WEBVTT

00:00:01.115 --> 00:00:08.243
Thich Nhat Hanh zen maisuak erantzuten du

00:00:09.640 --> 00:00:23.974
Nola egin dezaket haserrez ez lehertzeko
eta besteei kalterik ez egiteko?

00:00:26.954 --> 00:00:29.494
(es) Thay maitea, sangha maitea,

00:00:34.641 --> 00:00:39.247
Batzuetan haserrea asko kontrolatzen dut,

00:00:39.492 --> 00:00:43.292
barruan gorde, eta halako baten
lehertu egiten naiz,

00:00:43.502 --> 00:00:46.840
dena bat-batean ateratzen dut,
ez dakit zergatik,

00:00:47.053 --> 00:00:49.494
ez naiz nire buruaren jabe.

00:00:49.738 --> 00:00:52.072
Dudan haserre guztia lehertzen da

00:00:53.379 --> 00:00:56.758
eta aurrean daukadanari
min handia eragiten diot

00:00:56.978 --> 00:00:59.804
eta baita neure buruari ere.

00:01:00.027 --> 00:01:03.000
Haserrea lehertzean,
ez daukat inolako errukirik,

00:01:03.180 --> 00:01:06.112
ez naizelako konturatzen.

00:01:06.361 --> 00:01:09.920
Eta lasaitzen naizenean,

00:01:10.066 --> 00:01:13.263
haserrea lehertu da
kanpoan utzi dut,

00:01:13.540 --> 00:01:15.680
eta besteaz errukitzen naiz

00:01:15.917 --> 00:01:18.337
min egin diodala ikusten dut.

00:01:18.535 --> 00:01:20.989
Baina orduan eginda dago,
ezin da ezer egin.

00:01:21.155 --> 00:01:23.506
Zer egin dezaket?

00:01:24.565 --> 00:01:27.686
(Pine arreba): Thay maitea, gure lagunak

00:01:27.974 --> 00:01:30.448
suminari buruz galdetzen du.

00:01:30.613 --> 00:01:33.271
Batzuetan haserrea hazten sumatzen du

00:01:33.455 --> 00:01:36.640
eta ez du kanporatzerik nahi.

00:01:36.952 --> 00:01:39.532
Bere buruari eusten saiatzen da.

00:01:39.744 --> 00:01:43.672
Baina bat-batean, lehertu

00:01:43.984 --> 00:01:47.907
eta beste norbaiti kalte egin ahal dio.

00:01:48.174 --> 00:01:51.012
Txarto sentitzen da hori egiteagatik.

00:01:51.263 --> 00:01:54.552
Egindako kalteaz errukitzen da.

00:01:55.215 --> 00:01:59.421
Egoera hau nola hobeto kudeatu
nahi du jakin.

00:02:03.086 --> 00:02:07.473
(Thay) Gai al da
hurkoaren sufrimendua ikusteko?

00:02:09.703 --> 00:02:14.920
(Fr) Gai al da
bestearen sufrimendua ikusteko?

00:02:15.715 --> 00:02:17.720
Noiz?

00:02:17.999 --> 00:02:21.671
Lehertu aurretik ala ondoren?

00:02:40.386 --> 00:02:43.107
(Pine arreba) Bere sufrimendua ikusten dut

00:02:43.353 --> 00:02:47.270
baina emozio handi hori
agertzen da, dena dela.

00:02:47.480 --> 00:02:50.214
Zer egin dezaket?

00:02:56.157 --> 00:02:59.040
Kontrolatzea ez da nahikoa.

00:02:59.287 --> 00:03:02.520
Kontrolatzea zapaltzea izan daiteke.

00:03:03.736 --> 00:03:06.074
Erreprimitzea ez da ona

00:03:06.224 --> 00:03:08.222
emozioa hor dagoelako oraindik.

00:03:08.500 --> 00:03:12.173
Zapaldu egiten duzu
baina hor dago!

00:03:12.947 --> 00:03:16.285
Erreprimitzea ez da ona.

00:03:16.920 --> 00:03:19.540
Transformatu egin behar dugu.

00:03:23.449 --> 00:03:28.063
Eta horretarako errukia behar duzu.

00:03:30.510 --> 00:03:35.966
Hira, biolentziaren aurkako
antidoto bakarra errukia da.

00:03:37.641 --> 00:03:40.548
Ez dago beste biderik.

00:03:40.723 --> 00:03:44.368
Baina, nola sorrarazi errukia?

00:03:44.848 --> 00:03:47.061
Nola sorrarazi errukiaren energia?

00:03:47.341 --> 00:03:49.760
Hor dago koska.

00:03:50.547 --> 00:03:57.880
Erretiro honetan ikasi dugu
bidea dela sufrimendua antzematea.

00:03:59.826 --> 00:04:02.600
Ikustea lagun hurkoaren sufrimendua dela

00:04:02.852 --> 00:04:08.226
sufriarazten dizuten
hitzen, ekintzen zergatia.

00:04:10.849 --> 00:04:15.604
Bere haserreak zurea ureztatzen du.

00:04:17.028 --> 00:04:23.025
Bere biolentziak zurea ureztatzen du.

00:04:26.040 --> 00:04:28.000
Horregatik,

00:04:29.670 --> 00:04:32.944
funtsezkoa da arreta osoz arnastea

00:04:33.198 --> 00:04:41.880
eta beste hura bere biolentziaren
biktima dela ikustea,

00:04:43.215 --> 00:04:46.783
bere sufrimendu
eta gaizki ulertzearen biktima.

00:04:47.215 --> 00:04:49.134
Oso garrantzitsua da hori.

00:04:50.006 --> 00:04:52.597
Hori da Budaren irakaspena,

00:04:52.756 --> 00:04:56.405
sufrimenduari behatu,
sufrimendua ulertu.

00:04:58.166 --> 00:05:01.146
Zure sufrimendua ulertzen duzunean,

00:05:01.423 --> 00:05:04.642
bestearena ulertu ahal duzu.

00:05:06.182 --> 00:05:09.440
Sufrimendua ulertzeak
errukia sorrarazten du.

00:05:09.721 --> 00:05:15.212
Errukiak soilik eraldatu ditzake
haserrea eta biolentzia.

00:05:18.519 --> 00:05:22.366
Batzuk uste dugu

00:05:23.207 --> 00:05:28.722
haserre-bloke hori barrutik ken dezakegula

00:05:30.551 --> 00:05:33.757
kirurgia balitz bezala.

00:05:38.201 --> 00:05:40.667
Baina haserrearekin
ezin duzu horrela jokatu.

00:05:40.835 --> 00:05:43.720
Ezin duzu haserrea zure barrutik atera.

00:05:45.582 --> 00:05:48.280
Transformatu dezakezu bakarrik.

00:05:48.518 --> 00:05:52.217
Hira zure barnean transformatu ahal da.

00:05:52.520 --> 00:05:56.188
Ulermen, erruki bihur daiteke.

00:05:56.579 --> 00:05:59.921
Hori da praktikatzen duenaren lana:

00:06:01.879 --> 00:06:04.080
sufrimenduari behatu,

00:06:04.391 --> 00:06:07.469
zure sufrimenduari eta bestearenari

00:06:07.673 --> 00:06:10.670
eta nondik datorren ulertu.

00:06:11.880 --> 00:06:18.075
Hori da errukiaren energia
sortzeko bidea.

00:06:19.566 --> 00:06:23.982
Errukia agertzean,
haserrea aldatu egiten da.

00:06:24.091 --> 00:06:27.042
Ez duzu zugandik erauzi behar.

00:06:29.440 --> 00:06:31.897
Batzuk saiatzen dira hori egiten.

00:06:33.828 --> 00:06:36.271
Esaten dizute

00:06:36.338 --> 00:06:38.585
barrutik ateratzeko

00:06:38.639 --> 00:06:41.578
'aireztatzea' praktikatzen.

00:06:41.960 --> 00:06:45.722
Gelan kea balego bezala

00:06:46.080 --> 00:06:49.648
eta kea aireztatu nahi izango bazenu lez.

00:06:50.392 --> 00:06:56.414
Metodoa hau da: gelan itxi

00:06:56.892 --> 00:07:01.587
eta burkoa jo

00:07:05.720 --> 00:07:09.941
hamar, hamabost minutuz.

00:07:10.937 --> 00:07:13.366
Uste dute hori egiten,

00:07:13.535 --> 00:07:19.518
haserrea aterako duzula zugandik.

00:07:21.102 --> 00:07:24.865
'Badakit haserrea hor dagoela,
atera nahi dut'.

00:07:27.440 --> 00:07:30.439
Uste dutelako
seguruagoa dela burkoa jotzea

00:07:30.773 --> 00:07:33.486
beste pertsona bat baino.

00:07:34.033 --> 00:07:37.677
Zure gorputzetik ateratzea
deitzen diote.

00:07:39.673 --> 00:07:41.720
Baina ez du balio.

00:07:43.182 --> 00:07:45.214
Ez du balio.

00:07:45.454 --> 00:07:48.295
Haserrea sendotu dezake.

00:07:50.264 --> 00:07:54.254
Haserrealdiaren proba saioak egitea da.

00:07:58.664 --> 00:08:02.038
Haserrea ukitzea
deitzen diote.

00:08:03.642 --> 00:08:07.098
Gauza ona da haserrea ukitzea.

00:08:07.272 --> 00:08:09.686
Budak ere aholku hori eman zuen,

00:08:10.206 --> 00:08:13.546
arnasa hartu, zeurera itzuli,

00:08:13.864 --> 00:08:16.313
eta haserrea ukitu,

00:08:17.193 --> 00:08:22.399
samurki besarkatu,
beregan begiratu.

00:08:24.105 --> 00:08:30.703
Burkoa jotzeko praktika honekin,

00:08:32.097 --> 00:08:36.187
ez duzu haserrea benetan ukitzen.

00:08:39.280 --> 00:08:41.778
Haserrearen biktima zara.

00:08:42.000 --> 00:08:44.440
Ez duzu bera ukitzen.

00:08:44.686 --> 00:08:47.181
Ez eta burkoa ere ez.

00:08:47.523 --> 00:08:49.532
(Barreak)

00:08:50.492 --> 00:08:52.845
Nahiz eta burkoa jotzen ari.

00:08:53.029 --> 00:08:57.037
Burkoa benetan ukituz gero,

00:08:57.174 --> 00:09:00.250
burko hutsa dela ikusiko zenukeelako.

00:09:00.327 --> 00:09:01.836
(Barreak)

00:09:02.080 --> 00:09:05.411
Gauza bitxia da burkoa jotzea.
Ez du inolako kulparik.

00:09:05.550 --> 00:09:07.113
(Barreak)

00:09:07.216 --> 00:09:09.716
Beraz ezin baduzu burkoa ukitu,

00:09:09.994 --> 00:09:12.504
ezin izango duzu haserrea ukitu ere.

00:09:14.400 --> 00:09:16.336
Eta horrela jarraituz gero,

00:09:16.452 --> 00:09:19.414
baliteke egun baten, kalean
beste hura ikusi,

00:09:19.631 --> 00:09:23.272
bera jo
eta zu kartzelan sartzea.

00:09:24.653 --> 00:09:30.641
Metodo honek ez dizu
haserrea menderatzen laguntzen.

00:09:32.769 --> 00:09:35.228
Gure praktikaren arabera,

00:09:35.831 --> 00:09:39.510
Budak irakatsitakoa,

00:09:40.126 --> 00:09:43.679
zeurera itzuli eta
haserrea antzeman behar duzu,

00:09:44.022 --> 00:09:47.266
eta haserrea besarkatu
arreta osoaren energia erabiliz.

00:09:47.361 --> 00:09:50.001
Hori da haserrea gai duen arreta osoa.

00:09:50.194 --> 00:09:53.359
Arreta osoa beti da
nonbaiten jartzen den arreta.

00:09:53.787 --> 00:09:57.404
Tea hartzen dudanean

00:09:58.440 --> 00:10:03.134
eta hementxe, oraintxe nagoela 
ohartzen naizenean,

00:10:03.942 --> 00:10:05.761
tea edaten,

00:10:05.894 --> 00:10:08.351
hori da edatea gai duen arreta osoa.

00:10:08.446 --> 00:10:10.599
Arnasa arreta osoz hartzen dudanean,

00:10:10.721 --> 00:10:12.850
hori da arreta osoa arnastean.

00:10:12.924 --> 00:10:15.712
Arreta osoz nabilenean,
arreta osoa ibiltzean da.

00:10:16.330 --> 00:10:21.707
Neurera itzultzean,
haserrea antzeman eta besarkatzean,

00:10:22.021 --> 00:10:25.140
haserrea da nire arreta osoaren gaia.

00:10:25.331 --> 00:10:28.214
Hori da haserrean jarritako arreta osoa.

00:10:28.345 --> 00:10:30.266
Energia bi daude.

00:10:30.765 --> 00:10:32.840
Lehengo, haserrearen energia.

00:10:33.462 --> 00:10:36.903
Bigarren energia arreta osoarena da

00:10:38.123 --> 00:10:40.360
Energia hori izateko

00:10:40.586 --> 00:10:43.541
arretaz ibiltzea,
arnastea landu behar duzu.

00:10:43.704 --> 00:10:47.000
Bigarren energiarekin
lehena antzematen duzu

00:10:47.259 --> 00:10:49.900
eta samurki besarkatzen duzu.

00:10:50.133 --> 00:10:52.483
Ez duzu erreprimitzen.

00:10:57.435 --> 00:11:01.740
Samurki besarkatu,

00:11:02.173 --> 00:11:04.178
ama batek

00:11:06.682 --> 00:11:10.027
sufritzen duen umearekin
egiten duen moduan.

00:11:11.919 --> 00:11:16.081
Arreta osoaren energiak
haserrearen energia besarkatzean,

00:11:16.311 --> 00:11:18.566
gutxiago sufritzen duzu.

00:11:19.928 --> 00:11:24.501
Eguzkiaren argiak loto lorea
besarkatzen duen gisa.

00:11:25.549 --> 00:11:30.937
Loreak energia, beroa lortzen du,
loratzeko behar duena.

00:11:32.371 --> 00:11:34.997
Arreta osoaren energia erabiltzen duzunean

00:11:35.215 --> 00:11:38.004
zure haserrea besarkatzeko,

00:11:38.042 --> 00:11:40.554
gutxiago sufritzen duzu,
lasaitasuna lortzen duzu.

00:11:40.663 --> 00:11:42.626
Gutxiago sufritzen duzu.

00:11:42.830 --> 00:11:48.125
Sakon begiratuz gero,
haserrearen jatorria aurki dezakezu.

00:11:49.484 --> 00:11:51.755
Pertzepzio oker bat izan daiteke.

00:11:51.953 --> 00:11:56.188
Bestearen sufrimendua ikusteko
zure ezintasuna izan daiteke.

00:11:57.859 --> 00:12:01.538
Zure pertzepzio okerra ikusten baduzu,

00:12:01.800 --> 00:12:04.738
edo bestearen sufrimendua,

00:12:05.781 --> 00:12:11.272
ulertze horrek
errukia sortaraziko du.

00:12:11.986 --> 00:12:14.173
Eta errukia sortzen denean,

00:12:14.355 --> 00:12:18.389
nektar baten antzerakoa da,
berehala sufrimendua arintzen duena.

00:12:18.563 --> 00:12:19.880
Lasaiago zaude.

00:12:20.128 --> 00:12:23.194
Eta sufrimendua eralda dezakezu.

00:12:28.173 --> 00:12:34.040
Praktika honek beti du eragina.

00:12:36.302 --> 00:12:39.104
Iraganean, Plum Villagen

00:12:39.287 --> 00:12:45.094
palestinar eta israeldar taldeei
laguntzen genien

00:12:45.342 --> 00:12:47.523
gurekin praktikatzera etortzeko.

00:12:48.016 --> 00:12:53.531
Talde bakoitza haserrez,
mesfidantzaz beteta zegoen.

00:12:58.346 --> 00:13:01.044
Bi astez gurekin egonez gero,

00:13:01.355 --> 00:13:04.968
transformazioa, sendaketa
posible ziren.

00:13:05.756 --> 00:13:10.901
Lasaitzea, askatzea,
tentsioa botatzea lantzen genuen.

00:13:11.430 --> 00:13:15.378
Bizitzaren mirariak ukitzea

00:13:15.612 --> 00:13:18.124
geure burua elikatzeko.

00:13:18.384 --> 00:13:20.744
Arnastea praktikatzen genuen

00:13:20.960 --> 00:13:26.436
gure mesfidantza,
beldurra, haserrea antzemateko.

00:13:28.630 --> 00:13:33.862
Ondoren jesartzen ginen
elkarri entzuten saiatzeko.

00:13:35.996 --> 00:13:41.751
Beste taldekoei gure sufrimendua,
gure beldurra kontatzen diegu.

00:13:43.590 --> 00:13:48.053
Laugarren entrenamendua
erabiltzen dugu:

00:13:48.985 --> 00:13:52.585
hizkera maitekorra eta sakon entzutea.

00:13:54.713 --> 00:13:58.334
Zeure bihotza zabal dezakezu,

00:13:58.921 --> 00:14:02.423
zure sufrimendua kontatu,
zure beldurra, haserrea.

00:14:03.564 --> 00:14:05.462
Baina halako moduan non

00:14:05.484 --> 00:14:08.980
beste pertsonak edo taldeak
zu ulertuko zaituzten.

00:14:09.040 --> 00:14:11.430
Lagundu haiei zu ulertzen.

00:14:12.125 --> 00:14:18.419
Hitz egiten duzunean,
ez duzu gaitzesten, errurik leporatzen.

00:14:21.591 --> 00:14:24.123
Ulertzen laguntzea da zure asmo bakarra,

00:14:24.351 --> 00:14:29.228
ulertzea zure sufrimendua,
zure herriarena, zure umeena.

00:14:29.871 --> 00:14:33.262
Horrek lagunduko die
zeure sufrimendua ulertzen.

00:14:36.467 --> 00:14:43.200
Orduan, zure txanda izango da
beren sufrimendua entzuteko.

00:14:43.948 --> 00:14:45.956
Kontatuko dizute

00:14:46.279 --> 00:14:49.756
beren sufrimendua, beldurra,
haserrea, etsipena.

00:14:50.098 --> 00:14:52.236
Entzun egin behar diezu.

00:14:53.886 --> 00:14:56.534
Hitz egiten dutenean,

00:14:57.057 --> 00:15:01.003
zuri buruzko pertzepzio okerrak
dituztela ikus dezakezu.

00:15:05.640 --> 00:15:08.031
Zuzendu nahi diezu.

00:15:08.440 --> 00:15:11.633
Baina praktika honen arabera,
ez duzu egin behar.

00:15:13.022 --> 00:15:15.732
Hitz egiten ari direla
zuzentzen badiezu,

00:15:16.017 --> 00:15:19.239
solasaldia eztabaida bihurtuko baituzu.

00:15:20.640 --> 00:15:23.720
Hori ez da sakon entzutearen praktika.

00:15:23.958 --> 00:15:25.471
Zeure bostean diozu:

00:15:25.783 --> 00:15:29.707
'Pertzepzio okerrak dituzte
ez dutelako egia ikusi.

00:15:30.506 --> 00:15:35.720
Baina astia daukat pertzepzio okerrak
zuzentzen laguntzeko

00:15:36.716 --> 00:15:38.786
egun batzuk barru.'

00:15:38.974 --> 00:15:41.742
Aste betez bertan izango baitira.

00:15:42.303 --> 00:15:45.351
Egun batzuk barru,
izango duzu aukera esateko,

00:15:46.224 --> 00:15:48.330
informazioa emateko,

00:15:48.515 --> 00:15:50.903
pertzepzioak zuzentzen laguntzeko.

00:15:51.088 --> 00:15:52.914
Baina ez orain.

00:15:53.136 --> 00:15:57.440
Orain entzun egin behar duzu.

00:15:59.191 --> 00:16:01.422
Arretaz entzun.

00:16:01.735 --> 00:16:05.664
Hori delako entzute errukiorra.

00:16:06.917 --> 00:16:10.630
Ordu betez errukiz entzuteko gai bazara,

00:16:10.948 --> 00:16:13.010
gutxiago sufrituko dute.

00:16:13.596 --> 00:16:15.629
Errukia praktikatzen dugu.

00:16:15.853 --> 00:16:18.847
Gutxiago sufritzeko
aukera bat ematen diegu.

00:16:22.321 --> 00:16:25.663
Hori da laugarren entrenamendua
praktikatzea:

00:16:25.910 --> 00:16:30.632
errukiz entzun,
besteak gutxiago sufritu dezan.

00:16:30.871 --> 00:16:33.957
Zure bikotekidearekin landu dezakezu,

00:16:34.213 --> 00:16:38.662
semearekin, alabarekin, gurasoekin.

00:16:39.151 --> 00:16:46.086
Bihotzean gordetzen dutena entzun.

00:16:46.696 --> 00:16:48.933
Hori da errukia.

00:16:49.693 --> 00:16:53.120
Aste batez praktikatu ondoren,

00:16:55.144 --> 00:16:59.960
pertzepzio oker asko
desagerraraziko ditugu.

00:17:00.271 --> 00:17:02.921
Elkar ulermena indartzen dugu.

00:17:03.160 --> 00:17:05.712
Talde biak gai dira elkarrekin jesartzeko,

00:17:06.550 --> 00:17:11.340
eskutik heldu eta
ibiltzen meditatzeko,

00:17:11.780 --> 00:17:14.502
elkarrekin bazkaltzeko.

00:17:15.882 --> 00:17:19.483
Senidetasuna sortzen da.

00:17:20.876 --> 00:17:24.259
Oso praktika garrantzitsua da.

00:17:30.040 --> 00:17:34.792
Politikariek praktika hau
ikasi beharko lukete.

00:17:35.911 --> 00:17:39.183
Bake-negoziazioak abiarazten dituztenean,

00:17:39.560 --> 00:17:42.160
beren burua lasaitzetik hasi,

00:17:44.201 --> 00:17:46.708
erlaxatu,

00:17:46.999 --> 00:17:49.279
barruan duten sufrimendua antzeman,

00:17:49.560 --> 00:17:52.280
bestearen sufrimendua antzeman.

00:17:52.936 --> 00:17:56.752
Aste bi horrela praktikatuz gero,

00:17:57.561 --> 00:18:00.747
negoziazioak emankor izango dira.

00:18:03.692 --> 00:18:07.231
Politika zientzien irakaskuntzan

00:18:08.785 --> 00:18:11.957
ikasleek praktika hau
ikasi beharko lukete.

00:18:12.205 --> 00:18:15.116
Ez zara budista izan behar hori ikasteko.

00:18:16.240 --> 00:18:21.373
Etika aplikatua da,
edozein ikastetxetan irakats daitekeena,

00:18:21.744 --> 00:18:24.425
baita oinarrizko irakaskuntzan ere.

00:18:25.134 --> 00:18:28.189
Haurrek praktika hau ikas dezaketelako

00:18:28.409 --> 00:18:31.096
eta neba-arrebekin berradiskidetu,

00:18:31.250 --> 00:18:33.162
gurasoekin berradiskidetu

00:18:33.294 --> 00:18:35.782
baita gurasoei lagundu ere.

00:18:36.095 --> 00:18:39.632
Ume eta gazteentzako erretiro asko dago.

00:18:40.131 --> 00:18:44.182
Umeak guztiz aldatzen dira

00:18:44.361 --> 00:18:46.971
gurasoen sufrimendua ikusten dutenean.

00:18:47.592 --> 00:18:49.756
Erretiroaren ondoren, etxera itzuli,

00:18:49.955 --> 00:18:52.080
aitari, amari entzun

00:18:52.329 --> 00:18:55.027
eta gutxiago sufritzen laguntzen diete.

00:18:55.268 --> 00:18:59.500
Hau mirari bat da,
erretiroetan beti gertatzen dena.

00:19:04.008 --> 00:19:07.974
konektatu,
inspiratu, elikatu

00:19:08.670 --> 00:19:14.749
(Kanpai hotsa)