Zaman küçük parçalar halinde anlamlıdır.
Ancak çok uzun zaman aralıklarına
bakıldığında,
olanları anlamlandırmak
neredeyse imkansızlaşır.
Bu yüzden küçük ölçekle başlayalım! ...
dakikalar, saatler ve günlerle.
Muhtemelen geçtiğimiz 24 saati
çoğunlukla uyuyarak,
ve kahve eşliğinde çalışarak geçirdiniz.
Lütfen daha az televizyon izleyin!
Şimdi 2013 yılına bir göz atalım;
Hitler'in koruması 96 yaşında
fark edilmeden ölürken,
Haziran ayında
Edward Snowden NSA skandalını başlattı.
Biraz geriye gidecek olursak,
21.yy hala oldukça yeni ve
büyük ölçüde 3. Irak savaşıyla sonuçlanan
11 Eylül saldırıları ile şekillendi.
Ha, bir de Facebook ve akıllı telefonlar
hayatımızı ele geçirdi.
Ancak daha yeni başlıyoruz:
Hadi daha da geriye gidelim!
20.yy da ihtilaflardan payına düşeni aldı.
İki yıkıcı dünya savaşından sonra,
soğuk savaş neredeyse
yüzyılın ikinci yarısı boyunca sürdü.
Ortalama bir insanın ömrü
bunların bir çoğunun yanında
internetin doğuşuna ve bilgi çağının
başlangıcına tanıklık etmiştir.
Şu an hayatta olan
dünyanın en yaşlı insanı,
1898'de doğan Misao Okawa'dır
ki bu da, doğduğu gününün günümüze kıyasla
Napoleon Avrupası dönemine daha yakın
olduğu anlamına geliyor.
İnsanlık tarihinin son beş yüz yılı
yaşam tarzlarımızı çok değiştirdi:
Sanayileşme sonucu
komünizm gibi yeni fikirler doğdu,
çiftçiler işçilere dönüştü ve
bilginin yaygınlaşması kolay hale geldi.
Evrim teorisi kendimize ve yaşadığımız
dünyaya bakışımızı değiştirdi.
Hepsi bir kaç yüzyılda oldu!
15.yy önemli olaylarla dolu bir yüzyıldı:
Kolomb'un Amerika'yı keşfi ve
Konstantinopolis'in düşüşü
orta çağların sonu oldu.
Orta çağda insanlar
toprak ve din üzerinden savaşıyorlardı,
... ancak veba salgını 6 yılda her üç Avrupalı'dan birini
öldürerek savaştan daha etkili oldu.
Günümüze gelecek olursak, haydi nereden
geldiğimize bir göz atalım!
İçinde bulunduğumuz yüzyıl küçücük bir
zaman dilimi ve 2013'ü görmek oldukça güç.
Bu gördüğünüz,
kayıt altına alınmış insanlık tarihi.
Piramitler 4500 yıl önce inşa edildi,
Roma İmparatorluğu'nun
yükselişi 2000 yıl önceydi,
yani Romalılar için piramitler, şu an
Romalıların bizim için olduğu kadar eskiydi.
Tarih yazının icadıyla başlar.
Peki ama, ondan önce neler oldu?
12 bin yıl kadar önce,
tarımsal devrim gerçekleşti.
İnsanoğlu tarım yapmaya başladı,
ki bu, şehirler ve daha büyük
toplulukların oluşmasına yol açtı.
İnsanoğlunun dünya gezegeni üzerinde
egemenliği tam da bu noktada başladı.
90 bin yıl önce, Neanderthaller ve modern
insan Avrupa'da bir arada yaşıyordu.
Eğlenceli bir bilgi: bu süre neredeyse bir uzay
aracının en yakın yıldıza ulaşması için
gereken süre kadardır
(Güneş'i hesaba katmadığınız takdirde).
Homo sapiens, yani modern insan,
200 bin yıl önce evrimleşti.
Tüm insanlık tarihine baktığımızda,
"M.S." olarak ifade ettiğimiz zaman dilimi
oldukça küçük görünüyor, öyle değil mi?
6 milyon yıl önce atalarımız ve
modern şempanzeler
son kez bir ortak atayı paylaştılar.
2,75 milyon yıl boyunca, taştan yapılmış
aletler kullanılan yegane şeydi.
Yalnızca 65 milyon yıl önce,
dinozorların çağı
büyük bir patlama ile sona erdi,
böylece memelilerin yolu açıldı.
Ancak dinozorlar dünyada inanılmayacak kadar
uzun bir süre boyunca hüküm sürdü:
165 milyon yıldan fazla!
Bu o kadar uzun bir süre ki,
65 milyon yıl önce yaşamış bir Trex,
Miley Cyrus konserini canlı izlemeye
bir Stegosaurusu canlı görmekten
daha yakın olurdu!
Gezegenimizde hayvan yaşamı
600 milyon yıl önce başladı:
en erken canlılar balık ve
başka basit küçük deniz canlılarıydı
arkalarından böcekler ve sürüngenler takip etti
ve nihayet, 200 milyon yıl kadar önce,
memeliler partiye katıldı!
Ancak aslında yaşam çok daha önce başladı:
3,6 milyar yıl önce.
Herhangi bir hayvanın ortaya çıkışına kadar,
2,4 milyar yıl boyunca yaşam,
minik mikroplar ve
ve sayısız tek hücreli bakteriden ibaretti.
3 milyar yıl boyunca gezegendeki yaşam
çıplak gözle görülür bir formda değildi.
Tek hücreli canlıların nasıl balık ya da
tembel hayvan gibi
karmaşık yaşam formlarına
dönüştüğünü anlamak zor.
Cevap ZAMAN, çok uzun zaman:
2,4 milyar yıl işleri yoluna koymak için
yeteri kadar uzun bir zaman!
4,6 milyar yıl önce, devasa bir patlamanın
kalıntılarından Güneş doğdu
60 milyon yıl sonra, Dünya meydana geldi.
Bu ilk zamanlarda sıkça yaşanan kuyruklu
yıldız ve asteroid bombardımanları ile,
Dünya büyük okyanuslara ve uzay aracı
gönderilecek bir Ay'a sahip oldu.
Ancak tüm evreni düşündüğümüzde,
güneş sistemimiz oldukça genç sayılır.
Evren 13,75 milyar yıl önce doğdu ve
600 milyon yıl sonra, milyarlarca yıldızdan
bizim galaksimiz meydana geldi.
Peki... Büyük Patlamadan önce ne vardı?
Gerçek şu ki, cevabı henüz bilmiyoruz.
... belki de asla bilemeyeceğiz!
Yine de o zaman dilimini renklendirdik,
en azından elimizde bu var.
Ve işte burada;
geçmiş.
Şimdi de gelecek hakkında bildiklerimize
göz atalım.
Aşağı yukarı 1 milyar yıl içinde
Güneş o kadar ısınacak ki,
Dünya üzerinde yaşam imkansız hale gelecek.
Güneş'in 4 milyar yıl sonraki ölümü,
güneş sisteminin sonu olacak.
Tamam, artık bir güneş sistemi yok...
peki sonra ne olacak?
Günümüzden bir kaç trilyon yıl sonra
yıldız oluşumu duracak
ve bir gün, evrendeki son yıldız da ölecek.
Evren karanlığa gömülecek,
geriye yalnızca kara delikler kalacak.
Son kara delik de yok olduktan
uzun bir süre sonra,
evren son evresine ulaşacak:
Isı ölümü denen bir evreye.
Bu evreden sonra hiç bir şey değişmez,
evren...
ölmüştür.
Sonsuza dek.
Şu an oldukça garip hissediyorsunuz,
öyle değil mi?
Biz de öyle!
Bu çok doğal.
İyi haber ise,
bu çok çok uzun bir zaman sonra olacak!
Gerçekten önemli olan tek zaman, şimdi!
Hoşlandığınız o tatlı kız...
ona çıkma teklif edin!
Zaman değerlidir,
kıymetini bilin!
Evrenin sonu hakkında ne düşünüyorsunuz?
Yorum yazın!