[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,0:00:01.13,0:00:06.10,Default,,0000,0000,0000,,Bir gün son yıldız ölecek\Nve evren sonsuza dek kararacak
Dialogue: 0,0:00:06.50,0:00:08.65,Default,,0000,0000,0000,,Muhtemelen o yıldız, kızıl cüce olacak;
Dialogue: 0,0:00:08.68,0:00:11.75,Default,,0000,0000,0000,,kendisi, uzaylı yaşamı bulmakta\Nda en iddialı olduğumuz
Dialogue: 0,0:00:11.85,0:00:13.23,Default,,0000,0000,0000,,bu küçük yıldız türü,
Dialogue: 0,0:00:13.25,0:00:17.51,Default,,0000,0000,0000,,belki de evren yaşanılmaz olana dek\Ninsanlığın son yuvası olacak.
Dialogue: 0,0:00:17.74,0:00:22.19,Default,,0000,0000,0000,,Peki haklarında ne biliyoruz?\NAyrıca neden son umudumuz onlar?
Dialogue: 0,0:00:29.90,0:00:31.55,Default,,0000,0000,0000,,- "Kısacası" -
Dialogue: 0,0:00:31.75,0:00:35.49,Default,,0000,0000,0000,,Evrendeki yıldızların en az %70'i\Nkızıl cücedir.
Dialogue: 0,0:00:36.00,0:00:41.26,Default,,0000,0000,0000,,Güneşimizin kütlesinin sadece yüzde 7 ila\N15'i olarak en ufak yıldızlardır
Dialogue: 0,0:00:41.26,0:00:45.52,Default,,0000,0000,0000,,Bu, Jüpiter gezegeninden çok da\Nbüyük olmasa da kocamandırlar
Dialogue: 0,0:00:45.99,0:00:47.87,Default,,0000,0000,0000,,Biraz da kendini ağırdan satar
Dialogue: 0,0:00:48.52,0:00:50.74,Default,,0000,0000,0000,,Onları çıplak gözle görmek, imkânsızdır.
Dialogue: 0,0:00:50.98,0:00:52.76,Default,,0000,0000,0000,,Geceleyin hiçbirini görmemişsinizdir.
Dialogue: 0,0:00:53.38,0:00:55.02,Default,,0000,0000,0000,,Tüm o teknolojimizle bile,
Dialogue: 0,0:00:55.02,0:00:58.00,Default,,0000,0000,0000,,anca yakındaki kızıl cüceleri\Nnet olarak gözleyebiliyoruz.
Dialogue: 0,0:00:58.49,0:01:02.24,Default,,0000,0000,0000,,Dünya'ya en yakın aşağı yukarı 30\Nyıldızdan 20'si kızıl cücedir.
Dialogue: 0,0:01:02.76,0:01:06.75,Default,,0000,0000,0000,,Tüm yıldızlar gibi kızıl cüceler,\Nhidrojeni helyuma dönüştürür.
Dialogue: 0,0:01:06.75,0:01:11.21,Default,,0000,0000,0000,,Ancak daha ağır yıldızlar, tüm helyumu\Nçekirdeklerinde biriktirirken
Dialogue: 0,0:01:11.21,0:01:16.38,Default,,0000,0000,0000,,kızıl cüceler ise taşınımlıdır, yani,\Nhelyum ve hidrojen sürekli karışır,
Dialogue: 0,0:01:16.38,0:01:20.74,Default,,0000,0000,0000,,böylece tükenip gidene kadar\Nyakıtlarını aşırı yavaşlıkta kullanırlar
Dialogue: 0,0:01:21.47,0:01:23.25,Default,,0000,0000,0000,,Kızıl cüceler, o denli yavaş yanar ki
Dialogue: 0,0:01:23.25,0:01:27.51,Default,,0000,0000,0000,,ortalama ömürleri 1 ila 10\Ntrilyon yıl arasındadır.
Dialogue: 0,0:01:27.51,0:01:31.59,Default,,0000,0000,0000,,Karşılaştırırsak; Güneş, bir 5 milyar\Nyıl daha hayatta kalabilecek.
Dialogue: 0,0:01:32.26,0:01:36.03,Default,,0000,0000,0000,,Evren yalnızca 13,75 milyar yıl yaşında\Nolduğundan dolayı,
Dialogue: 0,0:01:36.03,0:01:39.24,Default,,0000,0000,0000,,tek bir kızıl cüce bile sonraki\Naşamalara girmiş değil.
Dialogue: 0,0:01:39.51,0:01:43.24,Default,,0000,0000,0000,,Var olan trilyonlarcasının her biri,\Ndaha bebek.
Dialogue: 0,0:01:44.01,0:01:47.22,Default,,0000,0000,0000,,Bebek demişken,\Ntüm evrendeki en küçük yıldız da
Dialogue: 0,0:01:47.23,0:01:52.76,Default,,0000,0000,0000,,yine bir kızıl cücedir, çünkü küçük kızıl\Ncüceler, tam da yıldız olma sınırındadır
Dialogue: 0,0:01:52.98,0:01:56.52,Default,,0000,0000,0000,,Yani azıcık daha az hidrojen olsaydı,\Nfüzyon tepkimesi sürdürememiş olan
Dialogue: 0,0:01:56.52,0:02:00.37,Default,,0000,0000,0000,,bir boz (kahverengi) cüce\Nolarak kalacaktı.
Dialogue: 0,0:02:00.37,0:02:04.18,Default,,0000,0000,0000,,Peki, ya uzaylılar?\NVeya İnsanlığa yeni bir yuva?
Dialogue: 0,0:02:04.88,0:02:09.32,Default,,0000,0000,0000,,Güneş bir gün öleceği için\Nönünde sonunda yeni bir Dünya aramalıyız.
Dialogue: 0,0:02:09.32,0:02:13.51,Default,,0000,0000,0000,,Yaşanabilir gezegenlerin olduğu yerlerde\Nuzaylılar da olabilir.
Dialogue: 0,0:02:14.15,0:02:18.02,Default,,0000,0000,0000,,Kepler Uzay Gözlemevi;\Nkızıl cücelerin en azından yarısının,
Dialogue: 0,0:02:18.02,0:02:21.74,Default,,0000,0000,0000,,Dünya'nın yarım ila 4 katı kütlelere sahip\Nkaya gezegenleri barındırdığını bulgulamış
Dialogue: 0,0:02:22.49,0:02:28.37,Default,,0000,0000,0000,,Çoğu, suyun sıvı olarak bulunabildiği\Nyaşanabilir bölgede duruyor.
Dialogue: 0,0:02:28.39,0:02:31.66,Default,,0000,0000,0000,,Ancak kızıl cüceler, görece soğuk\Nsıcaklıklarda yandığı için
Dialogue: 0,0:02:31.67,0:02:34.40,Default,,0000,0000,0000,,çevresindeki gezegenin yaşanabilir olması\Niçin gerçekten yakın olması gerekiyor.
Dialogue: 0,0:02:34.40,0:02:38.91,Default,,0000,0000,0000,,Belki de Merkür'ün Güneş'e yakınlığı kadar,\Nbelki de daha yakın...
Dialogue: 0,0:02:38.91,0:02:41.50,Default,,0000,0000,0000,,Bu da yanında her türden sorun getiriyor.
Dialogue: 0,0:02:42.01,0:02:45.63,Default,,0000,0000,0000,,Örneğin, bir yıldıza bu denli yakın bir\Ngezegen, gel-git açısından kitli olacaktır
Dialogue: 0,0:02:45.63,0:02:47.76,Default,,0000,0000,0000,,yani, hep aynı yüzüyle yıldıza dönüktür.
Dialogue: 0,0:02:48.50,0:02:52.02,Default,,0000,0000,0000,,Bu yüzü acayip sıcak olacaktır,\Nöteki gölgede kalan yüz ise donmuş.
Dialogue: 0,0:02:52.02,0:02:55.40,Default,,0000,0000,0000,,Bu da yaşamın gelişmesini zorlaştırır.
Dialogue: 0,0:02:55.40,0:02:59.60,Default,,0000,0000,0000,,Yine de, yeterince büyük okyanusu varsa\Nyıldızın enerjisini içinde dağıtabilir
Dialogue: 0,0:02:59.60,0:03:01.74,Default,,0000,0000,0000,,ve bir tür kararlı hâl oluşturabilir.
Dialogue: 0,0:03:03.03,0:03:06.72,Default,,0000,0000,0000,,Kızıl cücenin tüm kütleçekim kuvveti\Ngezegeni gerdirebilir
Dialogue: 0,0:03:06.72,0:03:10.05,Default,,0000,0000,0000,,ve zamanla tüm suyunu buharlaştıracak\Nkadar ısıtabilir.
Dialogue: 0,0:03:10.74,0:03:14.60,Default,,0000,0000,0000,,Bu gezegenler, Venüs gibi sıcak bir\Ncehenneme dönebilir.
Dialogue: 0,0:03:15.26,0:03:18.65,Default,,0000,0000,0000,,Başka bir sorun da birçok kızıl cücenin\Nenerji çıktısı açısından çeşitli olmasıdır
Dialogue: 0,0:03:19.34,0:03:24.04,Default,,0000,0000,0000,,Işığını %40'a kadar gölgeleyen yıldız\Nlekeleriyle aylarca kaplanabilirler
Dialogue: 0,0:03:24.04,0:03:26.92,Default,,0000,0000,0000,,ve bu şekilde gezegenlerdeki okyanusların\Ndonması söz konusu olur.
Dialogue: 0,0:03:26.92,0:03:29.42,Default,,0000,0000,0000,,Başka zamanlarda ise,\Ngüçlü "güneş" patlamaları yayabilirler,
Dialogue: 0,0:03:29.42,0:03:32.50,Default,,0000,0000,0000,,yani ânîden fışkıran inanılmaz güçlü\Nenerji patlamaları ortaya çıkabilir
Dialogue: 0,0:03:33.00,0:03:35.63,Default,,0000,0000,0000,,Bu kızıl cüceler parlaklıklarını\Ndakikalar içinde ikiye katlayıp
Dialogue: 0,0:03:35.63,0:03:39.41,Default,,0000,0000,0000,,gezegenin atmosferinin hacimli bölümlerini\Nsoyup çıkararak yakabilir
Dialogue: 0,0:03:39.41,0:03:41.10,Default,,0000,0000,0000,,ve gezegeni steril hâle sokabilir
Dialogue: 0,0:03:41.10,0:03:44.50,Default,,0000,0000,0000,,Öte yandan aşırı uzun ömürleri\Nbüyük bir artıdır.
Dialogue: 0,0:03:45.03,0:03:47.79,Default,,0000,0000,0000,,Yalnızca orta düzey etkinlikteki\Nbir kızıl cüce,
Dialogue: 0,0:03:47.79,0:03:50.54,Default,,0000,0000,0000,,yaşama ev sahipliği yapan bir gezegen için\Nharika bir yer olurdu.
Dialogue: 0,0:03:51.55,0:03:54.75,Default,,0000,0000,0000,,Dünya'daki yaşam, yaklaşık olarak\Ndört milyar yıldır var,
Dialogue: 0,0:03:54.75,0:03:58.48,Default,,0000,0000,0000,,ve karmaşık yaşamın imkansız olacağı\Nkadar Güneş'in iyice ısındığı
Dialogue: 0,0:03:58.48,0:04:00.76,Default,,0000,0000,0000,,güne dek yaklaşık bir milyar\Nyılımız kaldı.
Dialogue: 0,0:04:01.10,0:04:04.66,Default,,0000,0000,0000,,Ya ölüp gideceğiz, ya da Dünya'yı\Ngeride bırakıp yeni yuva arayacağız.
Dialogue: 0,0:04:05.16,0:04:08.38,Default,,0000,0000,0000,,Potansiyel olarak trilyonlarca yıllık bir\Nuygarlığı doğru koşullara sahip bir kızıl
Dialogue: 0,0:04:08.38,0:04:10.60,Default,,0000,0000,0000,,cücenin çevresinde kurabiliriz.
Dialogue: 0,0:04:11.26,0:04:16.75,Default,,0000,0000,0000,,Samanyolu'ndaki kızıl cücelerin kabaca %5'i\Nyaşanabilir, Dünya ölçeğinde gezegenler barındırır
Dialogue: 0,0:04:17.27,0:04:20.66,Default,,0000,0000,0000,,Bu sayı da, toplamda\Ndört milyardan fazla demektir.
Dialogue: 0,0:04:20.66,0:04:23.06,Default,,0000,0000,0000,,Ancak yaşam, Dünya gibi bir gezegene\Nbile gerek duymuyor olabilir.
Dialogue: 0,0:04:23.69,0:04:27.06,Default,,0000,0000,0000,,Kızıl cüce etrafındaki yaşam için adaylar,\Ngaz devlerinin uyduları da olabilir.
Dialogue: 0,0:04:27.06,0:04:30.49,Default,,0000,0000,0000,,Bunlara Süper Dünya da denir\Nve gerçekten ağır kaya gezegenlerdir.
Dialogue: 0,0:04:31.24,0:04:35.49,Default,,0000,0000,0000,,Başlı başına, kızıl cücelerin çevresinde\Npotansiyel olarak yaşanabilir 60 milyar
Dialogue: 0,0:04:35.50,0:04:40.14,Default,,0000,0000,0000,,gezegenin olduğu öngörülüyor,\Nkaldı ki bu yalnızca Samanyolu'nda!
Dialogue: 0,0:04:40.14,0:04:44.20,Default,,0000,0000,0000,,Kızıl cüceler, gelecekte hayatta kalmamız\Niçin gerçekten önemli hâle gelebilirler,
Dialogue: 0,0:04:44.20,0:04:47.64,Default,,0000,0000,0000,,Ancak her şey bir noktada ölmek zorunda,\Nkızıl cüceler bile.
Dialogue: 0,0:04:48.50,0:04:53.08,Default,,0000,0000,0000,,Evrendeki son kızıl cücenin yaşamı,\Ntrilyonlarca yıl sonra bitmek üzereyken
Dialogue: 0,0:04:53.08,0:04:55.51,Default,,0000,0000,0000,,pek de görkemli bir olay olmayacak.
Dialogue: 0,0:04:56.10,0:05:00.50,Default,,0000,0000,0000,,Hidrojeni tükendikçe küçülüp mavi cüceye\Ndönüşerek tamamen yanacak.
Dialogue: 0,0:05:00.99,0:05:04.36,Default,,0000,0000,0000,,Yakıtı bittikten sonra bu kez bir ak cüce\Nhâline gelecek,
Dialogue: 0,0:05:04.36,0:05:07.46,Default,,0000,0000,0000,,başka bir deyişle, Dünya kadar küçük,\Nyoğun olarak sıkıştırılmış,
Dialogue: 0,0:05:07.46,0:05:11.29,Default,,0000,0000,0000,,çoğunluğu Helyum-4 çekirdeği olan\Nyozlaşmış gazlardan oluşmuş bir nesne.
Dialogue: 0,0:05:11.78,0:05:15.44,Default,,0000,0000,0000,,Artık daha fazla enerji kaynağı olmadığı\Niçin aşırı yavaş bir şekilde soğuyacak
Dialogue: 0,0:05:15.44,0:05:20.26,Default,,0000,0000,0000,,trilyonlarca yıl içinde son hâline varacak:\Nsoğuk bir kara cüce.
Dialogue: 0,0:05:20.97,0:05:24.91,Default,,0000,0000,0000,,Ak cüceler ve kara cüceler öyle büyüleyici\Nşeyler ki kendi vidyolarını hak ediyorlar
Dialogue: 0,0:05:24.91,0:05:29.02,Default,,0000,0000,0000,,Neyse. Evrendeki son yıldızlar yitene dek\Noldukça uzun bir zaman geçecek
Dialogue: 0,0:05:29.11,0:05:33.39,Default,,0000,0000,0000,,Bunu bilmek biraz moral veriyor,\Nİnsanlık uzaya atılmakta başarılı olursa
Dialogue: 0,0:05:33.40,0:05:36.94,Default,,0000,0000,0000,,evren ışıklarını kapatana dek\Nbol bol zamanımız olacak.
Dialogue: 0,0:05:38.89,0:05:41.84,Default,,0000,0000,0000,,Vidyolarımız, sizin Patreon.com'daki\Ndesteğiniz sayesinde yapılmaktadır.
Dialogue: 0,0:05:42.31,0:05:45.95,Default,,0000,0000,0000,,Daha çoğunu yapmamız için yardım etmek\Nisterseniz, desteğinize cidden minnettar oluruz!