WEBVTT

00:00:00.810 --> 00:00:04.841
Θα ήθελα να σας πω μια ιστορία
για τον θάνατο και την αρχιτεκτονική.

NOTE Paragraph

00:00:04.841 --> 00:00:09.471
Πριν από 100 χρόνια πεθαίναμε κυρίως από 
μολυσματικές ασθένειες όπως η πνευμονία,

00:00:09.471 --> 00:00:12.768
αν αρρωσταίναμε απ' αυτές,
αποδημούσαμε πολύ γρήγορα.

00:00:12.768 --> 00:00:16.502
Συνήθως πεθαίναμε στο σπίτι, 
στο κρεβάτι μας, με τους δικούς μας,

00:00:16.502 --> 00:00:18.294
αν και αυτή ήταν η δεδομένη επιλογή,

00:00:18.294 --> 00:00:20.884
αφού πολλοί δεν είχαν πρόσβαση 
σε ιατρική περίθαλψη.

NOTE Paragraph

00:00:21.614 --> 00:00:24.393
Ξαφνικά, στον 20ο αιώνα, πολλά άλλαξαν.

00:00:24.393 --> 00:00:26.490
Ανακαλύψαμε νέα φάρμακα
όπως την πενικιλλίνη

00:00:26.490 --> 00:00:29.075
και μπορέσαμε να θεραπεύσουμε
τις λοιμώδεις ασθένειες.

00:00:29.075 --> 00:00:32.249
Αναπτύχθηκαν νέες τεχνολογίες,
όπως τα ακτινολογικά μηχανήματα.

00:00:32.249 --> 00:00:34.271
Και καθώς αυτά ήταν μεγάλα κι ακριβά,

00:00:34.271 --> 00:00:37.519
χρειαστήκαμε μεγάλα κτίρια 
σε κεντρικό σημείο για να τα στεγάσουμε,

00:00:37.519 --> 00:00:39.818
τα οποία και έγιναν 
τα σύγχρονα νοσοκομεία μας.

NOTE Paragraph

00:00:39.818 --> 00:00:41.241
Μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο,

00:00:41.241 --> 00:00:43.881
πολλές χώρες καθιέρωσαν 
εθνικό σύστημα υγείας,

00:00:43.881 --> 00:00:46.528
ώστε όλοι 
να έχουν πρόσβαση σε θεραπείες.

00:00:46.528 --> 00:00:50.777
Αποτέλεσμα ήταν το προσδόκιμο ζωής,
από τα 45 που ήταν στην αρχή του αιώνα,

00:00:50.777 --> 00:00:52.960
σήμερα σχεδόν να έχει διπλασιαστεί.

00:00:52.960 --> 00:00:57.058
Ο 20ος αιώνας ήταν εποχή αισιοδοξίας
σε σχέση με την προσφορά της επιστήμης,

00:00:57.058 --> 00:01:00.785
αλλά, με τόση επικέντρωση στη ζωή,
ο θάνατος ξεχάστηκε,

00:01:00.785 --> 00:01:03.190
με την προσέγγισή μας 
ν' αλλάζει ραγδαία.

NOTE Paragraph

00:01:03.580 --> 00:01:04.783
Ως αρχιτέκτονας,

00:01:04.783 --> 00:01:08.025
τον τελευταίο ενάμιση χρόνο
μελετάω αυτές τις αλλαγές

00:01:08.025 --> 00:01:11.179
και την επίδρασή τους στην αρχιτεκτονική
την συναφή με τον θάνατο.

00:01:11.179 --> 00:01:14.412
Πλέον πεθαίνουμε από καρκίνο
και καρδιακές νόσους,

00:01:14.412 --> 00:01:18.408
κι αυτό σημαίνει πως πολλοί από εμάς
θα περάσουμε μια χρόνια ασθένεια

00:01:18.408 --> 00:01:20.382
στο τέλος της ζωής μας.

00:01:20.382 --> 00:01:21.495
Την περίοδο αυτή,

00:01:21.495 --> 00:01:26.558
προβλέπεται να περάσουμε πολύ χρόνο
σε νοσοκομεία, ιδρύματα και κλινικές.

NOTE Paragraph

00:01:26.558 --> 00:01:28.764
Όλοι έχουμε βρεθεί 
σε σύγχρονα νοσοκομεία,

00:01:28.764 --> 00:01:32.154
με τα φώτα φθορίου
και τους ατέλειωτους διαδρόμους

00:01:32.154 --> 00:01:35.172
και τις σειρές με 
τις άβολες καρέκλες τους.

00:01:35.172 --> 00:01:38.934
Η αρχιτεκτονική των νοσοκομείων
έχει κερδίσει επάξια την κακή της φήμη.

00:01:38.934 --> 00:01:42.091
Αυτό όμως που προκαλεί έκπληξη
είναι ότι δεν ήταν πάντα έτσι.

NOTE Paragraph

00:01:42.091 --> 00:01:46.335
Αυτό είναι το Οσπεντάλε ντέλι Ινοτσέντι, 
χτίστηκε το 1419 από τον Μπρουνελέσκι,

00:01:46.335 --> 00:01:50.172
έναν από τους πιο διάσημους και πρωτοπόρους 
αρχιτέκτονες της εποχής του.

00:01:50.172 --> 00:01:53.515
Όταν κοιτάζω αυτό το κτίριο
και σκέφτομαι τα σημερινά νοσοκομεία,

00:01:53.515 --> 00:01:56.603
αυτό που με συνεπαίρνει είναι
η φιλοδοξία αυτού του κτιρίου.

00:01:56.603 --> 00:01:58.252
Είναι ένα πραγματικά υπέροχο κτίριο.

00:01:58.252 --> 00:02:00.086
Έχει αυλές στο κέντρο,

00:02:00.086 --> 00:02:02.619
ώστε όλα τα δωμάτια να έχουν
φυσικό φως και αέρα,

00:02:02.619 --> 00:02:05.032
και τα δωμάτια είναι μεγάλα και ψηλοτάβανα

00:02:05.032 --> 00:02:07.516
για να δίνουν την αίσθηση της άνεσης.

00:02:07.516 --> 00:02:09.281
Άσε που είναι και όμορφο.

00:02:09.281 --> 00:02:13.112
Κάπου ξεχάσαμε ότι αυτό θα μπορούσε
να ισχύει για ένα νοσοκομείο.

NOTE Paragraph

00:02:13.112 --> 00:02:17.135
Αν θέλουμε τα κτίρια όπου θα πεθάνουμε
να είναι καλύτερα, ας το συζητήσουμε,

00:02:17.135 --> 00:02:19.706
αλλά, νιώθοντας άβολα 
με το θέμα του θανάτου,

00:02:19.706 --> 00:02:21.146
δεν μιλάμε γι' αυτό,

00:02:21.146 --> 00:02:24.458
ούτε αμφισβητούμε την προσέγγιση
της κοινωνίας προς τον θάνατο.

00:02:24.458 --> 00:02:27.632
Ωστόσο, αυτό που κατά την έρευνά μου
με εξέπληξε περισσότερο,

00:02:27.632 --> 00:02:30.317
είναι το πόσο εύκολα αλλάζουν
οι διάφορες απόψεις.

00:02:30.317 --> 00:02:32.709
Εδώ είναι το πρώτο κρεματόριο
στο Ηνωμένο Βασίλειο,

00:02:32.709 --> 00:02:35.518
που χτίστηκε στο Γουόκινγκ
την δεκαετία του 1870.

00:02:35.518 --> 00:02:38.815
Όταν πρωτοχτίστηκε,
υπήρχαν αντιδράσεις στο κοντινό χωριό.

00:02:38.815 --> 00:02:43.808
Η αποτέφρωση δεν ήταν κοινωνικά αποδεκτή,
με την ταφή να είναι στο 99,8%.

00:02:43.808 --> 00:02:47.584
Κι όμως, μόλις 100 χρόνια μετά,
τα 3/4 από εμάς αποτεφρώνονται.

00:02:47.584 --> 00:02:50.111
Οι άνθρωποι είναι αληθινά
πολύ ανοιχτοί στις αλλαγές

00:02:50.111 --> 00:02:52.512
αν τους δοθεί η δυνατότητα
να τις συζητήσουν.

NOTE Paragraph

00:02:52.512 --> 00:02:55.835
Αυτή την συζήτηση για τον θάνατο
και την αρχιτεκτονική

00:02:55.835 --> 00:02:58.994
ήταν που ήθελα να ξεκινήσω,
όταν έκανα την πρώτη μου έκθεση

00:02:58.994 --> 00:03:02.220
στην Βενετία τον Ιούνιο,
που ονομάστηκε «Θάνατος στην Βενετία».

00:03:02.220 --> 00:03:05.494
Σχεδιάστηκε να είναι αρκετά παιχνιδιάρικη

00:03:05.494 --> 00:03:07.692
ώστε το κοινό να συμμετέχει κυριολεκτικά.

00:03:07.692 --> 00:03:10.947
Να ένα από τα εκθέματά μας,
ένας διαδραστικός χάρτης του Λονδίνου,

00:03:10.947 --> 00:03:13.622
που δείχνει πόσα από τα ακίνητα στην πόλη

00:03:13.622 --> 00:03:15.501
έχουν παραχωρηθεί στον θάνατο,

00:03:15.501 --> 00:03:17.870
και περνώντας το χέρι σας 
πάνω από τον χάρτη,

00:03:17.870 --> 00:03:22.699
αποκαλύπτεται το όνομα του ακινήτου,
του κτιρίου ή του νεκροταφείου.

00:03:22.699 --> 00:03:25.207
Ένα ακόμα έκθεμά μας 
ήταν μια σειρά από κάρτες

00:03:25.207 --> 00:03:27.204
που το κοινό μπορούσε να πάρει μαζί του.

00:03:27.204 --> 00:03:29.665
Αυτές έδειχναν σπίτια και νοσοκομεία

00:03:29.665 --> 00:03:32.080
και νεκροταφεία και νεκροτομεία,

00:03:32.080 --> 00:03:34.541
με τις ιστορίες των διαφορετικών χώρων

00:03:34.541 --> 00:03:37.374
από τους οποίους περνάμε 
πριν και μετά τον θάνατο.

00:03:37.374 --> 00:03:39.719
Θέλαμε να δείξουμε 
ότι το ΠΟΥ πεθαίνουμε

00:03:39.719 --> 00:03:42.970
παίζει κεντρικό ρόλο στο ΠΩΣ πεθαίνουμε.

NOTE Paragraph

00:03:42.970 --> 00:03:47.753
Το πιο περίεργο ήταν οι αντιδράσεις
των επισκεπτών στην έκθεση,

00:03:47.753 --> 00:03:50.121
ειδικά στα οπτικοακουστικά έργα.

00:03:50.121 --> 00:03:53.813
Υπήρχαν άνθρωποι που χόρευαν
και έτρεχαν και πηδούσαν

00:03:53.813 --> 00:03:56.808
προσπαθώντας να ενεργοποιήσουν
τα εκθέματα με διάφορους τρόπους,

00:03:56.808 --> 00:03:59.252
και κάποια στιγμή σταματούσαν

00:03:59.252 --> 00:04:01.986
ενθυμούμενοι ότι βρίσκονταν
σε μια έκθεση για τον θάνατο,

00:04:01.986 --> 00:04:04.610
και ότι μάλλον δεν θα έπρεπε
να αντιδρούν έτσι.

00:04:04.610 --> 00:04:07.257
Πάντως, εγώ αμφιβάλλω
αν υπάρχει συγκεκριμένος τρόπος

00:04:07.257 --> 00:04:09.532
αντίδρασης στη 
θεματολογία του θανάτου,


00:04:09.532 --> 00:04:14.083
κι αν δεν υπάρχει, θα σας έλεγα
να σκεφτείτε τι θεωρείτε καλό θάνατο,

00:04:14.083 --> 00:04:17.752
και πώς θα ήταν η αρχιτεκτονική
που υποστηρίζει έναν καλό θάνατο.

00:04:17.752 --> 00:04:22.480
Δεν θα ήταν λιγότερο σαν αυτό
και περισσότερο σαν αυτό;

NOTE Paragraph

00:04:22.480 --> 00:04:24.064
Σας ευχαριστώ.

NOTE Paragraph

00:04:24.064 --> 00:04:25.294
(Χειροκρότημα)