0:00:01.309,0:00:06.374
7 หมื่นปีก่อน บรรพบุรุษของเรา[br]เป็นสัตว์ที่ไม่มีความหมายเท่าไร

0:00:06.398,0:00:10.497
สิ่งสำคัญที่สุดที่ควรจะรู้เกี่ยวกับ[br]มนุษย์ก่อนประวัติศาสตร์

0:00:10.521,0:00:12.473
ก็คือ พวกเขาเป็นสัตว์ที่ไม่สำคัญ

0:00:12.497,0:00:17.631
ผลกระทบของพวกเขาต่อโลก[br]ไม่มากไปกว่าของแมงกะพรุน

0:00:17.655,0:00:20.016
หรือหิ่งห้อย หรือนกหัวขวาน

0:00:20.643,0:00:24.226
ในทางตรงข้าม ปัจจุบันนี้[br]พวกเราสามารถควบคุมโลกได้

0:00:24.853,0:00:26.195
และดังนั้น คำถามก็คือ

0:00:26.219,0:00:29.341
เราได้กลายจากสิ่งที่เป็นในอดีต[br]มาเป็นเหมือนกับในปัจจุบันได้อย่างไร

0:00:29.666,0:00:33.318
เราได้เปลี่ยนตัวเองจากลิงไม่มีหางที่ไม่มีความสำคัญ

0:00:33.342,0:00:36.489
ที่ใส่ใจแต่เรื่องของตัวเอง ในมุมเล็ก ๆ ของแอฟริกา

0:00:36.513,0:00:39.003
มาเป็นผู้ครองโลกได้อย่างไร

0:00:39.876,0:00:45.566
ปกติแล้ว เราจะมองหาความแตกต่าง[br]ระหว่างเรากับสัตว์อื่น

0:00:45.590,0:00:47.071
ในระดับตัวบุคคล

0:00:47.412,0:00:50.406
เราอยากจะเชื่อว่า -- ผมก็อยากจะเชื่อว่า

0:00:50.430,0:00:53.978
มีอะไรบางอย่างที่พิเศษเกี่ยวกับผม

0:00:54.002,0:00:57.128
เกี่ยวกับร่างกาย หรือหัวสมอง

0:00:57.152,0:01:02.435
ที่ทำให้ผมเก่งกว่าสุนัข สุกร หรือลิงชิมแปนซี

0:01:03.221,0:01:06.482
แต่ความจริงก็คือ ในระดับตัวบุคคล

0:01:06.506,0:01:09.537
ผมคล้ายกับลิงชิมแปนซีอย่างน่าอายทีเดียว

0:01:10.029,0:01:15.264
และถ้าคุณเอาผมกับชิมแปนซี[br]ไปปล่อยเกาะกลางทะเลด้วยกันตามลำพัง

0:01:15.288,0:01:19.536
แล้วเราต้องสู้เพื่อจะอยู่รอด[br]เพื่อดูว่าใครเอาชีวิตรอดได้ดีกว่ากัน

0:01:19.560,0:01:24.776
ตัวผมเองจะวางเดิมพันข้างลิงชิมแปนซีแน่นอน[br]ไม่ใช่กับตัวผมเอง

0:01:25.419,0:01:28.445
และนี่ไม่ใช่เพราะว่าส่วนตัวแล้วผมผิดปกติ

0:01:28.469,0:01:32.595
ผมคาดว่า ถ้าเอาคุณคนใดคนหนึ่งก็ได้[br]แล้วปล่อยคุณไว้คนเดียว

0:01:32.619,0:01:34.584
กับลิงชิมแปนซีตัวหนึ่งบนเกาะ

0:01:34.608,0:01:37.075
ลิงชิมแปนซีก็จะอยู่รอดได้ดีกว่า

0:01:38.823,0:01:43.008
ความแตกต่างจริง ๆ ระหว่างมนุษย์และสัตว์อื่นๆ

0:01:43.032,0:01:45.479
ไม่ได้อยู่ในระดับตัวบุคคล

0:01:45.503,0:01:47.105
แต่อยู่ที่ในระดับกลุ่มบุคคล

0:01:47.518,0:01:52.324
มนุษย์ครองโลกได้เพราะว่าเป็นสัตว์ชนิดเดียว

0:01:52.348,0:01:57.525
ที่สามารถร่วมมือกันทั้งอย่างยืดหยุ่น[br]และเป็นจำนวนมาก

0:01:58.167,0:01:59.935
ถึงแม้ว่าจะมีสัตว์อื่น ๆ

0:01:59.959,0:02:03.130
เช่น แมลงสังคม คือผึ้ง มด --

0:02:03.154,0:02:07.726
ที่สามารถร่วมมือกันเป็นจำนวนมาก[br]แต่พวกมันไม่สามารถทำอย่างยืดหยุ่นได้

0:02:08.099,0:02:10.536
การร่วมมือกันของมันตายตัวมาก

0:02:11.012,0:02:15.191
มีวิธีเดียวเท่านั้นที่รวงผึ้งทั้งรังจะทำงานได้

0:02:15.215,0:02:19.026
ถ้ามีโอกาสใหม่ๆ หรือมีอันตรายใหม่ๆ

0:02:19.050,0:02:23.593
ผึ้งไม่สามารถสร้างระบบสังคมขึ้นใหม่ได้[br]ภายในคืนเดียว

0:02:23.617,0:02:26.497
เช่น ไม่สามารถที่จะปลงชีวิตของผึ้งราชินี

0:02:26.521,0:02:28.427
แล้วตั้งสาธารณประชาชนผึ้ง

0:02:28.451,0:02:31.553
หรือระบอบเผด็จการคอมมิวนิสต์โดยผึ้งงาน

0:02:32.442,0:02:34.785
สัตว์สังคมอื่นๆ เช่น สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมที่มีสังคม

0:02:34.809,0:02:38.683
เช่น หมาป่า ช้าง ปลาโลมา ลิงชิมแปนซี

0:02:38.707,0:02:41.453
สามารถร่วมมือกันได้อย่างยืดหยุ่นกว่ามาก

0:02:41.477,0:02:44.818
แต่ทำได้เพียงแค่ในกลุ่มเล็ก

0:02:44.842,0:02:47.715
เพราะว่าความร่วมมือกันระหว่างลิงชิมแปนซี

0:02:47.739,0:02:51.787
ขึ้นอยู่กับการรู้จักกันและกันเป็นอย่างดี

0:02:51.811,0:02:54.579
ถ้าผมและคุณเป็นลิงชิมแปนซี

0:02:54.603,0:02:56.406
และผมต้องการจะร่วมมือกับคุณ

0:02:56.430,0:02:59.025
ผมจะต้องรู้จักคุณเป็นการส่วนตัว

0:02:59.049,0:03:00.819
รู้ว่าคุณเป็นชิมแปนซีแบบไหน

0:03:00.843,0:03:02.256
เป็นชิมแปนซีที่นิสัยดีหรือเปล่า

0:03:02.280,0:03:03.933
หรือเป็นชิมแปนซีวายร้าย

0:03:03.957,0:03:05.401
คุณนี่เชื่อใจได้หรือเปล่า

0:03:05.425,0:03:08.478
ถ้าผมไม่รู้จักคุณ [br]ผมจะร่วมมือกับคุณได้อย่างไร

0:03:09.676,0:03:13.427
สัตว์ประเภทเดียว[br]ที่สามารถรวมความสามารถทั้งสองได้

0:03:13.451,0:03:18.747
และร่วมมือกันทั้งอย่างยืดหยุ่น[br]และยังเป็นจำนวนมากอีกด้วย

0:03:18.771,0:03:20.401
ก็คือพวกเรา โฮโม เซเปียน

0:03:20.973,0:03:25.104
หนึ่ง ต่อ หนึ่ง หรือแม้กระทั่ง 10 ต่อ 10

0:03:25.128,0:03:27.697
ลิงชิมแปนซีอาจจะเก่งกว่าเรา

0:03:28.112,0:03:33.291
แต่ถ้าเปรียบเทียบมนุษย์ 1,000 คน[br]กับลิงชิมแปนซี 1,000 ตัว

0:03:33.315,0:03:36.933
มนุษย์จะมีชัยได้อย่างง่ายดาย[br]ด้วยเหตุผลง่ายๆ ที่ว่า

0:03:36.957,0:03:40.690
ลิงชิมแปนซีหนึ่งพันตัว [br]ไม่สามารถร่วมมือกันได้เลย

0:03:41.337,0:03:45.388
และถ้าคุณพยายามเอาลิงแชมแปนซีหนึ่งแสนตัว

0:03:45.412,0:03:49.028
มาอยู่รวมกันที่ถนนอ็อกซ์ฟอร์ด[br]หรือสนามกีฬาเวมบรีย์

0:03:49.052,0:03:51.584
หรือจตุรัสเทียนอันเหมิน หรือนครรัฐวาติกัน

0:03:51.608,0:03:54.225
คุณก็จะได้ความอลหม่าน ความอลหม่านล้วนๆ

0:03:54.249,0:03:58.108
ลองจินตนาการสนามกีฬาเวมบลีย์[br]ที่มีชิมแปนซีหนึ่งแสนตัวสิครับ

0:03:58.616,0:03:59.806
นั่นมันบ้าไปแล้ว

0:04:00.219,0:04:06.161
ในทางตรงข้าม ตามปกติมนุษย์ไปรวมกันที่นั่น[br]เป็นจำนวนหลายหมื่น

0:04:06.185,0:04:09.249
และโดยปกติเราก็ไม่ได้สร้างความโกลาหล [br]

0:04:09.273,0:04:15.360
สิ่งที่เราได้คือความร่วมมือที่สลับซับซ้อน[br]และเครือข่ายที่มีประสิทธิภาพ

0:04:16.554,0:04:21.144
ความสำเร็จที่ยิ่งใหญ่ของมนุษย์[br]ที่ปรากฏในประวัติศาสตร์

0:04:21.168,0:04:24.451
ไม่ว่าจะเป็นการสร้างปิรามิด[br]หรือบินไปยังดวงจันทร์

0:04:24.475,0:04:27.050
ล้วนแล้วแต่ไม่ได้เกิด[br]จากความสามารถระดับตัวบุคคล

0:04:27.074,0:04:30.899
แต่เป็นความสามรถในความร่วมมือ[br]อย่างยืดหยุ่นได้ เป็นจำนวนมาก

0:04:31.465,0:04:35.122
ลองคิดถึงแม้กระทั่งการบรรยายของผมในขณะนี้

0:04:35.146,0:04:41.130
ผมกำลังยืนอยู่ต่อหน้าผู้ฟัง[br]เป็นจำนวน 300 หรือ 400 คน

0:04:41.154,0:04:44.278
พวกคุณส่วนใหญ่เป็นคนที่ผมไม่รู้จัก

0:04:44.928,0:04:49.912
ในทำนองเดียวกัน ผมก็ไม่รู้จักทุกคนที่จัดงาน

0:04:49.936,0:04:51.563
และทำงานให้กับงานประชุมนี้

0:04:51.994,0:04:55.787
ผมไม่รู้จักคนขับเครื่องบินและลูกเรือ

0:04:55.811,0:04:58.722
ที่พาผมมาถึงนี่ ในกรุงลอนดอน เมื่อวานนี้

0:04:59.286,0:05:03.009
ผมไม่รู้จักคนที่ประดิษฐ์และผลิต

0:05:03.033,0:05:07.543
ไมโครโฟนตัวนี้หรือกล้องเหล่านี้ [br]ที่กำลังบันทึกสิ่งที่ผมกำลังพูด

0:05:08.123,0:05:11.660
ผมไม่รู้จักคนที่เขียนหนังสือและบทความทั้งหมด

0:05:11.684,0:05:14.077
ที่ผมอ่านเพื่อจะเตรียมตัวสำหรับการบรรยายนี้

0:05:14.495,0:05:17.305
และแน่นอน ผมไม่รู้จักคนทั้งหมด

0:05:17.329,0:05:20.548
ที่อาจกำลังดูการบรรยายนี้ทางอินเทอร์เน็ต

0:05:20.572,0:05:23.599
สักที่หนึ่งใน กรุงบัวโนสไอเรส หรือกรุงนิวเดลี

0:05:24.162,0:05:27.671
ไม่ว่าอย่างไรก็ตาม แม้ว่าเราจะไม่รู้จักกัน

0:05:27.695,0:05:33.548
เราก็สามารถทำงานด้วยกันเพื่อสร้าง[br]การแลกเปลี่ยนความคิดระดับโลกนี้ได้

0:05:34.081,0:05:37.132
นี่เป็นสิ่งที่ลิงชิมแปนซีไม่สามารถจะทำได้

0:05:37.156,0:05:38.970
แน่นอนล่ะว่า พวกมันสื่อสารกัน

0:05:38.994,0:05:44.793
แต่คุณจะไม่มีทางเจอลิงชิมแปนซี[br]ที่เดินทางไปหาลิงชิมแปนซีอีกกลุ่มที่อยู่ไกล

0:05:44.817,0:05:48.937
เพื่อจะบรรยายเกี่ยวกับกล้วยหรือช้าง

0:05:48.961,0:05:51.969
หรือเรื่องอื่นๆ ที่อาจทำให้ลิงชิมแปนซีสนใจ

0:05:53.389,0:05:56.879
จริงอยู่ ความร่วมมือไม่ใช่จะดีเสมอไป

0:05:56.903,0:06:00.928
สิ่งเลวร้ายที่มนุษย์ได้ทำกันมา[br]ตลอดประวัติศาสตร์ --

0:06:00.952,0:06:03.691
และเราก็ได้ทำเรื่องชั่วร้ายบางอย่าง --

0:06:03.715,0:06:08.864
สิ่งเหล่านั้นก็ขึ้นอยู่กับความร่วมมือในระดับใหญ่เช่นกัน

0:06:08.888,0:06:11.484
คุกเป็นระบบความร่วมมือ

0:06:11.508,0:06:14.498
โรงฆ่าสัตว์ก็เป็นระบบความร่วมมือ

0:06:14.522,0:06:17.526
ค่ายกักกันก็เป็นระบบความร่วมมือ

0:06:17.907,0:06:23.087
ลิงชิมแปนซีไม่มีโรงฆ่าสัตว์ [br]ไม่มีคุก ไม่มีค่ายกักกัน

0:06:24.183,0:06:28.013
ทีนี้ ถ้าผมโน้มน้าวคุณได้สำเร็จ[br]ว่าใช่

0:06:28.037,0:06:33.095
เราสามารถครองโลกได้เพราะสามารถร่วมมือกัน[br]อย่างยืดหยุ่นได้ อย่างเป็นจำนวนมาก

0:06:33.516,0:06:36.464
คำถามต่อไปที่จะเกิดขึ้น

0:06:36.488,0:06:39.371
ในใจผู้ฟังที่อยากรู้อยากเห็นก็คือ

0:06:39.395,0:06:41.679
แล้วเราจะทำอย่างนี้ได้อย่างไร

0:06:42.083,0:06:47.865
อะไรเป็นสิ่งที่ทำให้เราเป็นสัตว์ชนิดเดียว[br]จากสัตว์ทั้งหมด ที่ร่วมมือกันอย่างนี้ได้

0:06:49.714,0:06:52.260
คำตอบก็คือ จินตนาการของพวกเรา

0:06:52.998,0:06:58.430
เราสามารถร่วมมือกันอย่างยืดหยุ่นได้[br]กับคนแปลกหน้าจำนวนมาก

0:06:58.454,0:07:02.150
เพราะว่าเราเป็นสัตว์ชนิดเดียว[br]จากทั้งหมดในโลก

0:07:02.174,0:07:06.797
ที่สามารถสร้างและเชื่อเรื่องสมมุติได้

0:07:07.326,0:07:11.914
และตราบเท่าที่ทุกคนเชื่อ[br]ในเรื่องสมมุติเดียวกัน

0:07:11.938,0:07:15.480
ทุกคนก็จะเชื่อฟังและทำตามกฎเดียวกัน

0:07:15.504,0:07:17.793
ทำตามขนบเดียวกัน ค่านิยมเดียวกัน

0:07:18.639,0:07:22.538
สัตว์อื่นๆ ทั้งหมดล้วนแต่ใช้ระบบการสื่อสาร

0:07:22.562,0:07:25.058
เพื่ออธิบายเรื่องจริง

0:07:25.590,0:07:29.807
ลิงชิมแปนซีอาจจะสื่อว่า [br]"นั่นสิงโต รีบหนีกันเถอะ"

0:07:29.831,0:07:33.937
หรือว่า "นั่น ต้นกล้วยอยู่ที่นั่น[br]ไปเอากล้วยกันเถอะ"

0:07:33.961,0:07:40.238
ในทางตรงข้าม มนุษย์ใช้ภาษา[br]ไม่ใช่เพียงเพื่ออธิบายความจริง

0:07:40.262,0:07:44.786
แต่เพื่อสร้างความจริงใหม่ [br]ความจริงที่สมมุติขึ้น

0:07:45.278,0:07:49.232
มนุษย์อาจจะกล่าวว่า [br]"นั่น มีเทพเจ้าเหนือเมฆ"

0:07:49.256,0:07:51.336
และถ้าคุณไม่ทำตามที่ผมบอกคุณ

0:07:51.360,0:07:54.565
เมื่อคุณเสียชีวิต เทพเจ้าจะลงโทษคุณ[br]แล้วส่งคุณไปนรก"

0:07:54.986,0:07:58.758
และถ้าพวกคุณทุกคน[br]เชื่อเรื่องที่ผมสร้างขึ้น

0:07:58.782,0:08:02.597
คุณก็จะทำตามขนบ กฎระเบียบ[br]และค่านิยมเดียวกัน

0:08:02.621,0:08:03.913
และคุณก็จะสามารถร่วมมือกันได้

0:08:04.278,0:08:06.628
นี่เป็นสิ่งที่มนุษย์เท่านั้นสามารถทำได้

0:08:07.207,0:08:11.048
คุณจะไม่สามารถโน้มน้าว[br]ให้ลิงชิมแปนซีให้กล้วยกับคุณได้

0:08:11.072,0:08:14.865
โดยสัญญากับมันว่า "... หลังจากคุณตาย [br]คุณจะได้ไปสรวงสวรรค์ของชิมแปนซี..."

0:08:14.889,0:08:15.912
(เสียงหัวเราะ)

0:08:15.936,0:08:19.198
"และคุณจะได้กล้วยเยอะแยะ[br]เป็นการสนองกุศลกรรมที่คุณทำ

0:08:19.222,0:08:20.644
ฉะนั้น จงให้กล้วยนี้กับผม"

0:08:20.668,0:08:23.426
ไม่มีลิงตัวไหนที่จะเชื่อเรื่องเช่นนี้หรอก

0:08:23.776,0:08:26.466
มีแต่มนุษย์ที่เชื่อเรื่องแบบนี้

0:08:26.490,0:08:28.573
ซึ่งเป็นเหตุผลที่เราครองโลก

0:08:28.597,0:08:33.442
ในขณะที่ลิงชิมแปนซีถูกขังอยู่ในสวนสัตว์[br]และในห้องทดลอง

0:08:34.904,0:08:37.844
ตอนนี้ คุณอาจจะยอมรับว่า [br]มันเป็นจริงเยี่ยงนั้น

0:08:37.868,0:08:44.008
ในเรื่องศาสนา มนุษย์ร่วมมือกัน[br]โดยเชื่อเรื่องสมมึติเดียวกัน

0:08:44.032,0:08:48.984
มนุษย์เป็นล้านๆ มาร่วมกัน[br]สร้างวิหารหรือมัสยิต

0:08:49.008,0:08:54.750
หรือทำสงครามครูเสดหรือสงครามญิฮาด[br]เพราะทั้งหมดเชื่อในเรื่องเดียวกัน

0:08:54.774,0:08:57.487
เกี่ยวกับพระเจ้า สวรรค์ และนรก

0:08:57.979,0:09:03.218
แต่สิ่งที่ผมต้องการเน้นก็คือ[br]กลไกเดียวกันนี้

0:09:03.242,0:09:09.106
เป็นฐานของการร่วมมือกันของมนุษย์[br]ในระดับที่ยิ่งใหญ่ในทุกรูปแบบ

0:09:09.130,0:09:11.650
ไม่ใช่เพียงเรื่องศาสนาเท่านั้น

0:09:11.674,0:09:13.952
ยกตัวอย่างเช่น ในทางกฎหมาย

0:09:14.531,0:09:20.508
ระบบกฎหมายส่วนใหญ่ในโลกปัจจุบัน[br]มีพื้นฐานจากความเชื่อในเรื่องสิทธิมนุษยชน

0:09:21.247,0:09:23.024
แต่อะไรเล่าคือสิทธิมนุษยชน

0:09:23.596,0:09:28.298
สิทธิมนุษยชน ก็เหมือนกับเทพเจ้าและสวรรค์[br]เป็นเพียงเรื่องที่เราประดิษฐ์ขึ้น

0:09:28.322,0:09:30.640
ไม่ใช่ความจริงที่เป็นปรวิสัย

0:09:30.664,0:09:34.330
ไม่ใช่เป็นผลทางชีวภาพของสัตว์[br]ที่เรียกว่าโฮโม เซเปียน

0:09:34.719,0:09:38.518
เอามนุษย์มาผ่าออกดู

0:09:38.542,0:09:43.669
คุณก็จะพบหัวใจ ไต เซลล์ประสาท ฮอร์โมน [br]ดีเอ็นเอ

0:09:43.693,0:09:45.581
แต่จะไม่พบสิทธิมนุษยชน

0:09:46.200,0:09:50.121
ที่เดียวที่คุณจะพบได้ก็แต่ในเรื่องสมมุติ

0:09:50.145,0:09:54.278
ที่เราประดิษฐ์ขึ้นแล้วเผยแพร่[br]ในช่วงหลายศตวรรษที่ผ่านมา

0:09:54.607,0:09:59.537
อาจจะเป็นเรื่องที่ดี เป็นเรื่องที่ดีมาก ๆ

0:09:59.561,0:10:03.124
แต่ก็ยังเป็นเรื่องสมมุติที่เราประดิษฐ์ขึ้น

0:10:03.664,0:10:06.184
นี่ก็เป็นจริงในเรื่องการเมืองการปกครองด้วย

0:10:06.565,0:10:12.935
ปัจจัยที่สำคัญที่สุดในระบบการปกครองปัจจุบัน [br]ก็คือรัฐและประเทศ

0:10:13.333,0:10:15.133
แต่อะไรเล่าคือรัฐและประเทศชาติ

0:10:15.593,0:10:17.718
พวกมันไม่ใช่เป็นความจริงที่เป็นปรวิสัย

0:10:17.742,0:10:20.455
ภูเขาเป็นความจริงที่เป็นปรวิสัย

0:10:20.479,0:10:23.763
คุณเห็นมัน คุณสามารถสัมผัสมันได้ [br]คุณดมกลิ่นมันได้

0:10:24.223,0:10:25.995
แต่ประเทศหรือรัฐ

0:10:26.019,0:10:29.799
เช่นอิสราเอล หรืออิหร่าน [br]หรือฝรั่งเศส หรือเยอรมนี

0:10:29.823,0:10:32.563
มันเป็นเพียงแค่เรื่องที่เราประดิษฐ์ขึ้น

0:10:32.587,0:10:34.561
แล้วเราก็ยึดติดกับมันมากเป็นอย่างยิ่ง

0:10:34.949,0:10:37.453
นี่ก็เป็นจริงในทางเศรษฐกิจอีกด้วย

0:10:37.892,0:10:41.598
ตัวการที่สำคัญที่สุดในเศรษฐกิจโลกในปัจจุบัน

0:10:41.622,0:10:43.884
ก็คือบริษัทและบรรษัท

0:10:44.407,0:10:48.138
พวกคุณหลายคนตอนนี้ น่าจะทำงานให้กับบรรษัท

0:10:48.162,0:10:51.212
เช่น กูเกิล หรือโตโยต้า หรือแม็คโดนัลด์

0:10:51.577,0:10:53.395
แล้วอะไรเล่าคือสิ่งเหล่านั้น

0:10:53.982,0:10:57.929
พวกมันเป็นเรื่องที่พวกทนายเรียกว่า [br]เรื่องสมมุติทางกฎหมาย

0:10:58.359,0:11:01.835
พวกมันเป็นเรื่องที่ถูกประดิษฐ์แล้วถูกรักษาไว้

0:11:01.859,0:11:05.192
โดยพวกพ่อมดมือฉมังที่เราเรียกว่าทนาย

0:11:05.216,0:11:06.661
(เสียงหัวเราะ)

0:11:06.685,0:11:10.104
แล้วบรรษัททำอะไรอยู่ตลอดทั้งวัน

0:11:10.128,0:11:12.981
ส่วนใหญ่แล้ว พวกเขาพยายามทำเงิน

0:11:13.411,0:11:14.744
แล้วเงินล่ะ คืออะไร

0:11:14.768,0:11:19.934
เช่นกัน เงินไม่ใช่ความจริงแบบปรวิสัย[br]เพราะมันไม่มีค่าแบบปรวิสัย

0:11:19.958,0:11:23.275
เอากระดาษสีเขียวแผ่นนี้[br]ที่เรียกว่า แบงค์ดอลลาร์

0:11:23.299,0:11:25.676
ดูมันสิ - มันไม่มีค่าอะไรเลย

0:11:25.700,0:11:27.934
คุณไม่สามารถรับประทานมันได้ ดื่มมันก็ไม่ได้

0:11:27.958,0:11:29.250
สวมใส่มันก็ไม่ได้

0:11:29.633,0:11:33.674
แต่ว่ามีคนเล่านิทานยอดเก่ง --

0:11:33.698,0:11:35.182
คือพวกนายธนาคาร

0:11:35.206,0:11:36.646
รัฐมนตรีกระทรวงการคลัง

0:11:36.670,0:11:38.024
นายกรัฐมนตรี --

0:11:38.048,0:11:40.526
พวกเขาเล่านิทานที่น่าเชื่อถือมากให้เราฟัง

0:11:40.550,0:11:42.508
"ดูนี่ คุณเห็นกระดาษแผ่นสีเขียวนี้ไหม

0:11:42.532,0:11:45.115
มันมีค่าจริงๆ เท่ากับกล้วย 10 ใบ

0:11:45.591,0:11:47.700
แล้วถ้าผมเชื่อ และคุณก็เชื่อมัน

0:11:47.724,0:11:49.240
และทุกๆ คนก็จะเชื่อมัน

0:11:49.264,0:11:51.128
มันได้ผลจริงๆ

0:11:51.152,0:11:54.065
ผมสามารถใช้แผ่นกระดาษที่ไร้ค่าแผ่นนี้

0:11:54.089,0:11:55.726
ไปยังซูเปอร์มาร์เก็ต

0:11:55.750,0:11:59.757
ให้กับคนที่ไม่รู้จัก ที่ผมไม่เคยเจอมาก่อน

0:11:59.781,0:12:04.466
แล้วแลกกล้วยจริงที่ผมกินได้จริงๆ[br]มาจากการแลกเปลี่ยน[br]

0:12:04.870,0:12:06.591
นี่เป็นอะไรที่น่ามหัศจรรย์

0:12:06.615,0:12:08.693
ซึ่งคุณไม่สามารถทำเช่นนี้ได้กับลิงชิมแปนซี

0:12:08.717,0:12:10.662
แน่ละ ลิงชิมแปนซีก็ซื้อขายแลกเปลี่ยนเหมือนกัน

0:12:10.686,0:12:13.436
"ตกลง คุณให้ลูกมะพร้าวกับฉัน [br]ฉันจะให้กล้วยกับคุณ"

0:12:13.460,0:12:14.698
นั่นอาจได้ผล

0:12:14.722,0:12:17.714
แต่คุณให้แผ่นกระดาษที่ไม่มีค่ากับผม

0:12:17.738,0:12:19.752
แล้วคุณหวังว่าผมจะให้ลูกกล้วยกับคุณ

0:12:19.776,0:12:20.928
ไม่มีทางหรอก

0:12:20.952,0:12:22.533
คิดว่าผมเป็นอะไร มนุษย์หรือไง

0:12:22.557,0:12:24.930
(เสียงหัวเราะ)

0:12:24.954,0:12:29.073
จริงๆ แล้ว เงินตราเป็นนิทาน[br]ที่ประสบความสำเร็จสูงสุด

0:12:29.097,0:12:31.753
ที่เคยถูกสร้างและถูกบอกเล่าโดยหมู่มนุษย์

0:12:31.777,0:12:36.120
เพราะเป็นเรื่องเดียวที่ทุกๆ คนเชื่อ

0:12:36.692,0:12:39.482
ไม่ใช่ทุกคนเชื่อในพระเจ้า

0:12:39.506,0:12:42.531
ไม่ใช่ทุกคนเชื่อในสิทธิมนุษยชน

0:12:42.555,0:12:45.340
ไม่ใช่ทุกคนเชื่อเรื่องความรักชาติ

0:12:45.364,0:12:49.107
แต่ทุก ๆ คนเชื่อเงิน เชื่อในแบงค์ดอลล่าร์

0:12:49.514,0:12:51.495
แม้กระทั่งตัวอุซามะฮ์ บิน ลาดิน เอง

0:12:51.519,0:12:55.206
เขาชังระบบการเมืองและศาสนาของคนอเมริกัน

0:12:55.230,0:12:56.679
และวัฒนธรรมอเมริกัน

0:12:56.703,0:12:59.509
แต่เขาไม่มีปัญหากับดอลล่าอเมริกัน

0:12:59.533,0:13:01.628
จริงๆ แล้วเขาค่อนข้างจะชอบมันมาก

0:13:01.652,0:13:03.555
(เสียงหัวเราะ)

0:13:04.166,0:13:05.866
สรุปก็คือ

0:13:05.890,0:13:11.658
พวกเรามนุษย์ควบคุมโลกได้[br]เพราะอยู่กับความจริงสองอย่าง

0:13:12.531,0:13:16.444
สัตว์อื่นๆ ทั้งหมดอยู่กับความจริงที่เป็นปรวิสัย

0:13:16.992,0:13:21.544
ความจริงของพวกมันประกอบด้วยสิ่งที่มีอยู่จริง ๆ

0:13:21.568,0:13:25.511
เช่น แม่น้ำ ต้นไม้สิงโต และช้าง

0:13:26.067,0:13:29.750
มนุษย์เรา ก็อยู่กับความจริงที่เป็นปรวิสัยเช่นกัน

0:13:29.774,0:13:34.842
ในโลกของเรา เช่นกัน มันก็มีแม่น้ำ [br]ต้นไม้สิงโต และช้าง

0:13:35.421,0:13:37.266
แต่ตลอดหลายศตวรรษที่ผ่านมา

0:13:37.290,0:13:42.017
เราได้สร้างสิ่งเติมต่อ[br]บนความจริงที่เป็นปรวิสัยเหล่านี้

0:13:42.041,0:13:45.534
เป็นความจริงชั้นที่สองของความจริงแบบสมมุติ

0:13:45.558,0:13:49.122
เป็นความจริงที่มาจากสิ่งที่สมมุติขึ้น

0:13:49.146,0:13:53.679
เช่น ประเทศชาติ พระเจ้า เงิน และบริษัท

0:13:54.481,0:13:59.115
และสิ่งที่น่าอัศจรรย์ก็คือเมื่อเวลาผ่านไป

0:13:59.139,0:14:04.535
ความจริงที่สมมุติมีอิทธิพลเพิ่มขึ้นเรื่อย ๆ

0:14:04.559,0:14:09.060
จนกระทั่งว่าทุกวันนี้ [br]สิ่งที่มีทรงพลังมากที่สุดในโลก

0:14:09.084,0:14:11.049
ก็คือความจริงสมมุติเหล่านี้

0:14:11.715,0:14:18.509
ในปัจจุบัน การอยู่รอดของแม่น้ำ[br]ต้นไม้ สิงโต และช้าง

0:14:18.533,0:14:23.638
ขึ้นอยู่กับการตัดสินใจ และความต้องการ[br]ของสิ่งที่สมมุติขึ้น

0:14:23.662,0:14:28.199
เช่น สหรัฐอเมริกา บริษัทกูเกิล หรือธนาคารโลก

0:14:28.223,0:14:32.262
สิ่งที่มีอยู่เพียงแต่ในจินตนาการของเรา

0:14:32.929,0:14:34.081
ขอบคุณมากครับ

0:14:34.105,0:14:38.676
(เสียงปรบมือ)

0:14:44.299,0:14:46.509
บรูโน เกียสซานี: ยูวาล คุณเพิ่งออกหนังสือเล่มใหม่

0:14:46.533,0:14:48.336
หลังจาก ซาเปียน (Sapiens) [br]คุณเขียนหนังสืออีกเล่ม

0:14:48.360,0:14:50.947
เป็นภาษาฮีบรู แต่ยังไม่ได้แปลเป็น...

0:14:50.971,0:14:53.900
ยูวาล โนอา ฮารารี่: [br]ผมกำลังทำงานแปลอยู่ตอนนี้

0:14:53.924,0:14:56.092
บรูโน: ในหนังสือ ถ้าผมเข้าใจถูกต้อง

0:14:56.116,0:15:01.745
คุณอ้างว่า ความก้าวหน้าแบบอัศจรรย์[br]ที่พวกเรากำลังประสบในตอนนี้

0:15:01.769,0:15:04.028
ไม่เพียงแต่จะทำให้ชีวิตของเราดีขึ้นเท่านั้น

0:15:04.052,0:15:06.288
แต่ยังทำให้เกิด --- และผมอ้างคำของคุณ

0:15:06.312,0:15:10.930
"...คนชั้นต่างๆ และความขัดแย้งระหว่างชนชั้น[br]เหมือนกับที่การปฏิวัติอุตสาหกรรมได้เคยทำ

0:15:10.954,0:15:12.177
คุณช่วยอธิบายหน่อยได้ไหมครับ"

0:15:12.670,0:15:14.594
ยูวาล: ครับ ในการปฏิวัติอุตสาหกรรม

0:15:14.618,0:15:19.520
เราเห็นการกำเนิดของชนชั้นใหม่[br]คือชนกรรมาชีพชาวเมือง

0:15:19.544,0:15:24.654
และประวัติทางการเมืองและสังคม[br]ส่วนใหญ่ตลอด 200 ปี ที่ผ่านมา

0:15:24.678,0:15:28.304
เกี่ยวข้องกับว่าเราควรจะทำอย่างไรกับชนนี้[br]และปัญหาและโอกาสที่เกิดขึ้นใหม่

0:15:28.328,0:15:32.960
ตอนนี้ เราเห็นการกำเนิดของชนชั้นขนาดใหญ่[br]ของคนไร้ประโยชน์

0:15:32.984,0:15:33.985
(เสียงหัวเราะ)

0:15:34.009,0:15:39.370
เมื่อคอมพิวเตอร์เก่งขึ้นเรื่อยๆ[br]ในสาขาอาชีพต่างๆ

0:15:39.394,0:15:44.286
มีความเป็นไปได้ที่ชัดเจน[br]ที่คอมพิวเตอร์จะเก่งกว่าเรา

0:15:44.310,0:15:47.913
ในงานส่วนใหญ่ และจะทำให้[br]มนุษย์มีมากเกินจำเป็น

0:15:47.937,0:15:50.674
และคำถามทางการเมืองและเศรษฐกิจที่สำคัญ

0:15:50.698,0:15:53.061
ของศตวรรษที่ 21 ก็คือ

0:15:53.085,0:15:55.247
"เราจะต้องการมนุษย์ไปทำไม"

0:15:55.271,0:15:58.638
หรืออย่างน้อยที่สุด [br]"เราจะใช้มนุษย์มากขนาดนี้ไปทำอะไร"

0:15:58.662,0:16:01.120
บรูโน: คุณมีคำตอบในหนังสือหรือเปล่าครับ

0:16:01.144,0:16:05.164
ยูวาล: ตอนนี้ ที่เดาได้ดีที่สุดก็คือ[br]เราจะรักษาความสุขให้กับมนุษย์

0:16:05.188,0:16:06.985
ด้วยยา และเกมส์คอมพิวเตอร์

0:16:07.009,0:16:08.010
(เสียงหัวเราะ)

0:16:08.034,0:16:11.305
แต่นั่นฟังดูไม่เหมือนกับอนาคตที่น่าพึ่งประสงค์

0:16:11.329,0:16:14.138
บรูโน: โอเค ฉะนั้นคุณกล่าวไว้ในหนังสือ[br]และตอนนี้ว่า

0:16:14.162,0:16:16.948
เรื่องที่อภิปรายกันมา[br]เกี่ยวกับหลักฐานที่เพิ่มขึ้นเรื่อยๆ

0:16:16.972,0:16:20.735
ของความไม่เท่าเทียมกันทางเศรษฐกิจ[br]พวกเราอยู่แค่ที่จุดเริ่มต้น

0:16:20.759,0:16:21.916
ของกระบวนการนี้เท่านั้นใช่ไหมครับ

0:16:22.225,0:16:23.751
ยูวาล: คือนี่ไม่ใช่คำพยากรณ์

0:16:23.775,0:16:27.718
มันคือการมองสิ่งที่เป็นไปได้ทุกอย่าง[br]ก่อนหน้าพวกเรา

0:16:27.742,0:16:32.724
ความเป็นไปได้อย่างหนึ่งก็คือการกำเนิด[br]ชนชั้นขนาดใหญ่ของคนที่ไม่มีประโยชน์

0:16:32.748,0:16:35.888
ความเป็นไปได้อีกอย่างก็คือการแบ่งแยกมนุษย์

0:16:35.912,0:16:38.903
ออกเป็นชั้นวรรณะต่างๆ ทางชีวภาพ

0:16:38.927,0:16:43.218
โดยคนรวยจะเปลี่ยนไปเป็นพระเจ้าดีๆ นี่เอง

0:16:43.242,0:16:47.550
และคนจนจะถูกลดขั้น [br]จนกลายเป็นชนชั้นที่ไม่มีประโยชน์

0:16:47.574,0:16:50.596
บรูโน: ผมรู้สึกว่าจะต้อง TED talk อีกเรื่อง[br]เกิดขึ้นในอีกไม่เกินหนึ่งถึงสองปี

0:16:50.620,0:16:52.442
ขอบคุณครับ คุณยูวาล ที่มาในครั้งนี้

0:16:52.466,0:16:53.622
ยูวาล: ขอบคุณครับ

0:16:53.646,0:16:55.311
(เสียงปรบมือ)