[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,0:00:01.15,0:00:04.22,Default,,0000,0000,0000,,Is er een grens die we nooit zullen overschrijden?
Dialogue: 0,0:00:04.22,0:00:08.57,Default,,0000,0000,0000,,Zijn er plekken die we nooit zullen bereiken, hoe hard we ook proberen?
Dialogue: 0,0:00:08.64,0:00:10.81,Default,,0000,0000,0000,,Het blijkt zo te zijn.
Dialogue: 0,0:00:10.85,0:00:15.62,Default,,0000,0000,0000,,Zelfs met sciencefiction technologie zijn we gevangen in ons deel van het universum.
Dialogue: 0,0:00:16.62,0:00:21.75,Default,,0000,0000,0000,,Hoe kan dat zijn?\NEn hoe ver kunnen we gaan?
Dialogue: 0,0:00:29.69,0:00:34.46,Default,,0000,0000,0000,,Wij leven in een rustige arm van de Melkweg;\NEen spiraalstelsel van gemiddelde grootte,
Dialogue: 0,0:00:34.46,0:00:36.88,Default,,0000,0000,0000,,- ongeveer 100.000 lichtjaar in doorsnede -
Dialogue: 0,0:00:36.88,0:00:42.57,Default,,0000,0000,0000,,bestaande uit miljarden sterren, gaswolken,\Ndonkere materie, zwarte gaten, neutronensterren,
Dialogue: 0,0:00:42.57,0:00:47.19,Default,,0000,0000,0000,,en planeten, met een super zwaar\Nzwart gat in het galactische centrum.
Dialogue: 0,0:00:47.78,0:00:55.22,Default,,0000,0000,0000,,Vanuit de verte lijkt ons melkwegstelsel dicht, maar\Nin werkelijkheid bestaat het uit, meestal, lege ruimte.
Dialogue: 0,0:00:55.45,0:01:01.45,Default,,0000,0000,0000,,Met onze huidige technologie, zou het sturen van een mens naar de dichtstbijzijnde ster duizenden jaren duren.
Dialogue: 0,0:01:01.45,0:01:04.73,Default,,0000,0000,0000,,Dus, ons melkwegstelsel is vrij groot.
Dialogue: 0,0:01:04.76,0:01:07.37,Default,,0000,0000,0000,,De Melkweg is niet alleen, dat wel.
Dialogue: 0,0:01:07.37,0:01:11.10,Default,,0000,0000,0000,,Samen met de Andromeda melkweg en meer dan vijftig dwergstelsels,
Dialogue: 0,0:01:11.10,0:01:13.23,Default,,0000,0000,0000,,maakt het deel uit van "De Lokale Groep";
Dialogue: 0,0:01:13.23,0:01:16.66,Default,,0000,0000,0000,,een gebied in de ruimte ongeveer tien miljoen lichtjaar\Nin diameter.
Dialogue: 0,0:01:16.81,0:01:21.22,Default,,0000,0000,0000,,Het is een van de honderden melkweg groepen in\Nde "Laniakea supercluster"
Dialogue: 0,0:01:21.30,0:01:25.36,Default,,0000,0000,0000,,die zelf slechts een van de miljoenen superclusters is
Dialogue: 0,0:01:25.36,0:01:27.94,Default,,0000,0000,0000,,die deel uitmaken van het waarneembare heelal.
Dialogue: 0,0:01:27.98,0:01:31.98,Default,,0000,0000,0000,,Laten we voor nu even aannemen dat we een glorieuze toekomst tegemoetgaan;
Dialogue: 0,0:01:31.98,0:01:34.54,Default,,0000,0000,0000,,de mensheid wordt een type drie beschaving,
Dialogue: 0,0:01:34.54,0:01:36.76,Default,,0000,0000,0000,,wordt niet uitgeroeid door buitenaardse wezens,
Dialogue: 0,0:01:36.76,0:01:41.80,Default,,0000,0000,0000,,en ontwikkelt interstellaire reizen, op basis van\Nonze huidige kennis van de fysica.
Dialogue: 0,0:01:42.44,0:01:46.31,Default,,0000,0000,0000,,In dit gunstigste geval,\Nhoe ver kunnen we mogelijk gaan?
Dialogue: 0,0:01:46.44,0:01:48.83,Default,,0000,0000,0000,,Nou, de lokale groep.
Dialogue: 0,0:01:48.83,0:01:52.83,Default,,0000,0000,0000,,Het is de grootste structuur waar de mensheid\Nooit een deel van zijn.
Dialogue: 0,0:01:52.87,0:02:02.18,Default,,0000,0000,0000,,Hoewel het zeker enorm is, vertegenwoordigt\Nde lokale groep slechts 0,00000000001% van
Dialogue: 0,0:02:02.18,0:02:04.35,Default,,0000,0000,0000,,het waarneembare heelal.
Dialogue: 0,0:02:04.35,0:02:07.77,Default,,0000,0000,0000,,Laat dit getal even tot je doordringen.
Dialogue: 0,0:02:07.77,0:02:13.10,Default,,0000,0000,0000,,We zijn beperkt tot een honderd miljardste\Nvan een procent van het waarneembare heelal.
Dialogue: 0,0:02:13.88,0:02:17.96,Default,,0000,0000,0000,,Het simpele feit dat er eigenlijk\Neen limiet voor ons is en dat er
Dialogue: 0,0:02:17.98,0:02:22.68,Default,,0000,0000,0000,,zo veel universum is dat we nooit\Nin staat zijn om aan te raken, is een beetje beangstigend.
Dialogue: 0,0:02:23.40,0:02:25.52,Default,,0000,0000,0000,,Waarom kunnen we niet verder gaan?
Dialogue: 0,0:02:25.76,0:02:29.76,Default,,0000,0000,0000,,Nou, het heeft allemaal te maken met\Nde aard van niets.
Dialogue: 0,0:02:30.11,0:02:36.20,Default,,0000,0000,0000,,Niets, of lege ruimte, is niet leeg\Nmaar bevat energie intrinsiek aan zichzelf;
Dialogue: 0,0:02:36.20,0:02:39.23,Default,,0000,0000,0000,,zogenaamde "quantum fluctuaties".
Dialogue: 0,0:02:39.23,0:02:43.56,Default,,0000,0000,0000,,Op de kleine schaal, is er\Nconstante actie, deeltjes en antideeltjes
Dialogue: 0,0:02:43.56,0:02:46.38,Default,,0000,0000,0000,,die verschijnen en zichzelf vernietigen.
Dialogue: 0,0:02:46.52,0:02:49.90,Default,,0000,0000,0000,,Je kunt je dit kwantumvacuüm voorstellen als\Neen bruisend deel:
Dialogue: 0,0:02:49.90,0:02:52.69,Default,,0000,0000,0000,,met dichtere en minder dichte gebieden.
Dialogue: 0,0:02:52.69,0:02:57.33,Default,,0000,0000,0000,,Laten we nu 13,8 miljard jaar teruggaan,\Ntoen de structuur van de ruimte
Dialogue: 0,0:02:57.33,0:02:59.57,Default,,0000,0000,0000,,uit helemaal niets bestond.
Dialogue: 0,0:02:59.57,0:03:04.50,Default,,0000,0000,0000,,Direct na de oerknal, in een gebeurtenis die bekend staat\Nals kosmische inflatie, groeide het waarneembare heelal
Dialogue: 0,0:03:04.50,0:03:10.38,Default,,0000,0000,0000,,van de grootte van een knikker tot\Ntriljoenen kilometers, in een fractie van een seconde.
Dialogue: 0,0:03:10.77,0:03:14.94,Default,,0000,0000,0000,,Deze plotselinge uitrekking van het universum was\Nzo snel en extreem
Dialogue: 0,0:03:14.94,0:03:18.66,Default,,0000,0000,0000,,dat al die quantum fluctuaties\Nook uitgerekt waren
Dialogue: 0,0:03:18.66,0:03:22.66,Default,,0000,0000,0000,,en subatomaire afstanden werd\Ngalactische afstanden,
Dialogue: 0,0:03:22.66,0:03:26.10,Default,,0000,0000,0000,,met dichte en minder dichte gebieden.
Dialogue: 0,0:03:26.10,0:03:30.49,Default,,0000,0000,0000,,Na de inflatie begon de zwaartekracht\Nalles weer bij elkaar te trekken.
Dialogue: 0,0:03:31.21,0:03:34.56,Default,,0000,0000,0000,,Op de grootste schaal was de uitbreiding\Nte snel en krachtig om te overwinnen,
Dialogue: 0,0:03:34.56,0:03:38.86,Default,,0000,0000,0000,,maar in kleinere schalen kwam de\Nzwaartekracht naar voren als overwinnaar.
Dialogue: 0,0:03:39.19,0:03:43.19,Default,,0000,0000,0000,,Dus, in de loop der tijd groeiden de dichtere gebieden,\Nof zakken van het universum
Dialogue: 0,0:03:43.19,0:03:47.49,Default,,0000,0000,0000,,uit tot groepen van sterrenstelsels,\Nzoals waar we nu in leven.
Dialogue: 0,0:03:47.64,0:03:53.22,Default,,0000,0000,0000,,Alleen dingen in onze zak - De Lokale Groep -\Nzijn gebonden aan ons door zwaartekracht.
Dialogue: 0,0:03:53.66,0:03:56.15,Default,,0000,0000,0000,,Maar wacht, wat is het probleem dan?
Dialogue: 0,0:03:56.15,0:03:59.66,Default,,0000,0000,0000,,Waarom kunnen we niet van ons deel van het universum,\Nreizen naar het volgende deel?
Dialogue: 0,0:03:59.72,0:04:03.47,Default,,0000,0000,0000,,Hier maakt donkere energie alles ingewikkeld.
Dialogue: 0,0:04:03.50,0:04:06.80,Default,,0000,0000,0000,,Ongeveer zes miljard jaar geleden,\Nnam donkere energie over.
Dialogue: 0,0:04:07.08,0:04:09.95,Default,,0000,0000,0000,,Het is eigenlijk een onzichtbare kracht of effect,\Ndat de expansie van het heelal
Dialogue: 0,0:04:09.95,0:04:13.08,Default,,0000,0000,0000,,veroorzaakt en versnelt.
Dialogue: 0,0:04:13.08,0:04:18.33,Default,,0000,0000,0000,,We weten niet waarom, of wat donkere energie is,\Nmaar we kunnen het effect ervan duidelijk observeren.
Dialogue: 0,0:04:18.78,0:04:22.91,Default,,0000,0000,0000,,In het vroegere heelal waren er grotere\Nkoude plekken rond de lokale groep
Dialogue: 0,0:04:22.91,0:04:26.18,Default,,0000,0000,0000,,die uitgroeiden tot clusters met duizenden sterrenstelsels.
Dialogue: 0,0:04:26.23,0:04:31.25,Default,,0000,0000,0000,,We zijn omringd door een heleboel dingen,\Nmaar geen van die structuren en sterrenstelsels
Dialogue: 0,0:04:31.25,0:04:35.25,Default,,0000,0000,0000,,buiten de lokale groep zijn door zwaartekracht\Naan ons gebonden.
Dialogue: 0,0:04:35.35,0:04:39.54,Default,,0000,0000,0000,,Dus, hoe meer het heelal uitdijt,\Nhoe groter de afstand tussen
Dialogue: 0,0:04:39.54,0:04:42.50,Default,,0000,0000,0000,,ons en andere zwaartekracht zakken wordt.
Dialogue: 0,0:04:42.50,0:04:46.62,Default,,0000,0000,0000,,Na verloop van tijd zal donkere energie de rest van het universum van ons wegduwen,
Dialogue: 0,0:04:46.62,0:04:51.97,Default,,0000,0000,0000,,waardoor alle andere clusters, sterrenstelsels, en\Ngroepen uiteindelijk onbereikbaar geworden.
Dialogue: 0,0:04:52.13,0:04:55.89,Default,,0000,0000,0000,,De volgende groep sterrenstelsels is al op miljoenen\Nlichtjaren afstand,
Dialogue: 0,0:04:55.89,0:05:00.51,Default,,0000,0000,0000,,maar allemaal bewegen ze van ons vandaan\Nmet snelheden die we nooit hopen te ervaren.
Dialogue: 0,0:05:00.51,0:05:04.51,Default,,0000,0000,0000,,We zouden de lokale groep kunnen verlaten en\Ndoor de intergalactische ruimte vliegen,
Dialogue: 0,0:05:04.51,0:05:08.20,Default,,0000,0000,0000,,in de duisternis, maar we zouden nooit\Nergens komen.
Dialogue: 0,0:05:08.20,0:05:13.27,Default,,0000,0000,0000,,Terwijl we steeds meer verdwaald zullen raken,\Nzal de lokale groep sterker aan elkaar gaan hechten
Dialogue: 0,0:05:13.27,0:05:19.47,Default,,0000,0000,0000,,en samensmelten om één reusachtig elliptisch sterrenstelsel te vormen met de niet-originele naam "Milkdromeda"
Dialogue: 0,0:05:19.47,0:05:21.73,Default,,0000,0000,0000,,over een paar miljard jaar.
Dialogue: 0,0:05:21.73,0:05:24.40,Default,,0000,0000,0000,,Maar het wordt nog deprimerender:
Dialogue: 0,0:05:24.40,0:05:28.40,Default,,0000,0000,0000,,op een gegeven moment zullen de sterrenstelsels buiten de lokale groep zo ver weg zijn,
Dialogue: 0,0:05:28.40,0:05:33.29,Default,,0000,0000,0000,,dat ze te zwak zijn om op te sporen, en de weinige\Nfotonen die ons wel weten te bereiken
Dialogue: 0,0:05:33.29,0:05:37.29,Default,,0000,0000,0000,,zullen worden verschoven naar zulke lange golflengten,\Ndat ze niet detecteerbaar zijn.
Dialogue: 0,0:05:37.48,0:05:42.20,Default,,0000,0000,0000,,Zodra dit gebeurt, zal geen enkele informatie buiten\Nde lokale groep in staat zijn om ons te bereiken.
Dialogue: 0,0:05:42.37,0:05:45.34,Default,,0000,0000,0000,,Het universum zal wijken uit het zicht.
Dialogue: 0,0:05:45.48,0:05:49.48,Default,,0000,0000,0000,,Het zal donker en leeg lijken,\Nin alle richtingen, voor altijd.
Dialogue: 0,0:05:50.18,0:05:53.45,Default,,0000,0000,0000,,Iemand die geboren is in de verre toekomst in Milkdromeda,
Dialogue: 0,0:05:53.45,0:05:56.99,Default,,0000,0000,0000,,zal denken dat er niets anders is dan zijn eigen\Nsterrenstelsel in het hele universum.
Dialogue: 0,0:05:56.99,0:06:01.99,Default,,0000,0000,0000,,Als ze ver in de lege ruimte kijken, zullen ze\Nalleen maar meer leegte en duisternis zien;
Dialogue: 0,0:06:01.99,0:06:05.51,Default,,0000,0000,0000,,ze zullen niet in staat zijn om de\Nkosmische achtergrondstraling te zien,
Dialogue: 0,0:06:05.51,0:06:08.06,Default,,0000,0000,0000,,en zij zullen niet in staat zijn om te leren over\Nde oerknal.
Dialogue: 0,0:06:08.06,0:06:11.30,Default,,0000,0000,0000,,Ze zullen in geen mogelijkheid weten\Nwat wij vandaag de dag weten;
Dialogue: 0,0:06:11.30,0:06:15.86,Default,,0000,0000,0000,,de aard van het uitdijende heelal,\Nwaar het begon, en hoe het zal eindigen.
Dialogue: 0,0:06:16.02,0:06:19.86,Default,,0000,0000,0000,,Ze zullen denken dat het universum statisch en eeuwig is.
Dialogue: 0,0:06:20.86,0:06:25.87,Default,,0000,0000,0000,,Milkdromeda zal een eiland in de duisternis zijn,\Ndat langzaam donkerder en donkerder wordt.
Dialogue: 0,0:06:26.57,0:06:31.65,Default,,0000,0000,0000,,Maar toch, met zijn biljoenen sterren,\Nis de lokale groep zeker
Dialogue: 0,0:06:31.65,0:06:33.13,Default,,0000,0000,0000,,groot genoeg is voor de mensheid.
Dialogue: 0,0:06:33.13,0:06:36.41,Default,,0000,0000,0000,,Immers, we hebben nog steeds niet bedacht\Nhoe we ons zonnestelsel kunnen verlaten
Dialogue: 0,0:06:36.41,0:06:39.49,Default,,0000,0000,0000,,en we hebben miljarden jaren\Nom onze melkweg te verkennen.
Dialogue: 0,0:06:40.02,0:06:44.02,Default,,0000,0000,0000,,We hebben het ongelooflijke geluk te bestaan op\Nhet perfecte moment in de tijd om
Dialogue: 0,0:06:44.02,0:06:48.02,Default,,0000,0000,0000,,niet alleen onze toekomst, maar ook ons\Nmeest verre verleden te zien.
Dialogue: 0,0:06:48.23,0:06:53.25,Default,,0000,0000,0000,,Hoe geïsoleerd en afgelegen de lokale groep ook is,\Nwe kunnen het hele universum waarnemen
Dialogue: 0,0:06:53.25,0:06:57.25,Default,,0000,0000,0000,,zo groots en spectaculair als het nu is.
Dialogue: 0,0:06:59.20,0:07:02.26,Default,,0000,0000,0000,,Deze video werd gesponsord door SquareSpace.com/nutshell
Dialogue: 0,0:07:02.26,0:07:05.43,Default,,0000,0000,0000,,Voel jij je geïsoleerd in aan gigantisch universum?
Dialogue: 0,0:07:05.43,0:07:08.72,Default,,0000,0000,0000,,Waarom zou je geen website of blog opzetten\Nen je gedachtes delen met andere
Dialogue: 0,0:07:08.72,0:07:10.82,Default,,0000,0000,0000,,humanoïdes om je heen?
Dialogue: 0,0:07:10.82,0:07:13.87,Default,,0000,0000,0000,,Squarespace stelt je in staat dat te doen\Nmet eenvoudig te gebruiken hulpmiddelen,
Dialogue: 0,0:07:13.87,0:07:17.29,Default,,0000,0000,0000,,zeer snel en zonder enige kennis van web design.
Dialogue: 0,0:07:17.52,0:07:21.52,Default,,0000,0000,0000,,Je kunt ook de code "NUTSHELL" gebruiken om\N10% te besparen en Kurzgesagt te steunen
Dialogue: 0,0:07:21.52,0:07:24.83,Default,,0000,0000,0000,,met het maken van meer video's over onze plaats\Nin het universum.
Dialogue: 0,0:07:25.04,0:07:28.57,Default,,0000,0000,0000,,Heel erg bedankt voor de hulp met de video\Naan Ethan Siegel.
Dialogue: 0,0:07:28.57,0:07:31.15,Default,,0000,0000,0000,,Volg zijn astronomie blog hier.
Dialogue: 0,0:07:31.15,0:07:35.15,Default,,0000,0000,0000,,Je kunt ons direct ondersteunen op Patreon\Nof Kurzgesagt merch hier verkrijgen.
Dialogue: 0,0:07:35.15,0:07:36.93,Default,,0000,0000,0000,,Het helpt echt.
Dialogue: 0,0:07:36.93,0:07:41.87,Default,,0000,0000,0000,,Het is geweldig dat je tot hier hebt gekeken,\Ndus we hebben een playlist voor je gemaakt over meer dingen over het universum.
Dialogue: 0,0:07:41.88,0:07:44.06,Default,,0000,0000,0000,,Ondertiteling gemaakt door Sidharth Bansidhar