-
Iam, la lasta stelo mortos,
kaj la universo fariĝos kaj restos malklara eterne.
-
Ĝi probable estos ruĝa nano, ia eta stelo,
-
tio ankaŭ estas unu el niaj plej bonaj rimedoj
por trovi ekstertera vivo,
-
kaj povus esti la lasta hejmo de la homaro,
antaŭ ke la universo fariĝos malloĝebla,
-
do kion oni scias pri ili,
kaj kial ili estas nia lasta espero.
-
Almenaŭ 70% de steloj en nia universo estas ruĝaj nanoj.
-
Ili estas la plej etaj steloj tie,
ilia maso nur estas proksimume 7% ĝis 50% de nia suno,
-
ne tro pli granda ol nia planedo Jupitero,
kiu tamen grandegas.
-
Ili ankaŭ estas malfortegaj.
-
Estas neebla vidi ilin
per la nuda okulo.
-
Vi neniam vidis iun en la nokta ĉielo.
-
Eĉ uzante nian teknologion,
-
ni povas klare spektas ruĝajn nanojn
sed nur en nia najbaraĵo.
-
Proksimume 20 ol la 30 steloj proksime al
la Tero estas ruĝaj nanoj.
-
Kiel ĉiuj steloj,
ruĝaj nanoj kunfandas hidrogenon al helium,
-
sed kiam pli amasaj steloj
amasigas ĉiun la fanditan heliumon en siajn kernojn,
-
ruĝaj nanoj restas konvektaj, tio signifas ke
la heliumo kaj la hidrogeno konstante miksiĝas,
-
do ili foruzas ilian brulaĵon nekredeble
malrapide antaŭ, ke ili estas estingita.
-
Ruĝaj nanoj brulas tiel malrapide
-
ke ilia averaĝa vivodaŭro estas inter
unu kaj dek trilionoj jaroj;
-
kompare, la Suno vivos
ankoraŭ dum kvin bilionoj jaroj.
-
Pro la universo havas nur
13,75 bilionoj jarojn
-
Neniu solsola ruĝa nano atingis
stadion de posta disvolviĝo.
-
Ĉiu unuopa el la trilionoj kiuj ekzistas
ankoraŭ estas bebo.
-
Parolante de beboj,
la pli eta stelo en la tuta universo
-
estas ruĝa nano, ĉar la ruĝaj nanoj
estas precize sur la limo de esti stelo ĉiuokaze.
-
Apenaŭ malpli da hidrogeno,
kaj ili estus nur brunaj nanoj,
-
kiuj estas malsukcesintaj steloj, kiuj ne
povas subteni reago de fandado longtempe,
-
do kio pri eksterteruloj
aŭ nova hejmo por la homaro?
-
Ekde la morto de nia suno,
ni eventuale bezonos serĉi novan hejmon,
-
kaj kie estas loĝeblaj planedoj,
tie povas esti eksterteruloj.
-
La kosma teleskopo Kepler trovis tion
almenaŭ duone de ĉiuj ruĝaj nanoj
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-