WEBVTT

00:00:00.439 --> 00:00:02.423
To Bop.

NOTE Paragraph

00:00:03.014 --> 00:00:05.528
Bop to rodzaj społecznego tańca.

NOTE Paragraph

00:00:09.109 --> 00:00:10.749
Taniec to język,

00:00:10.773 --> 00:00:14.592
a taniec społeczny to rodzaj ekspresji,
który wyrasta ze społeczności.

00:00:15.238 --> 00:00:18.583
Taniec społeczny nie ma choreografii.

00:00:18.607 --> 00:00:21.172
Nie da się ustalić, kiedy powstał.

NOTE Paragraph

00:00:21.196 --> 00:00:24.203
Każdy taniec ma kroki,
które wszyscy mogą powielać,

00:00:24.227 --> 00:00:27.793
ale najważniejsze są tu jednostki
i ich kreatywna tożsamość.

00:00:29.772 --> 00:00:30.927
Dlatego też te tańce

00:00:30.951 --> 00:00:32.343
wyrastają,

00:00:32.367 --> 00:00:33.534
zmieniają się

00:00:33.558 --> 00:00:35.333
i rozprzestrzeniają się jak ogień.

NOTE Paragraph

00:00:36.962 --> 00:00:39.678
Są tak stare, jak sięga nasza pamięć.

00:00:41.492 --> 00:00:43.733
W afroamerykańskich tańcach społecznych

00:00:43.757 --> 00:00:45.505
widzimy przez 200 lat,

00:00:45.529 --> 00:00:50.143
jak afrykańskie i afroamerykańskie
tradycje wpłynęły na naszą historię.

00:00:52.329 --> 00:00:54.841
Teraźniejszość zawsze zawiera przeszłość.

00:00:55.388 --> 00:00:57.877
A przeszłość kształtuje nas

00:00:57.901 --> 00:00:59.493
i to, kim będziemy.

NOTE Paragraph

00:00:59.517 --> 00:01:01.860
(Klaskanie)

NOTE Paragraph

00:01:03.304 --> 00:01:06.155
Taniec Juba zrodził się z doświadczeń

00:01:06.155 --> 00:01:08.193
Afrykańczyków zniewolonych na plantacjach.

00:01:08.312 --> 00:01:09.997
Niewolnicy przywiezieni do Ameryki,

00:01:09.997 --> 00:01:11.856
pozbawieni wspólnego języka mówionego,

00:01:11.856 --> 00:01:16.052
znaleźli w tańcu sposób,
by nie zapomnieć skąd pochodzą.

00:01:16.076 --> 00:01:18.593
Mogło to wyglądać tak.

NOTE Paragraph

00:01:24.556 --> 00:01:25.723
Uderzenia w biodra,

00:01:25.747 --> 00:01:26.981
przebieranie stopami

00:01:27.005 --> 00:01:28.805
i klepanie dłońmi:

00:01:28.829 --> 00:01:32.400
tak oto obeszli zakaz gry na bębnach
ustanowiony przez właścicieli.

00:01:32.974 --> 00:01:35.077
Improwizowali skomplikowane rytmy,

00:01:35.101 --> 00:01:37.976
zupełnie jak robili to z bębnami 
ich przodkowie na Haiti,

00:01:38.000 --> 00:01:40.648
bądź w wioskach Joruba
w Zachodniej Afryce.

00:01:44.804 --> 00:01:47.921
Chodziło o utrzymanie tradycji

00:01:47.945 --> 00:01:50.278
i zachowanie sensu wewnętrznej wolności

00:01:50.302 --> 00:01:51.555
pomimo niewoli.

NOTE Paragraph

00:01:53.555 --> 00:01:57.492
Z tego samego przewrotowego ducha
zrodził się kolejny taniec:

00:01:58.191 --> 00:01:59.361
Cake-walk,

00:01:59.385 --> 00:02:03.161
taniec parodiujący manieryzmy
wyższej klasy z Południa.

00:02:03.185 --> 00:02:06.387
W ten sposób niewolnicy
mogli zadrwić z właścicieli.

00:02:06.849 --> 00:02:08.800
Najśmieszniejsze jest jednak to,

00:02:08.824 --> 00:02:11.761
że Cake-walk tańczono dla właścicieli,

00:02:11.785 --> 00:02:14.616
którzy nawet nie przypuszczali,
że się z nich naśmiewa.

NOTE Paragraph

00:02:17.069 --> 00:02:19.197
Na pewno rozpoznasz ten taniec.

00:02:19.805 --> 00:02:20.975
lata 20.

00:02:20.999 --> 00:02:22.454
Charleston.

00:02:25.715 --> 00:02:29.466
Tu wszystko opierało się
na improwizacji i rytmie,

00:02:29.490 --> 00:02:31.505
co przetarło szlak Lindy Hop,

00:02:31.529 --> 00:02:32.689
swingowi,

00:02:32.713 --> 00:02:33.950
a nawet Kid n Play,

00:02:33.974 --> 00:02:36.551
początkowo zwanemu Funky Charleston.

NOTE Paragraph

00:02:41.088 --> 00:02:44.916
Zapoczątkowany przez zintegrowaną
czarną społeczność z okolic Charleston

00:02:44.916 --> 00:02:46.058
w Południowej Karolinie,

00:02:46.058 --> 00:02:47.318
charleston zapełnił sale,

00:02:47.318 --> 00:02:50.416
gdzie młode kobiety mogły
bezkarnie uderzać się w pięty

00:02:50.440 --> 00:02:52.177
i poruszać nogami.

NOTE Paragraph

00:02:57.273 --> 00:03:00.931
W tańcu społecznym chodzi
o społeczność i integrację;

00:03:00.955 --> 00:03:02.309
znajomość kroków

00:03:02.333 --> 00:03:04.267
oznacza przynależność do grupy.

00:03:04.291 --> 00:03:06.855
Ale co, jeśli zamieniło się to
w światowe szaleństwo?

00:03:07.257 --> 00:03:08.925
Spójrzmy na twista.

00:03:08.949 --> 00:03:13.256
Nikogo nie zdziwi, że twist
ma swoje korzenie w XIX wieku,

00:03:13.280 --> 00:03:15.177
kiedy przywieziono go
do Ameryki z Kongo

00:03:15.201 --> 00:03:16.408
podczas niewolnictwa.

00:03:16.872 --> 00:03:18.085
Ale pod koniec lat 50.,

00:03:18.109 --> 00:03:20.183
tuż przed ruchem praw obywatelskich,

00:03:20.207 --> 00:03:23.938
Chubby Checker i Dick Clark
rozpowszechnili twista.

00:03:23.962 --> 00:03:26.533
Nagle wszyscy zaczęli go tańczyć:

00:03:26.557 --> 00:03:27.750
biali nastolatkowie,

00:03:27.774 --> 00:03:29.361
dzieci w Ameryce Łacińskiej...

00:03:29.385 --> 00:03:32.092
Pojawił się nawet w piosenkach i filmach.

00:03:32.116 --> 00:03:33.303
Poprzez taniec społeczny

00:03:33.327 --> 00:03:36.209
granice między grupami się zacierają.

NOTE Paragraph

00:03:39.196 --> 00:03:42.445
Opowieść ma swój ciąg dalszy
w latach 80. i 90.

00:03:42.866 --> 00:03:45.102
Wraz z pojawieniem się hip-hopu

00:03:45.126 --> 00:03:49.068
społeczne tańce afroamerykańskie
stały się jeszcze bardziej widoczne;

00:03:49.092 --> 00:03:51.318
czerpano z ich długiej historii,

00:03:51.342 --> 00:03:53.953
kształtowały kulturę i były
przez nią kształtowane.

NOTE Paragraph

00:04:02.364 --> 00:04:07.011
Dziś tańce te wciąż się zmieniają,
rosną i rozpowszechniają się.

NOTE Paragraph

00:04:08.020 --> 00:04:09.535
Dlaczego tańczymy?

00:04:09.559 --> 00:04:10.728
Żeby się poruszać,

00:04:10.752 --> 00:04:11.941
wyluzować,

00:04:11.965 --> 00:04:13.340
wyrazić siebie.

00:04:13.364 --> 00:04:15.176
Dlaczego tańczymy razem?

00:04:15.200 --> 00:04:16.359
By zagoić rany,

00:04:16.383 --> 00:04:17.534
by pamiętać,

00:04:17.558 --> 00:04:20.056
by powiedzieć: "mówimy
wspólnym językiem.

00:04:20.080 --> 00:04:21.231
Żyjemy

00:04:21.255 --> 00:04:22.732
i jesteśmy wolni".