
    je behoorlijk schade toe.
  • 9:33 - 9:36
    Ze zijn de oorzaak van gemiste kansen
    en niet-gerealiseerd potentieel,
  • 9:37 - 9:40
    en ze genereren
    onzekerheid en wantrouwen
  • 9:40 - 9:42
    in plaats van vervulling en connecties.
  • 9:44 - 9:46
    Doe jezelf een plezier
    en zoek uit welke het zijn.
  • 9:47 - 9:52
    Helen Keller zei dat het enige
    dat erger is dan niet kunnen zien,
  • 9:52 - 9:54
    is kunnen zien maar geen visie hebben.
  • 9:55 - 9:59
    Voor mij was blind worden een zegen,
  • 9:59 - 10:01
    want de blindheid gaf me visie.
  • 10:02 - 10:04
    Ik hoop dat jullie inzien wat ik bedoel.
  • 10:04 - 10:05
    Dankjewel.
  • 10:06 - 10:08
    (Applaus)
  • 10:21 - 10:24
    Bruno Giussani: Isaac,
    voordat je wegloopt, even een vraag.
  • 10:24 - 10:28
    Dit is een publiek van ondernemers,
    van doeners, van innovators.
  • 10:28 - 10:31
    Jij bent CEO van een bedrijf in Florida
  • 10:31 - 10:34
    en velen zullen zich afvragen
  • 10:34 - 10:36
    hoe het is om een blinde CEO te zijn.
  • 10:36 - 10:40
    Welke specifieke problemen heb je
    en hoe pak je die aan?
  • 10:40 - 10:43
    Isaac Lidsky: het grootste
    probleem werd een zegen.
  • 10:43 - 10:45
    Ik zie niet hoe mensen reageren.
  • 10:46 - 10:48
    (Gelach)
  • 10:48 - 10:50
    BG: Wat hoor ik nou? IL: Precies.
  • 10:50 - 10:54
    Ik zie bijvoorbeeld in vergaderingen
    met mijn management-team
  • 10:54 - 10:56
    hun gezichtsuitdrukkingen en gebaren niet.
  • 10:58 - 11:01
    Ik heb geleerd om veel meer
    gesproken reacties te vragen.
  • 11:01 - 11:05
    Ik dwing mensen echt
    te zeggen wat ze denken.
  • 11:06 - 11:08
    Wat dat betreft,
  • 11:08 - 11:12
    zoals ik al zei, is het echt een zegen
    voor mij en mijn bedrijf geworden,
  • 11:12 - 11:15
    want we communiceren
    op een veel dieper niveau,
  • 11:15 - 11:17
    we vermijden dubbelzinnigheden
  • 11:18 - 11:24
    en, het belangrijkst, mijn team weet
    dat wat zij denken er echt toe doet.
  • 11:27 - 11:29
    BG: Isaac, bedankt voor het komen.
    IL: Dank je, Bruno.
  • 11:29 - 11:32
    (Applaus)
Title:
Welke realiteit creëer jij voor jezelf?
Speaker:
Isaac Lidsky
Description:

De realiteit is niet iets wat je waarneemt; het is iets wat je construeert in je geest. Isaac Lidsky leerde deze les uit de eerste hand toen onverwachte levensomstandigheden hem waardevolle inzichten brachten. In deze introspectieve persoonlijke talk moedigt hij ons aan onze excuses, aannames en angsten los te laten en de verantwoordelijkheid te accepteren die inherent is aan het feit dat we onze eigen realiteit creëren.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
11:46

Dutch subtitles

Revisions