[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,0:00:00.44,0:00:05.10,Default,,0000,0000,0000,,Pojęcie "wstrząśnienie mózgu" przeraża.
Dialogue: 0,0:00:05.12,0:00:07.50,Default,,0000,0000,0000,,Wiem to z doświadczenia.
Dialogue: 0,0:00:07.52,0:00:10.18,Default,,0000,0000,0000,,Grałem 10 lat w futbol amerykański.
Dialogue: 0,0:00:10.20,0:00:12.62,Default,,0000,0000,0000,,Tysiące razy dostałem w głowę.
Dialogue: 0,0:00:12.64,0:00:16.30,Default,,0000,0000,0000,,Ale większe piętno odcisnęły\Ndwa wypadki rowerowe,
Dialogue: 0,0:00:16.32,0:00:21.10,Default,,0000,0000,0000,,które spowodowały u mnie\Nwstrząśnienia mózgu.
Dialogue: 0,0:00:21.12,0:00:24.06,Default,,0000,0000,0000,,Z efektami ostatniego walczę do dzisiaj,
Dialogue: 0,0:00:24.08,0:00:25.84,Default,,0000,0000,0000,,tutaj, jak stoję przed wami.
Dialogue: 0,0:00:27.64,0:00:30.10,Default,,0000,0000,0000,,Strach przed wstrząśnieniem mózgu
Dialogue: 0,0:00:30.12,0:00:32.08,Default,,0000,0000,0000,,ma swoje uzasadnienie.
Dialogue: 0,0:00:33.60,0:00:36.94,Default,,0000,0000,0000,,Badania wskazują,\Nże wielokrotne wstrząśnienia
Dialogue: 0,0:00:36.96,0:00:40.26,Default,,0000,0000,0000,,prowadzą do wcześniejszej demencji,\Nna przykład choroby Alzheimera,
Dialogue: 0,0:00:40.28,0:00:42.34,Default,,0000,0000,0000,,czy przewlekłej encefalopatii pourazowej.
Dialogue: 0,0:00:42.36,0:00:45.40,Default,,0000,0000,0000,,Było to tematem filmu\N"Wstrząs" z Willem Smithem.
Dialogue: 0,0:00:46.56,0:00:50.14,Default,,0000,0000,0000,,Wszyscy myślą o futbolu,\No zdarzeniach w wojsku,
Dialogue: 0,0:00:50.16,0:00:51.50,Default,,0000,0000,0000,,ale nie każdy wie,
Dialogue: 0,0:00:51.52,0:00:55.82,Default,,0000,0000,0000,,że wypadki rowerowe są najczęstszą\Nprzyczyną wstrząśnień u dzieci,
Dialogue: 0,0:00:55.84,0:00:58.18,Default,,0000,0000,0000,,przynajmniej te związane ze sportem.
Dialogue: 0,0:00:59.04,0:01:01.62,Default,,0000,0000,0000,,Kolejna kwestia,
Dialogue: 0,0:01:01.64,0:01:02.86,Default,,0000,0000,0000,,nie wszystkim znana,
Dialogue: 0,0:01:02.88,0:01:05.82,Default,,0000,0000,0000,,to fakt, że kaski rowerowe, futbolowe,
Dialogue: 0,0:01:05.84,0:01:07.50,Default,,0000,0000,0000,,również wiele innych,
Dialogue: 0,0:01:07.52,0:01:10.10,Default,,0000,0000,0000,,nie są projektowane i testowane z myślą
Dialogue: 0,0:01:10.12,0:01:13.60,Default,,0000,0000,0000,,o ochronie dzieci\Nprzed wstrząśnieniem mózgu.
Dialogue: 0,0:01:14.20,0:01:15.94,Default,,0000,0000,0000,,Ich zadaniem jest
Dialogue: 0,0:01:15.96,0:01:18.64,Default,,0000,0000,0000,,przeciwdziałanie pęknięciom czaszki.
Dialogue: 0,0:01:19.84,0:01:25.46,Default,,0000,0000,0000,,Rodzice ciągle zadają mi to pytanie.
Dialogue: 0,0:01:25.48,0:01:27.06,Default,,0000,0000,0000,,Pytają mnie:
Dialogue: 0,0:01:27.08,0:01:29.38,Default,,0000,0000,0000,,"Czy pozwoliłbyś swojemu\Ndziecku grać w futbol?",
Dialogue: 0,0:01:29.40,0:01:32.58,Default,,0000,0000,0000,,"Pozwolić dziecku grać w piłkę nożną?".
Dialogue: 0,0:01:32.60,0:01:35.50,Default,,0000,0000,0000,,W tej dziedzinie
Dialogue: 0,0:01:35.52,0:01:39.92,Default,,0000,0000,0000,,wciąż nam daleko\Ndo definitywnych odpowiedzi.
Dialogue: 0,0:01:41.44,0:01:45.02,Default,,0000,0000,0000,,Podchodzę do takiego\Npytania z innej strony
Dialogue: 0,0:01:45.04,0:01:48.78,Default,,0000,0000,0000,,i chcę się dowiedzieć,\Njak zapobiec wstrząśnieniom mózgu.
Dialogue: 0,0:01:48.80,0:01:50.46,Default,,0000,0000,0000,,Czy to w ogóle możliwe?
Dialogue: 0,0:01:50.48,0:01:53.04,Default,,0000,0000,0000,,Większość ekspertów twierdzi, że nie.
Dialogue: 0,0:01:54.52,0:01:56.74,Default,,0000,0000,0000,,Ale badania w moim laboratorium
Dialogue: 0,0:01:56.76,0:02:01.14,Default,,0000,0000,0000,,pozwalają odsłonić więcej\Nszczegółów odnośnie wstrząśnień,
Dialogue: 0,0:02:01.16,0:02:03.94,Default,,0000,0000,0000,,żeby móc je lepiej poznać.
Dialogue: 0,0:02:03.96,0:02:06.82,Default,,0000,0000,0000,,Łatwiej przeciwdziałać pęknięciom czaszki,
Dialogue: 0,0:02:06.84,0:02:09.30,Default,,0000,0000,0000,,bo to dosyć prosty, znany mechanizm.
Dialogue: 0,0:02:09.32,0:02:11.36,Default,,0000,0000,0000,,Wstrząśnienie jest dalej tajemnicą.
Dialogue: 0,0:02:12.28,0:02:16.04,Default,,0000,0000,0000,,By pokazać, co się może dziać\Npodczas wstrząśnienia,
Dialogue: 0,0:02:17.24,0:02:19.18,Default,,0000,0000,0000,,pokażę filmik,
Dialogue: 0,0:02:19.20,0:02:21.57,Default,,0000,0000,0000,,który łatwo znaleźć w Google, wpisując:
Dialogue: 0,0:02:21.57,0:02:23.20,Default,,0000,0000,0000,,"Co to jest wstrząśnienie mózgu?".
Dialogue: 0,0:02:23.20,0:02:24.86,Default,,0000,0000,0000,,Wyskakuje strona CDC
Dialogue: 0,0:02:24.88,0:02:28.34,Default,,0000,0000,0000,,i filmik wyjaśnia zagadnienie.
Dialogue: 0,0:02:28.36,0:02:30.78,Default,,0000,0000,0000,,Jak widzicie, głowa rusza do przodu,
Dialogue: 0,0:02:30.80,0:02:32.86,Default,,0000,0000,0000,,mózg zostaje w tyle,
Dialogue: 0,0:02:32.88,0:02:34.30,Default,,0000,0000,0000,,następnie mózg dogania resztę
Dialogue: 0,0:02:34.32,0:02:36.58,Default,,0000,0000,0000,,i uderza w czaszkę.
Dialogue: 0,0:02:36.60,0:02:38.78,Default,,0000,0000,0000,,Odbija się od niej
Dialogue: 0,0:02:38.80,0:02:42.56,Default,,0000,0000,0000,,i uderza w drugą stronę czaszki.
Dialogue: 0,0:02:43.32,0:02:46.94,Default,,0000,0000,0000,,Zwróćcie uwagę, co podkreśla ten film,
Dialogue: 0,0:02:46.96,0:02:49.42,Default,,0000,0000,0000,,swoją drogą ufundowany przez NFL.
Dialogue: 0,0:02:49.44,0:02:52.38,Default,,0000,0000,0000,,Podkreślono, że zewnętrzna część mózgu,
Dialogue: 0,0:02:52.40,0:02:55.70,Default,,0000,0000,0000,,w miejscu, gdzie miała uderzyć w czaszkę,
Dialogue: 0,0:02:55.72,0:02:59.66,Default,,0000,0000,0000,,wygląda na uszkodzoną na powierzchni.
Dialogue: 0,0:02:59.68,0:03:01.66,Default,,0000,0000,0000,,Niektóre aspekty tego filmiku
Dialogue: 0,0:03:01.68,0:03:05.38,Default,,0000,0000,0000,,pewnie pokazują prawdę,
Dialogue: 0,0:03:05.40,0:03:08.42,Default,,0000,0000,0000,,zgodnie z przypuszczeniami naukowców,
Dialogue: 0,0:03:08.44,0:03:11.06,Default,,0000,0000,0000,,ale więcej tu przekłamań.
Dialogue: 0,0:03:11.08,0:03:14.34,Default,,0000,0000,0000,,Zgadzam się, podobnie\Njak większość ekspertów,
Dialogue: 0,0:03:14.36,0:03:16.38,Default,,0000,0000,0000,,że mózg tak się porusza.
Dialogue: 0,0:03:16.40,0:03:18.78,Default,,0000,0000,0000,,Rzeczywiście nie nadąża za czaszką,
Dialogue: 0,0:03:18.80,0:03:21.46,Default,,0000,0000,0000,,a potem uderza w nią raz po raz oscylując.
Dialogue: 0,0:03:21.48,0:03:22.72,Default,,0000,0000,0000,,To prawda.
Dialogue: 0,0:03:23.76,0:03:27.06,Default,,0000,0000,0000,,Natomiast zakres ruchu mózgu\Nwidoczny w tym filmiku
Dialogue: 0,0:03:27.08,0:03:28.66,Default,,0000,0000,0000,,nie odzwierciedla rzeczywistości.
Dialogue: 0,0:03:28.68,0:03:32.10,Default,,0000,0000,0000,,W czaszce jest bardzo mało miejsca,
Dialogue: 0,0:03:32.12,0:03:33.82,Default,,0000,0000,0000,,tylko kilka milimetrów,
Dialogue: 0,0:03:33.84,0:03:37.02,Default,,0000,0000,0000,,w całości wypełnionych\Npłynem mózgowo-rdzeniowym,
Dialogue: 0,0:03:37.04,0:03:39.22,Default,,0000,0000,0000,,czyli warstwą ochronną.
Dialogue: 0,0:03:39.24,0:03:43.40,Default,,0000,0000,0000,,Mózg jako całość raczej mało się porusza.
Dialogue: 0,0:03:44.52,0:03:46.58,Default,,0000,0000,0000,,Innym przekłamaniem tego filmiku
Dialogue: 0,0:03:46.60,0:03:48.34,Default,,0000,0000,0000,,jest pokazanie mózgu
Dialogue: 0,0:03:48.36,0:03:51.46,Default,,0000,0000,0000,,jako sztywnej całości.
Dialogue: 0,0:03:51.48,0:03:52.88,Default,,0000,0000,0000,,To również nieprawda.
Dialogue: 0,0:03:53.72,0:03:57.14,Default,,0000,0000,0000,,Mózg to jedna najbardziej\Nmiękkich substancji w ciele,
Dialogue: 0,0:03:57.16,0:03:59.18,Default,,0000,0000,0000,,jest trochę jak galareta.
Dialogue: 0,0:03:59.20,0:04:01.34,Default,,0000,0000,0000,,Więc kiedy głowa\Nrusza się w tę i we w tę,
Dialogue: 0,0:04:01.36,0:04:04.22,Default,,0000,0000,0000,,mózg się skręca, obraca i wykrzywia,
Dialogue: 0,0:04:04.24,0:04:06.46,Default,,0000,0000,0000,,a tkanka się rozciąga.
Dialogue: 0,0:04:06.48,0:04:09.50,Default,,0000,0000,0000,,Myślę, że większość ekspertów się zgodzi,
Dialogue: 0,0:04:09.52,0:04:12.66,Default,,0000,0000,0000,,że wstrząśnienie raczej nie oddziałuje
Dialogue: 0,0:04:12.68,0:04:14.50,Default,,0000,0000,0000,,na powierzchnię mózgu,
Dialogue: 0,0:04:14.52,0:04:16.62,Default,,0000,0000,0000,,ale dotyka głębszych partii,
Dialogue: 0,0:04:16.64,0:04:18.20,Default,,0000,0000,0000,,bardziej wewnątrz mózgu.
Dialogue: 0,0:04:19.28,0:04:21.86,Default,,0000,0000,0000,,Podchodzimy do tego problemu,
Dialogue: 0,0:04:21.88,0:04:24.22,Default,,0000,0000,0000,,by zrozumieć mechanizm wstrząśnienia
Dialogue: 0,0:04:24.24,0:04:26.10,Default,,0000,0000,0000,,i zbadać metody zapobiegawcze,
Dialogue: 0,0:04:26.12,0:04:28.94,Default,,0000,0000,0000,,przy pomocy takiego urządzenia.
Dialogue: 0,0:04:28.96,0:04:30.16,Default,,0000,0000,0000,,To ochraniacz na zęby.
Dialogue: 0,0:04:30.96,0:04:33.86,Default,,0000,0000,0000,,Ma w sobie czujniki podobne do tych,
Dialogue: 0,0:04:33.88,0:04:35.22,Default,,0000,0000,0000,,co w telefonach komórkowych.
Dialogue: 0,0:04:35.24,0:04:37.58,Default,,0000,0000,0000,,Akcelerometry, żyroskopy.
Dialogue: 0,0:04:37.60,0:04:39.50,Default,,0000,0000,0000,,Przy uderzeniu w głowę
Dialogue: 0,0:04:39.52,0:04:42.06,Default,,0000,0000,0000,,potrafią opisać jej ruch
Dialogue: 0,0:04:42.08,0:04:45.20,Default,,0000,0000,0000,,z dokładnością 1000 próbek na sekundę.
Dialogue: 0,0:04:46.76,0:04:49.46,Default,,0000,0000,0000,,To urządzenie oparto na założeniu,
Dialogue: 0,0:04:49.48,0:04:50.74,Default,,0000,0000,0000,,że jest nakładane na zęby,
Dialogue: 0,0:04:50.76,0:04:53.82,Default,,0000,0000,0000,,czyli jedną z najtwardszych\Nsubstancji w ciele.
Dialogue: 0,0:04:53.84,0:04:55.90,Default,,0000,0000,0000,,Dzięki temu sprzęga się z czaszką,
Dialogue: 0,0:04:55.92,0:04:58.34,Default,,0000,0000,0000,,dając najdokładniejsze pomiary
Dialogue: 0,0:04:58.36,0:05:00.30,Default,,0000,0000,0000,,ruchu czaszki.
Dialogue: 0,0:05:00.32,0:05:02.86,Default,,0000,0000,0000,,W przeszłości próbowano używać kasków.
Dialogue: 0,0:05:02.88,0:05:06.26,Default,,0000,0000,0000,,My sprawdziliśmy czujniki na skórze.
Dialogue: 0,0:05:06.28,0:05:08.90,Default,,0000,0000,0000,,Ale one wszystkie zbyt mocno się ruszają.
Dialogue: 0,0:05:08.92,0:05:11.62,Default,,0000,0000,0000,,Stąd uznaliśmy, że obecny sposób
Dialogue: 0,0:05:11.64,0:05:13.00,Default,,0000,0000,0000,,daje najlepsze pomiary.
Dialogue: 0,0:05:15.40,0:05:19.70,Default,,0000,0000,0000,,Dzięki temu urządzeniu nie musimy\Npoprzestawać na badaniu zwłok,
Dialogue: 0,0:05:19.72,0:05:22.14,Default,,0000,0000,0000,,bo wiedza o wstrząśnieniu z takich badań
Dialogue: 0,0:05:22.16,0:05:23.38,Default,,0000,0000,0000,,jest ograniczona.
Dialogue: 0,0:05:23.40,0:05:26.18,Default,,0000,0000,0000,,Teraz możemy badać żywych ludzi.
Dialogue: 0,0:05:26.20,0:05:30.10,Default,,0000,0000,0000,,Tylko gdzie znaleźć ochotników
Dialogue: 0,0:05:30.12,0:05:34.38,Default,,0000,0000,0000,,skłonnych zderzać się głowami
Dialogue: 0,0:05:34.38,0:05:35.76,Default,,0000,0000,0000,,i doznawać wstrząśnień mózgu?
Dialogue: 0,0:05:35.76,0:05:37.54,Default,,0000,0000,0000,,Jednym z nich byłem ja
Dialogue: 0,0:05:37.56,0:05:40.36,Default,,0000,0000,0000,,oraz zaprzyjaźniona\Ndrużyna futbolowa Stanfordu.
Dialogue: 0,0:05:41.64,0:05:43.26,Default,,0000,0000,0000,,To nasze laboratorium.
Dialogue: 0,0:05:43.28,0:05:44.98,Default,,0000,0000,0000,,Pokażę pierwsze wstrząśnienie,
Dialogue: 0,0:05:45.00,0:05:48.18,Default,,0000,0000,0000,,które zmierzyliśmy tym urządzeniem.
Dialogue: 0,0:05:48.20,0:05:52.46,Default,,0000,0000,0000,,Żyroskop zawarty w urządzeniu
Dialogue: 0,0:05:52.48,0:05:55.22,Default,,0000,0000,0000,,pozawala zmierzyć rotację głowy.
Dialogue: 0,0:05:55.24,0:05:57.62,Default,,0000,0000,0000,,Większość ekspertów uznaje\Nto za czynnik kluczowy,
Dialogue: 0,0:05:57.64,0:06:00.50,Default,,0000,0000,0000,,potrzebny do zbadania\Nprocesu wstrząśnienia.
Dialogue: 0,0:06:00.52,0:06:01.88,Default,,0000,0000,0000,,Obejrzyjmy filmik.
Dialogue: 0,0:06:03.28,0:06:06.70,Default,,0000,0000,0000,,Komentator: Cougars ściągają\Nposiłki, ale Luck ma czas.
Dialogue: 0,0:06:06.72,0:06:08.36,Default,,0000,0000,0000,,Winslow oberwał.
Dialogue: 0,0:06:10.12,0:06:11.70,Default,,0000,0000,0000,,Mam nadzieję, że nie ucierpiał.
Dialogue: 0,0:06:11.72,0:06:13.68,Default,,0000,0000,0000,,(Wrzask widowni)
Dialogue: 0,0:06:18.56,0:06:20.02,Default,,0000,0000,0000,,Na górze ekranu,
Dialogue: 0,0:06:20.04,0:06:22.46,Default,,0000,0000,0000,,widać jak wychodzi na pozycję,
Dialogue: 0,0:06:22.48,0:06:24.12,Default,,0000,0000,0000,,szuka bezpiecznego miejsca.
Dialogue: 0,0:06:28.24,0:06:30.80,Default,,0000,0000,0000,,Teraz w normalnej prędkości.
Dialogue: 0,0:06:32.64,0:06:34.52,Default,,0000,0000,0000,,Uderzony przez...
Dialogue: 0,0:06:35.72,0:06:39.18,Default,,0000,0000,0000,,David Camarillo: Przepraszam,\Ntrzy razy to już lekka przesada.
Dialogue: 0,0:06:39.20,0:06:40.46,Default,,0000,0000,0000,,Ale wiecie, o co chodzi.
Dialogue: 0,0:06:40.48,0:06:43.30,Default,,0000,0000,0000,,Patrząc na ten filmik,
Dialogue: 0,0:06:43.32,0:06:47.14,Default,,0000,0000,0000,,widać tylko, że mocno oberwał i ucierpiał.
Dialogue: 0,0:06:47.16,0:06:48.82,Default,,0000,0000,0000,,Ale kiedy wyciągniemy dane
Dialogue: 0,0:06:48.84,0:06:50.84,Default,,0000,0000,0000,,z ochraniacza, który miał w ustach,
Dialogue: 0,0:06:50.86,0:06:53.58,Default,,0000,0000,0000,,otrzymamy więcej szczegółów.
Dialogue: 0,0:06:53.60,0:06:56.02,Default,,0000,0000,0000,,Zauważyliśmy między innymi,
Dialogue: 0,0:06:56.04,0:07:00.10,Default,,0000,0000,0000,,że dostał w lewą dolną część maski.
Dialogue: 0,0:07:00.12,0:07:03.30,Default,,0000,0000,0000,,Ale efekt był zaskakujący.
Dialogue: 0,0:07:03.32,0:07:05.02,Default,,0000,0000,0000,,Bo głowa nie poleciała na prawo.
Dialogue: 0,0:07:05.04,0:07:06.98,Default,,0000,0000,0000,,Najpierw skręciła w lewo.
Dialogue: 0,0:07:07.00,0:07:09.86,Default,,0000,0000,0000,,Potem, w miarę ucisku szyi,
Dialogue: 0,0:07:09.88,0:07:12.98,Default,,0000,0000,0000,,siła uderzenia odrzuciła ją na prawo.
Dialogue: 0,0:07:13.00,0:07:18.86,Default,,0000,0000,0000,,Ten ruch lewo-prawo\Nprzypominał strzał z bicza.
Dialogue: 0,0:07:18.88,0:07:23.30,Default,,0000,0000,0000,,To najprawdopodobniej\Nspowodowało uraz mózgu.
Dialogue: 0,0:07:23.32,0:07:27.10,Default,,0000,0000,0000,,Nasze urządzenie mierzy\Ntylko ruchy czaszki,
Dialogue: 0,0:07:27.12,0:07:30.54,Default,,0000,0000,0000,,a chcielibyśmy zajrzeć do środka mózgu.
Dialogue: 0,0:07:30.56,0:07:34.06,Default,,0000,0000,0000,,Współpracujemy z grupą\NSveina Kleivena ze Szwecji.
Dialogue: 0,0:07:34.08,0:07:37.66,Default,,0000,0000,0000,,Stworzyli model mózgu\Nmetodą elementów skończonych.
Dialogue: 0,0:07:37.68,0:07:39.78,Default,,0000,0000,0000,,Oto symulacja
Dialogue: 0,0:07:39.80,0:07:43.14,Default,,0000,0000,0000,,wykorzystująca dane\Nz ochraniacza z tamtej kontuzji.
Dialogue: 0,0:07:43.16,0:07:45.18,Default,,0000,0000,0000,,Widać mózg,
Dialogue: 0,0:07:45.20,0:07:47.62,Default,,0000,0000,0000,,to przekrój poprzeczny z przodu.
Dialogue: 0,0:07:47.64,0:07:50.42,Default,,0000,0000,0000,,Mózg się skręca i wykrzywia.
Dialogue: 0,0:07:50.44,0:07:53.34,Default,,0000,0000,0000,,Niezbyt to podobne do filmiku CDC.
Dialogue: 0,0:07:53.36,0:07:55.22,Default,,0000,0000,0000,,Kolory reprezentują
Dialogue: 0,0:07:55.24,0:07:59.38,Default,,0000,0000,0000,,stopień rozciągnięcia tkanki mózgowej.
Dialogue: 0,0:07:59.40,0:08:01.10,Default,,0000,0000,0000,,Czerwony to 50%.
Dialogue: 0,0:08:01.12,0:08:04.78,Default,,0000,0000,0000,,Oznacza to rozciągnięcie\Ndo 50% pierwotnej długości
Dialogue: 0,0:08:04.80,0:08:06.50,Default,,0000,0000,0000,,tkanki w danym obszarze.
Dialogue: 0,0:08:06.52,0:08:09.78,Default,,0000,0000,0000,,Popatrzcie na to czerwone miejsce.
Dialogue: 0,0:08:09.80,0:08:13.26,Default,,0000,0000,0000,,Ten czerwony fragment\Njest blisko środka mózgu.
Dialogue: 0,0:08:13.28,0:08:14.54,Default,,0000,0000,0000,,Stosunkowo mało jest
Dialogue: 0,0:08:14.56,0:08:19.22,Default,,0000,0000,0000,,takich kolorów w zewnętrznych partiach,
Dialogue: 0,0:08:19.24,0:08:21.60,Default,,0000,0000,0000,,w przeciwieństwie do filmiku CDC.
Dialogue: 0,0:08:22.96,0:08:25.89,Default,,0000,0000,0000,,By przybliżyć nasz pogląd
Dialogue: 0,0:08:25.89,0:08:28.23,Default,,0000,0000,0000,,na mechanizm wstrząśnienia mózgu,
Dialogue: 0,0:08:28.23,0:08:31.79,Default,,0000,0000,0000,,warto wspomnieć potwierdzoną obserwację,
Dialogue: 0,0:08:31.79,0:08:34.57,Default,,0000,0000,0000,,że wstrząśnienie występuje częściej
Dialogue: 0,0:08:34.57,0:08:36.90,Default,,0000,0000,0000,,przy takim ruchu głowy.
Dialogue: 0,0:08:36.90,0:08:39.13,Default,,0000,0000,0000,,Ten jest częstszy w sportach\Ntakich jak futbol,
Dialogue: 0,0:08:39.13,0:08:41.13,Default,,0000,0000,0000,,ale taki jest bardziej niebezpieczny.
Dialogue: 0,0:08:41.13,0:08:42.56,Default,,0000,0000,0000,,Dlaczego?
Dialogue: 0,0:08:42.56,0:08:45.58,Default,,0000,0000,0000,,Jedno, co odróżnia mózg ludzki
Dialogue: 0,0:08:45.60,0:08:47.34,Default,,0000,0000,0000,,od innych zwierząt,
Dialogue: 0,0:08:47.36,0:08:49.82,Default,,0000,0000,0000,,to obecność dwóch dużych płatów.
Dialogue: 0,0:08:49.84,0:08:52.06,Default,,0000,0000,0000,,Mamy prawą półkulę i lewą.
Dialogue: 0,0:08:52.08,0:08:55.14,Default,,0000,0000,0000,,Kluczowy detal na tej ilustracji:
Dialogue: 0,0:08:55.16,0:08:58.42,Default,,0000,0000,0000,,pośrodku mózgu,\Nmiędzy prawą i lewą półkulą,
Dialogue: 0,0:08:58.44,0:09:01.38,Default,,0000,0000,0000,,jest duża szczelina\Nprowadząca w głąb mózgu.
Dialogue: 0,0:09:01.40,0:09:02.81,Default,,0000,0000,0000,,W tej szczelinie,
Dialogue: 0,0:09:02.81,0:09:05.50,Default,,0000,0000,0000,,nie widać tego na obrazku,\Nmusicie mi uwierzyć,
Dialogue: 0,0:09:05.52,0:09:07.22,Default,,0000,0000,0000,,jest włóknista płachta tkanki.
Dialogue: 0,0:09:07.24,0:09:08.46,Default,,0000,0000,0000,,To sierp mózgu,
Dialogue: 0,0:09:08.48,0:09:12.14,Default,,0000,0000,0000,,przebiega przez całą długość głowy
Dialogue: 0,0:09:12.16,0:09:13.38,Default,,0000,0000,0000,,i jest dosyć sztywny.
Dialogue: 0,0:09:13.40,0:09:16.86,Default,,0000,0000,0000,,Przez to przy uderzeniu,
Dialogue: 0,0:09:16.88,0:09:19.94,Default,,0000,0000,0000,,kiedy głowa kiwa się w lewo i prawo,
Dialogue: 0,0:09:19.96,0:09:23.74,Default,,0000,0000,0000,,siły szybko przenoszą się do środka mózgu.
Dialogue: 0,0:09:23.76,0:09:26.00,Default,,0000,0000,0000,,Co jest na dnie tej szczeliny?
Dialogue: 0,0:09:27.12,0:09:29.62,Default,,0000,0000,0000,,Okablowanie mózgu.
Dialogue: 0,0:09:29.64,0:09:34.26,Default,,0000,0000,0000,,A ta czerwona wiązka na dole szczeliny
Dialogue: 0,0:09:34.28,0:09:37.26,Default,,0000,0000,0000,,to największa zbitka włókien,
Dialogue: 0,0:09:37.28,0:09:41.26,Default,,0000,0000,0000,,łącząca prawą i lewą półkulę mózgu.
Dialogue: 0,0:09:41.28,0:09:42.80,Default,,0000,0000,0000,,To ciało modzelowate.
Dialogue: 0,0:09:43.48,0:09:45.42,Default,,0000,0000,0000,,Naszym zdaniem taki może być
Dialogue: 0,0:09:45.44,0:09:49.26,Default,,0000,0000,0000,,jeden z najczęstszych\Nmechanizmów wstrząśnienia.
Dialogue: 0,0:09:49.28,0:09:53.98,Default,,0000,0000,0000,,W miarę jak siły przechodzą ku dołowi,\Noddziałują na ciało modzelowate,
Dialogue: 0,0:09:54.00,0:09:56.98,Default,,0000,0000,0000,,następuje rozłączenie\Nprawej i lewej półkuli,
Dialogue: 0,0:09:57.00,0:09:59.48,Default,,0000,0000,0000,,co tłumaczy niektóre symptomy\Nwstrząśnienia mózgu.
Dialogue: 0,0:10:00.68,0:10:03.50,Default,,0000,0000,0000,,To odkrycie jest też spójne z objawami
Dialogue: 0,0:10:03.52,0:10:07.54,Default,,0000,0000,0000,,przewlekłej encefalopatii pourazowej,\No której mówiłem wcześniej.
Dialogue: 0,0:10:07.56,0:10:13.10,Default,,0000,0000,0000,,Oto zdjęcie byłego futbolisty\Nw średnim wieku.
Dialogue: 0,0:10:13.12,0:10:17.10,Default,,0000,0000,0000,,Zwróćcie uwagę na ciało modzelowate.
Dialogue: 0,0:10:17.12,0:10:21.06,Default,,0000,0000,0000,,Wrócę, żeby pokazać rozmiar\Nnormalnego ciała modzelowatego,
Dialogue: 0,0:10:21.08,0:10:25.50,Default,,0000,0000,0000,,a teraz u osoby z przewlekłą\Nencefalopatią pourazową.
Dialogue: 0,0:10:25.52,0:10:28.06,Default,,0000,0000,0000,,Jest w zaniku.
Dialogue: 0,0:10:28.08,0:10:31.42,Default,,0000,0000,0000,,Tak samo przestrzeń w komorach.
Dialogue: 0,0:10:31.44,0:10:33.22,Default,,0000,0000,0000,,Te komory są dużo większe.
Dialogue: 0,0:10:33.24,0:10:35.78,Default,,0000,0000,0000,,Więc cała ta tkanka w środku mózgu
Dialogue: 0,0:10:35.80,0:10:37.02,Default,,0000,0000,0000,,z czasem obumarła.
Dialogue: 0,0:10:37.04,0:10:40.60,Default,,0000,0000,0000,,To by się zgadzało.
Dialogue: 0,0:10:41.52,0:10:44.18,Default,,0000,0000,0000,,Czas na nieco dobrych wieści,
Dialogue: 0,0:10:44.20,0:10:47.66,Default,,0000,0000,0000,,bo chcę zaszczepić trochę nadziei\Nprzed końcem prelekcji.
Dialogue: 0,0:10:47.68,0:10:49.78,Default,,0000,0000,0000,,Zauważyliśmy,
Dialogue: 0,0:10:49.80,0:10:52.06,Default,,0000,0000,0000,,konkretnie w tym mechanizmie obrażeń,
Dialogue: 0,0:10:52.08,0:10:56.14,Default,,0000,0000,0000,,że co prawda siły szybko\Nprzechodzą do wewnątrz,
Dialogue: 0,0:10:56.16,0:10:59.46,Default,,0000,0000,0000,,ale wciąż trochę to trwa.
Dialogue: 0,0:10:59.48,0:11:03.82,Default,,0000,0000,0000,,Może jeśli spowolni się głowę na tyle,
Dialogue: 0,0:11:03.84,0:11:07.06,Default,,0000,0000,0000,,by mózg nie zostawał w tyle do czaszki,
Dialogue: 0,0:11:07.08,0:11:10.66,Default,,0000,0000,0000,,ale poruszał się razem z nią,
Dialogue: 0,0:11:10.68,0:11:13.94,Default,,0000,0000,0000,,powstrzymamy wstrząśnienie.
Dialogue: 0,0:11:13.96,0:11:16.64,Default,,0000,0000,0000,,Tylko jak spowolnić głowę?
Dialogue: 0,0:11:18.64,0:11:20.38,Default,,0000,0000,0000,,(Śmiech)
Dialogue: 0,0:11:20.40,0:11:22.36,Default,,0000,0000,0000,,Olbrzymim kaskiem.
Dialogue: 0,0:11:23.44,0:11:26.30,Default,,0000,0000,0000,,Więcej miejsca, więcej czasu.
Dialogue: 0,0:11:26.32,0:11:29.42,Default,,0000,0000,0000,,Trochę żart, ale może\Nniektórzy mieli z tym kontakt.
Dialogue: 0,0:11:29.44,0:11:31.74,Default,,0000,0000,0000,,To bańkowa piłka nożna, prawdziwy sport.
Dialogue: 0,0:11:31.76,0:11:33.42,Default,,0000,0000,0000,,Widziałem kilku młodzieńców,
Dialogue: 0,0:11:33.44,0:11:36.42,Default,,0000,0000,0000,,którzy w nią grali niedaleko mojego domu,
Dialogue: 0,0:11:36.44,0:11:39.34,Default,,0000,0000,0000,,podobno nie mieli wstrząśnień mózgu.
Dialogue: 0,0:11:39.36,0:11:40.38,Default,,0000,0000,0000,,(Śmiech)
Dialogue: 0,0:11:40.40,0:11:43.99,Default,,0000,0000,0000,,Ale na poważnie, to założenie działa,
Dialogue: 0,0:11:43.99,0:11:46.22,Default,,0000,0000,0000,,tyle że tu posunięto się za daleko.
Dialogue: 0,0:11:46.24,0:11:51.50,Default,,0000,0000,0000,,W tej formie nie przyda się\Nna rowerze, czy w futbolu.
Dialogue: 0,0:11:51.52,0:11:55.90,Default,,0000,0000,0000,,Współpracujemy ze szwedzką firmą Hövding.
Dialogue: 0,0:11:55.92,0:11:58.26,Default,,0000,0000,0000,,Niektórzy może znają jej produkty.
Dialogue: 0,0:11:58.28,0:12:02.66,Default,,0000,0000,0000,,Podobna zasada działania,\Npowietrze daje przestrzeń,
Dialogue: 0,0:12:02.68,0:12:04.48,Default,,0000,0000,0000,,by zapobiec wstrząśnieniu mózgu.
Dialogue: 0,0:12:05.32,0:12:07.08,Default,,0000,0000,0000,,Dzieci, nie próbujcie tego w domu.
Dialogue: 0,0:12:08.68,0:12:10.84,Default,,0000,0000,0000,,Ten kaskader nie ma kasku.
Dialogue: 0,0:12:12.20,0:12:14.46,Default,,0000,0000,0000,,Ma kołnierz,
Dialogue: 0,0:12:14.48,0:12:17.06,Default,,0000,0000,0000,,taki z czujnikami,
Dialogue: 0,0:12:17.08,0:12:20.66,Default,,0000,0000,0000,,podobnymi do tych w naszym ochraniaczu.
Dialogue: 0,0:12:20.68,0:12:23.82,Default,,0000,0000,0000,,Kołnierz wykrywa możliwość upadku
Dialogue: 0,0:12:23.84,0:12:26.18,Default,,0000,0000,0000,,i wystrzeliwuje ukrytą\Npoduszkę powietrzną.
Dialogue: 0,0:12:26.20,0:12:29.98,Default,,0000,0000,0000,,Tak, jak w samochodzie.
Dialogue: 0,0:12:30.00,0:12:32.94,Default,,0000,0000,0000,,Eksperymenty przeprowadzone\Nw moim laboratorium
Dialogue: 0,0:12:32.96,0:12:36.70,Default,,0000,0000,0000,,wykazały w niektórych przypadkach\Nznacznie mniejsze ryzyko wstrząsu
Dialogue: 0,0:12:36.72,0:12:38.86,Default,,0000,0000,0000,,w stosunku do zwykłych kasków rowerowych.
Dialogue: 0,0:12:38.88,0:12:40.72,Default,,0000,0000,0000,,Fascynujący wynalazek.
Dialogue: 0,0:12:41.72,0:12:46.42,Default,,0000,0000,0000,,Ale zanim wykorzystamy nowinki techniczne
Dialogue: 0,0:12:46.44,0:12:48.30,Default,,0000,0000,0000,,przeciwdziałające wstrząśnieniom,
Dialogue: 0,0:12:48.32,0:12:51.26,Default,,0000,0000,0000,,muszą być zgodne z przepisami.
Dialogue: 0,0:12:51.28,0:12:52.98,Default,,0000,0000,0000,,Takie są realia.
Dialogue: 0,0:12:53.00,0:12:56.14,Default,,0000,0000,0000,,To urządzenie jest w sprzedaży w Europie,
Dialogue: 0,0:12:56.16,0:12:59.86,Default,,0000,0000,0000,,ale nie jest i pewnie długo\Nnie będzie w Stanach.
Dialogue: 0,0:12:59.88,0:13:01.42,Default,,0000,0000,0000,,Wyjaśnię dlaczego.
Dialogue: 0,0:13:01.44,0:13:05.22,Default,,0000,0000,0000,,Jest kilka dobrych powodów\Ni kilka niezbyt dobrych.
Dialogue: 0,0:13:05.24,0:13:07.46,Default,,0000,0000,0000,,Kaski rowerowe podlegają regulacjom.
Dialogue: 0,0:13:07.48,0:13:11.22,Default,,0000,0000,0000,,Komisja Bezpieczeństwa\NProduktów Konsumenckich
Dialogue: 0,0:13:11.24,0:13:13.10,Default,,0000,0000,0000,,wydaje pozwolenia na sprzedaż kasków
Dialogue: 0,0:13:13.12,0:13:14.58,Default,,0000,0000,0000,,na podstawie takiego testu.
Dialogue: 0,0:13:14.60,0:13:18.26,Default,,0000,0000,0000,,Wracając do wcześniej\Nwspomnianych pęknięć czaszki,
Dialogue: 0,0:13:18.28,0:13:19.70,Default,,0000,0000,0000,,to właśnie bada ten test.
Dialogue: 0,0:13:19.72,0:13:21.46,Default,,0000,0000,0000,,To ważny aspekt.
Dialogue: 0,0:13:21.48,0:13:24.34,Default,,0000,0000,0000,,Może uratować życie,\Nale nie jest wystarczający.
Dialogue: 0,0:13:24.36,0:13:27.10,Default,,0000,0000,0000,,Na przykład, nie potrafi ocenić,
Dialogue: 0,0:13:27.12,0:13:29.94,Default,,0000,0000,0000,,czy poduszka powietrzna wyskoczy
Dialogue: 0,0:13:29.96,0:13:33.86,Default,,0000,0000,0000,,w odpowiednim miejscu i czasie,\Na nie bez potrzeby.
Dialogue: 0,0:13:33.88,0:13:35.94,Default,,0000,0000,0000,,Również nie powie,
Dialogue: 0,0:13:35.96,0:13:39.34,Default,,0000,0000,0000,,czy kask zapobiegnie wstrząśnieniu.
Dialogue: 0,0:13:39.36,0:13:43.10,Default,,0000,0000,0000,,Kaski futbolowe nie podlegają regulacjom,
Dialogue: 0,0:13:43.12,0:13:45.50,Default,,0000,0000,0000,,a mają podobne testy.
Dialogue: 0,0:13:45.52,0:13:47.78,Default,,0000,0000,0000,,Nie podlegają państwowej regulacji.
Dialogue: 0,0:13:47.80,0:13:50.94,Default,,0000,0000,0000,,Mają swój organ branżowy,\Njak w innych sektorach.
Dialogue: 0,0:13:50.96,0:13:52.87,Default,,0000,0000,0000,,Ale ten organ jest dosyć oporny
Dialogue: 0,0:13:52.89,0:13:54.76,Default,,0000,0000,0000,,na zmiany standardów.
Dialogue: 0,0:13:54.78,0:13:58.33,Default,,0000,0000,0000,,W moim laboratorium pracujemy\Nnie tylko nad wstrząśnieniem,
Dialogue: 0,0:13:58.35,0:14:02.14,Default,,0000,0000,0000,,ale też nad poprawą testów.
Dialogue: 0,0:14:02.16,0:14:06.70,Default,,0000,0000,0000,,Mamy nadzieję, że rząd\Nwykorzysta te informacje,
Dialogue: 0,0:14:06.72,0:14:08.46,Default,,0000,0000,0000,,by stymulować innowacje,
Dialogue: 0,0:14:08.48,0:14:10.10,Default,,0000,0000,0000,,informując konsumentów,
Dialogue: 0,0:14:10.12,0:14:13.90,Default,,0000,0000,0000,,jak dobrze chroni dany kask.
Dialogue: 0,0:14:13.92,0:14:17.30,Default,,0000,0000,0000,,Wracając do pytania,
Dialogue: 0,0:14:17.32,0:14:20.66,Default,,0000,0000,0000,,czy pozwoliłbym grać dziecku w futbol
Dialogue: 0,0:14:20.68,0:14:22.42,Default,,0000,0000,0000,,albo jeździć na rowerze.
Dialogue: 0,0:14:22.44,0:14:25.78,Default,,0000,0000,0000,,Może to rezultat moich\Ntraumatycznych doświadczeń.
Dialogue: 0,0:14:25.80,0:14:29.80,Default,,0000,0000,0000,,Niepokoi mnie myśl o mojej córce,\NRose, na rowerze.
Dialogue: 0,0:14:30.92,0:14:32.58,Default,,0000,0000,0000,,Ma 1,5 roku.
Dialogue: 0,0:14:32.60,0:14:38.06,Default,,0000,0000,0000,,Już ma ochotę mknąć\Npo ulicach San Francisco.
Dialogue: 0,0:14:38.08,0:14:40.42,Default,,0000,0000,0000,,To koniec jednej z tych ulic.
Dialogue: 0,0:14:40.44,0:14:45.66,Default,,0000,0000,0000,,Moim osobistym celem,\Nwierzę że wykonalnym,
Dialogue: 0,0:14:45.68,0:14:47.74,Default,,0000,0000,0000,,jest dalszy rozwój tych technologii.
Dialogue: 0,0:14:47.76,0:14:50.74,Default,,0000,0000,0000,,W tej chwili pracujemy nad czymś,
Dialogue: 0,0:14:50.76,0:14:53.71,Default,,0000,0000,0000,,co efektywnie wykorzysta\Nprzestrzeń w kasku.
Dialogue: 0,0:14:53.74,0:14:56.22,Default,,0000,0000,0000,,Jestem przekonany,
Dialogue: 0,0:14:56.24,0:14:59.46,Default,,0000,0000,0000,,że zanim dorośnie do dwukołowca,
Dialogue: 0,0:14:59.48,0:15:00.86,Default,,0000,0000,0000,,będziemy mieć gotowe coś,
Dialogue: 0,0:15:00.88,0:15:04.22,Default,,0000,0000,0000,,co rzeczywiście ograniczy\Nryzyko wstrząśnienia
Dialogue: 0,0:15:04.24,0:15:07.38,Default,,0000,0000,0000,,i zadowoli ciała nadzorujące.
Dialogue: 0,0:15:07.40,0:15:09.02,Default,,0000,0000,0000,,Mam nadzieję,
Dialogue: 0,0:15:09.04,0:15:12.42,Default,,0000,0000,0000,,dla niektórych to bardziej pilna sprawa,
Dialogue: 0,0:15:12.44,0:15:14.10,Default,,0000,0000,0000,,mi jeszcze parę lat zostało,
Dialogue: 0,0:15:14.12,0:15:18.26,Default,,0000,0000,0000,,że będę mógł zapewnić rodziców i dziadków
Dialogue: 0,0:15:18.28,0:15:22.70,Default,,0000,0000,0000,,o bezpieczeństwie ich dzieci.
Dialogue: 0,0:15:22.72,0:15:25.54,Default,,0000,0000,0000,,Mam szczęście pracować\Nze świetnym zespołem ze Stanford,
Dialogue: 0,0:15:25.56,0:15:27.46,Default,,0000,0000,0000,,który pracuje w pocie czoła.
Dialogue: 0,0:15:27.48,0:15:31.58,Default,,0000,0000,0000,,Może za kilka lat wrócę z pełną historią,
Dialogue: 0,0:15:31.60,0:15:33.58,Default,,0000,0000,0000,,ale teraz powiem,
Dialogue: 0,0:15:33.60,0:15:36.54,Default,,0000,0000,0000,,nie bójcie się słowa "wstrząśnienie".
Dialogue: 0,0:15:36.56,0:15:37.78,Default,,0000,0000,0000,,Jest nadzieja.
Dialogue: 0,0:15:37.80,0:15:39.02,Default,,0000,0000,0000,,Dziękuję.
Dialogue: 0,0:15:39.04,0:15:43.54,Default,,0000,0000,0000,,(Brawa)